Overzicht Pallas 1.

Presentatie over: "Overzicht Pallas 1."— Transcript van de presentatie:

1 Overzicht Pallas 1

2 Lidwoord + zelfstandig naamwoord
mnl. vrl. onz. nom. ev. oJ doulo~ oJ despoth~ hJ mach hJ cwra to qhrion acc. ev. ton doulon ton despothn thn machn thn cwran

3 Lidwoord + zelfstandig naamwoord
mnl. vrl. onz. nom. ev. oJ doulo~ oJ despoth~ hJ mach hJ cwra to qhrion acc. ev. ton doulon ton despothn thn machn thn cwran Bijvoeglijk naamwoord: let op: vrl.: stam op –e, -r, -i  geen h maar a! mnl. vrl. onz. nom. ev. deino~ deinh makra deinon acc. ev. deinhn makran ONREGELMATIG HIERONDER mega~ megalh mega megan megalhn polu~ pollh polu polun pollhn

4 5A - het werkwoord: luw poievw 1e ev. poiev + w = poiw` 2e ev. luei~
poiev + ei~ = poiei`~ 3e ev. luei poiev + ei = poiei` 1e mv. luomen poiev + omen = poiou`men 2e mv. luete poiev + ete = poiei`te 3e mv. luousi(n) poiev + ousi(n) = poiou`si(n) inf. luein poiev + ein = poiei`n

5 5B - partikels Partikels zeggen iets over de tekst, maar je vertaalt ze meestal niet. men – geeft aan dat de mededeling uit 2 of meer delen bestaat; dit is deel 1. Bij deel 2 (en 3, 4, 5, etc. staat de) de – geeft aan dat er nieuwe informatie komt OF: wisseling van onderwerp (andere nominativus). Bij een tegenstelling kun je de vertalen met MAAR. dh – geeft aan dat er iets komt wat logisch is. Soms vertaal je ‘dat snap je ook wel’, ‘dus’, ‘dan’. Meestal vertaal je dh niet. oujn – kan twee dingen aangeven: Nu komt de clou of de conclusie van het verhaal; De spreker gaat nu terug naar zijn hoofdverhaal, nadat hij even was afgedwaald. Soms vertaal je ‘dus’, ‘dan’; meestal vertaal je oujn niet.

6 7- het werkwoord: luw poievw 1e ev. poiev + w = poiw` 2e ev. luei~
poiev + ei~ = poiei`~ 3e ev. luei poiev + ei = poiei` 1e mv. luomen poiev + omen = poiou`men 2e mv. luete poiev + ete = poiei`te 3e mv. luousi(n) poiev + ousi(n) = poiou`si(n) inf. luein poiev + ein = poiei`n

7 Nominativus meervoud onzijdig
Let op! Als in het Grieks het onderwerp (dus de nominativus) in het onzijdig meervoud staat, staat de persoonsvorm in het enkelvoud. In vertaling maak je er ‘gewoon’ meervoud van. predicatief - als

8 De genitivus bezit: van
aanvulling bij werkwoorden of bijvoeglijk naamwoorden (+gen.) na voorzetsels (+gen.) Plaats: tussen lidwoord en zelfstandig naamwoord of: achter het zelfstandig naamwoord, met herhaling van het lidwoord (dus precies als bijvoeglijk naamwoord). Vormen: mannelijk en onzijdig zijn gelijk; meervoud altijd in alle rijtjes op –wn.

9 Nominativus: 1. onderwerp
2. naamwoordelijk deel gezegde Genitivus: 1. VAN 2. soms aanvulling bij ww 3. na voorzetsels Dativus: 1. Meewerkend voorwerp: AAN/VOOR 3. Na voorzetsels 4. In bepalingen: MET/DOOR 5. Dativus van bezit [z.o.z.] Accusativus: 1. LIJDEND VOORWERP 2. na voorzetsels

10 Dativus van bezit: moi ejsti doulo~: letterlijk: aan mij is een slaaf verplichte omzetting: ik heb een slaaf tw/ doulw/ despoth~ ejstin: ‘aan de slaaf is een meester’  de slaaf heeft een meester

11 luw poievw 1e ev. poiev + w = poiw` 2e ev. luei~ poiev + ei~ = poiei`~ 3e ev. luei poiev + ei = poiei` 1e mv. luomen poiev + omen = poiou`men 2e mv. luete poiev + ete = poiei`te 3e mv. luousi(n) poiev + ousi(n) = poiou`si(n) inf. luein poiev + ein = poiei`n imp. ev. lue poiev + e = poivei imp. mv.

12 aujto~ niet in de nom. én congrueert niet:  hem, haar, het, hun, hen
wel in de nom. en/of congrueert:  zelf pal na het lidwoord:  dezelfde dezelfde als = oJ aujto~ kai + nom. oJ auto~ + dat.

