Consensus based onderzoek dramatherapie bij angststoornissen

Presentatie over: "Consensus based onderzoek dramatherapie bij angststoornissen"— Transcript van de presentatie:

1 Consensus based onderzoek dramatherapie bij angststoornissen
Liesbeth Doomen 2011

2 Inleiding Ontwikkelingsonderzoek uit 2005
Voorgestelde Fasenindeling Emunah Smeijsters: ontwikkelingsonderzoek –consensus based– effectstudie Practice based evidence – bottum up Evidence based practice – top down Ervaringskennis van professionals expliciteren, systematiseren en ontwikkelen tot best practices

3 Vraagstelling hoe ziet een consensus based document eruit voor dramatherapie met angststoornissen ? Subvragen: Welke dramatherapeuten – angststoornissen? Welke behandelingsvisie is actueel? Hoe zien behandelproducten er uit voor specifieke angstgroepen? - Hoe bereiken we consensus?

4 Doelstelling Het ontwikkelen van een breed gedragen dramatherapeutische methode specifiek voor angststoornissen in de vorm van een consensus based document Subdoelstellingen: - behandelingsvisies behandelproducten - procesbeschrijvingen - handboek

5 Onderzoeksmethode sleutelwoorden: beschrijvend kwalitatief toetsend
actieonderzoek 1e inventarisatieronde: werving kerngroep - 8 dramatherapeuten Overwaal, GGZ Meerkanten, Sinaï Centrum, GGZ Mediant, GGZ Buiten amstel, PAAZ interviews ahv vragenlijst eerste data-analyse bestuderen literatuur

6 Dataverzamelingstechnieken
2e ronde - beschrijving interventies: diepte interviews participerende observatie DVD’s van opgenomen sessies sessieverslagen therapeuten literatuurstudie Delphironde met kerngroep – feedback op document

7 Wat zijn angststoornissen
Gezonde angst: gevaar reëel Irreëele angst: - bang voor je eigen angstgevoelens - vermijding, vlucht en veiligheidsgedrag Korte termijn: opgelucht Lange termijn: - beperk je je vrijheid - vergroot je je angst

8 Verschillende angststoornissen
Paniekstoornis met en zonder agorafobie Sociale fobie Dwangstoornis Gegeneraliseerde angststoornis Posttraumatische stress-stoornis PTSS Hypochondrie MDR multidisciplinaire richtlijn voor angststoornissen

9 Algemene Behandeling Exposure therapie - angsthiërarchie
Behandelingsvisies: - Cognitieve therapie CGT - Acceptatie commitment therapie ACT - Schemagerichte therapie SGT Sociotherapie Vaktherapie: psychomotorische therapie creatieve therapie

10 Probleemgedrag in drama
- perfectionisme en controlebehoefte - faalangst, schaamte en schuldgevoel - lage frustratietolerantie - hoge verantwoordelijkheid - vermijding gevoelens - eigen grenzen overschrijden - extreme focus op zichzelf

11 Data-analyse Concept consensus based document
Behandelproducten en procesbeschrijvingen Overeenkomsten en verschillen t.a.v - fasen indeling van Emunah - invloeden vanuit CGT/ACT/SGT - rationale/doelen/indicaties/interventies Concept consensus based document Feedback kerngroep Delphironde

12 Resultaten tav Emunah Fase 1 dramatisch spel
Open groepen – sociale angst en paniek Veilige, speelse omgeving Spelplezier, spontaniteit, interactie Gestructureerde interactiespelen Interventies: - bewerking probleemgedrag - uitnodigend, meespelen, enthousiasme - structuur en veiligheid

13 Fase 2 scènewerk Fictieve rollen distantie
Rol is verhullend, toestemming om anders te mogen zijn Behoeftes en gevoelens exploreren Spontaan verbanden leggen van de rol naar het persoonlijke leven bv. Therapeutische toneelgroep-Overwaal bv. Goede opstart bij sociale angst en paniek, minder toegepast bij dwang

14 Fase 3 Rollenspel Dwangcliënten/gesloten groep Open groepen:
Verschuiving fictie naar realiteit Actuele situaties uit het eigen leven Experimenteren conflicten en relaties Herkenbare groepsthema’s: boosheid, perfectionisme, faalangst, assertiviteit Roos van Leary, schemagerichte technieken Focus op zichzelf èn de ander

15 Fase 4 Psychodrama Thema’s uit het verleden komen als verdrongen materiaal uit het onbewuste Cliënten in staat zijn – intense emoties die losgemaakt worden te verdragen Verwerking van pijnlijke emoties bv. PTSS (Sinaï, Overwaal, GGZ instellingen) Bewerking van negatief zelfbeeld Individu staat centraal in de groep

16 Fase 5 Afronding Integratie en stabilisatie van verworvenheden
Rituelen om afscheid te nemen Fasen overlappen elkaar en lopen in elkaar over. Fasen zijn geen voorschriften maar richtlijnen.

17 Consensus based document
Rationale Gevoelens leren verdragen en accepteren, en bewust opzoeken via exposure in drama (doen alsof) ACT/DT Negatieve cognities bewerken tot positieve cognitie CGT/SGT Uitbreiden gedragsrepertoire empowerment DT

18 Rol van therapeute Therapeute ondersteunt en stimuleert cliënten eigen verantwoordelijkheid te nemen en zelf keuzes te leren maken helpt stil te staan bij gevoelens en situaties die tot dan toe vermeden werden. maakt weerstandsgedrag bespreekbaar en daagt de cliënten uit risico’s te nemen. uitnodigend maar ook confronterend.

19 Kwalitatieve toetsing
Triangulatie Cliënt Dramath. Psychoth.  Vragenlijst: ervaringen delen - gevoelens accepteren en uiten inzicht in cognitieve – en gedragspatronen alternatief gedrag ontwikkelen Beeld waardering dramatherapie

20 Activiteiten Fase 1 dramatisch spel: groepsinteractiespelen
bewegingsspelen expressieopdrachten Fase scènewerk: fictieve rollenspelen djabbertalk sculpting lievelingsrollen: Tuender impro/theatersport elementen Woudenberg: vuur,water,lucht,aarde begeleid toneel film

21 Activiteiten Fase 3 rollenspel realistische rollenspelen
angst –en spanningsmeter invullen forumtheater Boal conflicthantering terugspeeltheater schemagerichte technieken als historische toets en rechtbankspel Fase psychodrama psychodramatechnieken rol dubbelen, rol verwisselen levensscenario Fase afronding rituelen sociogram symbolen

22 Conclusie Overkoepelend Behandelproduct
Fasenindeling Emunah bruikbare richtlijn Vergelijkbaar angsthiërarchie fase 1 makkelijker dan fase 3 of 4 Handboek wat tot de verbeelding spreekt Inspiratie spelvormen CGT/ACT/SGT Basis voor effectstudie