de bodem in natuurontwikkeling

Presentatie over: "de bodem in natuurontwikkeling"— Transcript van de presentatie:

1 de bodem in natuurontwikkeling
Hoe beslist de beheerder ? Ido Borkent Johan ten Hoopen

2 discussie & conclusies
aardkunde in het [cultuur]landschap heeft een wisselende prioriteit [maar niet bij ons...] het vergraven areaal is relatief klein en betreft deels al eerder vergraven bodems de meeste ingrepen zijn onschuldig juridische bescherming is een goede stok achter de deur spanningveld tussen de aardkundige en de natuurbeheerder oplossen door directe kennisuitwisseling het onderhouden van externe contacten is noodzakelijk

3 [terrein]beheer intern beheer extern beheer
onderhoud: dunnen, begrazen, maaien, ... herstel: inrichting, “ver”-thema’s, peilbeheer, ... extern beheer regionale maatregelen, hydrologie, PR, kennisnetwerk, verwerving gronden, ... alles aan de hand van een doelstelling

4 planmatig beheer mix van functies: natuur, houtproductie, recreatie, jacht, ... streefbeelden en natuurdoeltypen: Handboek gelokaliseerd met kaartbeeld tijdpad aangegeven waar nodig financieel kader doelstelling permanent ontwikkelen in wisselwerking met eigen visie, maatschappelijke inbreng, kennis, haalbaarheid, overheidseisen, toeval

5 ... misschien zit hier nog wel een zwakke plek ...
aardkundige input ? eigen kennis en interesse gevoel voor gaafheid: taboe om dat te beschadigen interne kwaliteitsbewaking externe kennis via een project regelgeving en handhaving ? ... misschien zit hier nog wel een zwakke plek ...

6 maatregelen die de bodem raken
ontgraven en vergraven plaggen [verschillende dieptes] ploegen chopperen berijden bemesten en bekalken bomen omtrekken aanpassen van de waterhuishouding verleggen van watergangen

7 bodembewerking [1] periode 1990 – 2005 vooral in heide en stuifzand
Marke oppervlak bewerkt waarvan gaaf % bos 2.025 3,4 0,4 0,2% 0,0% heide 245 16,4 6,7% vennen 16 8,7 0,6 53,2% 3,9% stuifzand 94 10,5 11,1% cultuur 2,1 1,3 13,1% 8,0% water 147 0,0 overig 66 2.611 41,1 29,2 1,57% 1,12% periode 1990 – 2005 vooral in heide en stuifzand deels in gave bodems, wel nuanceren

8 bodembewerking [2] periode 1990 – 2005
Landschap Overijssel oppervlak bewerkt [OBN] waarvan gaaf % bos g.o. heide 492 44,9 15 9,1 3 vennen 13,7 12 91,7 85 stuifzand 8,0 6 66,2 50 schraalland 578 36,6 6,3 water 31 2,5 1 12,3 overig periode 1990 – 2005 heide, vennen en schraallanden reeds voor 1920 al grotendeels bewerkt areaal “gaaf” bij benadering

9 zaken ter afweging bescherming oorspronkelijke bodem microreliëf
andere maatregel dan grondbewerking fosfaatprobleem afvoer vrijkomende grond bodemverdichting voorkomen advies deskundigen te behalen natuurwinst

10 wat wordt gemonitoord ? soorten planten en dieren soms bodemproces
soms waterhuishouding veelal niet wetenschappelijk of structureel

11 processor bij bosomvorming

12 Putjesberg na verwijderen van opslag

13 plekje sparen

14 plaggen of begrazen

15 levend stuifzand

16 ca. 10 hectare stuifzand geplagd

17 reliëf behouden na plagwerk

18 plagdiepte en verstuivingsproces

19 knoflookpad

20 Driessenven februari 2001

21 Driessenven mei 2003

22 Berg-vennen 1993 voor na

23 Bergvennen – behoud microreliëf

24 Bergvennen: lobelia na restauratie

25 Bergvennen – kluunplaatsen

26 Bornebroek - ontginningssporen

27 Bornebroek - boomkikkerproject

28 De Reuterij – herstel morfologie

29 de beste bodemdeskundige...