ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 1 KOSTEN-BATEN ANALYSE.

Presentatie over: "ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 1 KOSTEN-BATEN ANALYSE."— Transcript van de presentatie:

1 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 1 KOSTEN-BATEN ANALYSE

2 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 LIJST KOSTEN EN BATEN Kosten: factoren die project aan economie onttrekt Baten: goederen/diensten die project aan economie toevoegt Hele economische gemeenschap (sociaal – bedrijfseconomische rentabiliteit) Geldeenheden 1.

3 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 3 Baten: Oppervlakte onder vraagcurve vb: niet-uitsluitbaar goed interpretatie 1: p per m 2, q =aantal m 2 interpretatie 2: q = dijkhoogte, p per m Consumentensurplus Opbrengsten Betalingsbereidheid

4 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 4 nieuw product / kwaliteitsverbetering productieverhoging en prijsdaling

5 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 5 Horizontale sommering over deelprojecten

6 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 6 Problemen: hyperbolisch of lineair (complexiteit berekening CS) overschattingen (vb: Betuwelijn, cfr prognoses)

7 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 7 Kosten: Oppervlakte onder aanbodcurve vb: niet-rivaliserend goed interpretatie 1: p per actie, q = aantal acties interpretatie 2: q = aantal mensen, p per man Producentensurplus Gewenste ontvangens ten Totale ontvangsten s p*

8 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 8 Technologische evolutie – vraagtoename Horizontale sommering over deelprojecten Problemen hyperbolisch of lineair (complexiteit berekening PS) onderschatting kosten

9 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 9 Bijkomende kosten en baten: Vb: werkgelegenheid door haveninvesteringen Strict: ondoeltreffend (destructie/creatie) éénzijdig (andere sectoren nadeel) Praktijk: politiek enige oplossing 3 voorwaarden: Fout in de economie Algemene maatregel uitgesloten Politiek aanvaardbaar

10 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 10 Foutief vb: nieuwe metrolijn – stijging huurprijzen lijn doet betalingsbereidheid toenemen stijging huurprijs = extra baat = doorschuiven baat naar woningeigenaars nieuwe luchthaven – stijging vervoerprijs afstand doet betalingsbereidheid afnemen stijging vervoerprijs = reden = extra kost

11 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 11 REKENPRIJZEN 2. Ongeprijsde effecten o.b.v. gedrag economische subjecten Impliciete prijzen: concrete situatie Reiskosten: toegangsprijzen Hedonische prijzen: vergelijkbare situaties met 1 wezenlijk verschil o.b.v. beweringen Stated preference: hypothetisch Contingent valuation: rechtstreeks vragen

12 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 12 Wat en waarom? Kost / baat in toekomst = nu SW= AW(1+i) n of AW=SW/(1+i) n SW= W 1.(1+i) n + W 2 /(1+i) n-1 +…+ W n /(1+i) AW= W 1 /(1+i) 1 + W 2 /(1+i) 2 +…+ W n /(1+i) n DISCONTERING 3.

13 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 13 Intrestvoet? Staatsobligaties Niet: kost voor overheid Wel: tijdsvoorkeur belegger Reële en netto-intrest Privé-vennootschappen hoger rendement nodig, want kapitaalvergoeding moet betaald Persoonlijke – sociale discontovoet Pigoviaanse discontovoet

14 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 14 Rationaliteit: baten > kosten Dupuit, midden 19de eeuw V.S., midden 20ste eeuw V = MO MK BEOORDELING INDIVIDUELE PROJECTEN 4.

15 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 15 V = MO MK Optimale capaciteit / intensiteit project

16 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 16 Uitbouw autowegennet BatenKosten tol auto’s V=MO V’=MO’ tol auto’s MK Tijd; Brandstof en onderhoud; Ongevallen; Comfort Onteigening; Aanleg; Onderhoud

17 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 17 Bijkomende kosten en baten Bijkomende werkgelegenheid = kost Benzinebelasting = baat Hoge onteigeningsprijs = kost tol auto’s

18 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 18 Uitbouw waterwegennet idem, maar geen bijkomend verkeer Uitbouw metronet BatenKosten V=MO MK V’=MO’

19 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 19 Bijkomende kosten en baten Bijkomende werkgelegenheid = kost Hoge onteigeningsprijs = kost

20 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 20 Uitbouw havens BatenKosten MK

21 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 21 Bijkomende kosten en baten Bijkomende werkgelegenheid = kost Hoge onteigeningsprijs = kost

22 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 22 Uitbouw spoornet BatenKosten MK

23 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 23 Bijkomende kosten en baten Bijkomende werkgelegenheid = kost Hoge onteigeningsprijs = kost

24 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 24 Tolheffing autowegennet V piek V daluren

25 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 25 Kostprijs congestie 2.000/u 4.000/u

26 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 26 9.000 auto’s wachten gemiddeld 7,5 minuten 9.000 x 7,5/60 = 1.125 uren 1.000 auto’s wachten gemiddeld 15 minuten 1.000 x 15/60 = 125 uren Totale wachttijd: 1.250 uren Gemiddelde wachttijd per auto: 1.250/10.000 = 1/8 uur/auto Kostprijs van 1 uur wachten = ¼ uurloon = ¼ 40 = 10 EURO Weerkerende congestie kost dagelijks 1.250 x 10 = 12.500 EURO Op jaarbasis: 12.500 x 200 = 2.500.000 EURO

27 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 27 Terugdringen milieuvervuiling vervuiling kan, mits betaling zowel consument als producent ASAS APAP V EPEP ESES verf

28 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 28 marginale baat terugdringen lozing marginale kost terugdringen lozing Aanpakken oorzaak, niet symptoom resultaat beide moet =

29 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 29 VERGELIJKING PROJECTEN 5. 2 mogelijkheden: Uitbouw nieuwe infrastructuur Optimalisatie bestaande infrastructuur (capaciteitsverschuiving: kostenvariabilisering, kilometerbelasting, rekeningrijden,…; capaciteitsverhoging: regelgeving, virtuele capaciteit)

30 ECONOMIE EN RUIMTE I THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008 30 Na selectie projecten met positief K/B-saldo Kies project met kleinste terugbetaaltijd Kies project met hoogste interne rentevoet Kies project met grootste K/B-saldo