Cursus Ecologisch Herstelbeheer: heide, vennen & natuurontwikkeling in het zandgebied 12 september 2007 Wateren op de hogere zandgronden met voedselarm,

Presentatie over: "Cursus Ecologisch Herstelbeheer: heide, vennen & natuurontwikkeling in het zandgebied 12 september 2007 Wateren op de hogere zandgronden met voedselarm,"— Transcript van de presentatie:

1 Cursus Ecologisch Herstelbeheer: heide, vennen & natuurontwikkeling in het zandgebied
12 september 2007 Wateren op de hogere zandgronden met voedselarm, zuur tot zwak gebufferd water Vennen Emiel Brouwer m.m.v. Roland Bobbink Jan Roelofs Emiel Brouwer

2 Indeling naar buffering
Zuur ven: pH < 4,5; alkaliniteit < 50 µeq/liter. Knolrus, veenmossen, Vensikkelmos /libellen (Watersnuffel e.a.), waterkevers, muggenlarven, Heikikker Zeer zwak gebufferd ven: pH 4,5 – 6,5; alkaliniteit µeq/liter. Waterlobelia, Vlottende bies, Duizendknoopfonteinkruid / salamanders, enkele vissoorten Zwak gebufferd ven: pH 5 – 7; alkaliniteit µeq/liter. Stijve moerasweegbree, Ongelijkbladig fonteinkruid, Pilvaren / slakken, weekdieren, veel vissoorten

3 weinig stikstof (N), fosfor (P) en koolstof (C) beschikbaar
Land Hard water Zacht water CO2 HCO3 CO2 (CO2) CO2 (CO2) CO2 CO2 CO2 (CO2) CO2 O2 (CO2) (CO2) (CO2) (CO2) CO2

4 Indeling naar: hydrologie
Contact met andere oppervlaktewateren (gradiënten!) Permanente versus droogvallende wateren Grondwaterstromingen & peilfluctuatie

5 Grondwaterstromingen & peilfluctuatie
= waterkerende laag = regionaal grondwater Schijngrondwaterspiegel fluctuerend peil

6 Grondwaterstromingen & peilfluctuatie
= waterkerende laag = regionaal grondwater Schijngrondwaterspiegel fluctuerend peil Schijngrondwaterspiegel constant peil

7 Grondwaterstromingen & peilfluctuatie
= waterkerende laag = regionaal grondwater Schijngrondwaterspiegel fluctuerend peil Schijngrondwaterspiegel constant peil Regionaal grondwater Weinig gebufferd

8 Grondwaterstromingen & peilfluctuatie
= waterkerende laag = regionaal grondwater Schijngrondwaterspiegel fluctuerend peil Schijngrondwaterspiegel constant peil Regionaal grondwater Weinig gebufferd Regionaal grondwater Gebufferd

9 Effecten van droogvallen

10 Effecten van droogvallen

11 Effecten van droogvallen

12 Aantastingen, verdroging: oorspronkelijke situatie
Cursus Ecologisch Herstelbeheer: heide, vennen & natuurontwikkeling in het zandgebied 12 september 2007 Aantastingen, verdroging: oorspronkelijke situatie = regionaal grondwater = waterkerende laag //////////////// = klei / leem laag Zuur ven Zeer zwak gebufferd ven //////////////// Zwak gebufferd ven /////////////////// ///////////////////////////////////// Emiel Brouwer

13 Voormalig zeer zwak gebufferd ven
Cursus Ecologisch Herstelbeheer: heide, vennen & natuurontwikkeling in het zandgebied 12 september 2007 Aantastingen, verdroging: verdroogde situatie = regionaal grondwater = waterkerende laag //////////////// = klei / leem laag Zuur ven Voormalig zeer zwak gebufferd ven //////////////// Zwak gebufferd ven /////////////////// /////////////// /////////////// Emiel Brouwer

14 Aantastingen, verdroging: gevolgen abiotiek
Kleiner wateroppervlak: kwantitatieve achteruitgang Verzuring inzijggebied: zuurder grondwater Minder grondwateraanvoer: buffering, ijzer, kooldioxide, peilfluctuatie Vaker droogvallen: minder drijftillen, oxidatie venbodem

15

16 Windwerking NO ZW ZW NO

17 Windwerking NO ZW ZW NO

18

19 Aantastingen: versnippering

20 Herstelmaatregelen: Herstel kwantitatieve hydrologie
Herstel grondwateraanvoer Verminderen verdamping/drainage Venpeil opstuwen Peilfluctuatie verlagen/verhogen Wegzijging verminderen?

21 Venpeil Peil opstuwen: blijf zorgen voor voldoende doorstroming!
Fluctuatie verhogen: in wateren met vegetatie uit Oeverkruidklasse. Doel: voedselarmoede in stand houden Fluctuatie verkleinen: alleen zinvol in vennen met hoogveenachtige of laagveenachtige vegetaties die gevoelig zijn voor peilschommelingen

22 Herstelmaatregelen tegen verzuring
Spontaan herstel? Inlaat gebufferd water Bekalking van het inzijggebied

23 Herstel Bergvennen (1993 - 94)

24 Verspreiding van Oeverkruid
Keyenhurk Verspreiding van Oeverkruid Voor herstel Hersteld, geen inlaat 1 jaar na waterinlaat 11 jaar na waterinlaat

25 Scherpven Verspreiding Oeverkruid

26