13 luw poievw 1e ev. poiev + w = poiw` 2e ev. luei~ poiev + ei~ = poiei`~ 3e ev. luei poiev + ei = poiei` 1e mv. luomen poiev + omen = poiou`men 2e mv. luete poiev + ete = poiei`te 3e mv. luousi(n) poiev + ousi(n) = poiou`si(n) inf. luein poiev + ein = poiei`n imp. ev. lue poiev + e = poivei imp. mv.

14 Imperfectum altijd een augment: ej- deels andere uitgangen:
-on, -e~, -e(n), -omen, -ete, -on 1e ev. = 3e mv.!

15 luw 1e ev. ejluon 2e ev. luei~ ejlue~ 3e ev. luei ejlue(n) 1e mv. luomen ejluomen 2e mv. luete ejluete 3e mv. luousi(n) inf. luein - imp. ev. lue imp. mv.

16 poievw 1e ev. poiw` ejpoioun 2e ev. poiei`~ ejpoiei~ 3e ev. poiei` ejpoiei 1e mv. poiou`men ejpoioumen 2e mv. poiei`te ejpoieite 3e mv. poiou`si(n) inf. poiei`n - imp. ev. poivei imp. mv.

17 eijmiv onregelmatig 1e ev. h\(n) 2e ev. ei\ h\sqa 3e ev. ejsti(n) h\n 1e mv. ejsmen h\men 2e mv. ejste h\te 3e mv. eijsi(n) h\san inf. eijnai - imp. ev. ijsqi imp. mv.

18 Maar: 1. werkwoorden met voorzetsels
het augment komt na het voorzetsel, voor het werkwoord voorzetsels: ajpo, dia, kata, ajna, para, uJpo, ejpi, ejn, eij~, pro, peri, ejk, etc. meestal verdwijnt de laatste klinker van het voorzetsel en komt daar het augment; na voorzetsels op een medeklinker verdwijnt er niks. Voorbeelden: pagina 81

19 2. werkwoorden met een klinker…
als een werkwoord met een klinker begint (of een voorzetsel en daarna een klinker als eerste letter van het werkwoord), komt er een augment + een letterverandering: a + e = h i + e = i e + e = h u + e = u h + e = h dit geldt ook voor tweeklanken: o + e = w oi + e = wi = w/ w + e = w eu + e = hu uitzondering: ejcw – impf. eijcon voorbeelden: pagina 83

20 Leer de klinkerreacties ook andersom:
h = h + e a + e e + e w = w + e o + e ook in samenstellingen!

21 Zelfstandig naamwoord: werkboek achterin.
Verbuigingsgroep 3: - andere uitgangen - let op dativus meervoud! k, g, c + s = x t, d, q + s = s p, b, f + s = y n + s = s nt + s = s, maar: ook klinkerverlenging!

22 Ti~ en ti, tiv~ en tiv Zelfstandig: mnl. met accent: wie? zonder: iemand onz. met accent: wat? zonder: iets Bijvoeglijk: met accent: welke? zonder: een, een of andere (meervoud: enkele, sommige).

23 13 – trappen van vergelijking
Nederlands: uitgangen –er en –ste:  groot, groter, grootste. Grieks: vergrotende trap (comparativus) –tero~, overtreffende trap (superlativus) –tato~ (dezelfde verbuiging als deino~/makro~):  deilo~, deilotero~, deilotato~.

24 Enkele bijzonderheden: deilo~, deilotero~, deilotato~.
vrouwelijk: deilotera en deilotath. als de lettergreep voor de o-klank kort is, krijg je een omega i.p.v. omikron: sofo~, sofwtero~, sofwtato~. vertaling: deilo~ = laf. deilotero~ = laffer, nog al laf, de lafste van twee, te laf. deilotato~ = lafst, zeer laf.

25 ‘dan’ in vergelijkingen kan op twee manieren:
Vervolg: ‘dan’ in vergelijkingen kan op twee manieren: Petra is groter dan ik = 1. dan = hj. Petra meizwn hj ejgw ejstin. 2. ‘Ik’ in genitivus; in vertaling ‘dan’ toevoegen: Petra meizwn ejmou ejstin. Dit heet genitivus comparationis = van vergelijking. er zijn enkele onregelmatige vormen. Bij de onregelmatige vormen geldt: vergrotende trap op –wn of –iwn; overtreffende trap op –isto~. Verbuiging op pagina 97 (verbuigings-groep 3)

26 Enkele onregelmatige vormen:
ajgaqo~ ajmeinwn ajristo~ goed beltiwn beltisto~ kartero~ kreittwn kratisto~ sterk mega~ meizwn megisto~ groot polu~ pleiwn pleisto~ veel, meer, meest

27 Persoonlijk voornaamwoord:
nom.: alleen bij nadruk ik/jij: vormen met/zonder nadruk geen vormen voor 3e ev./mv. (hij/zij/het / ze) in nom. zie verder pagina 99.

28 Het gebruik van aujto~ of vormen van aujto~:
niet in de nominativus en het congrueert nergens mee: hem/haar/het/hen/hun (persoonlijk voornaamwoord 3e persoon) wel in nominativus of het congrueert ergens mee: zelf pal na het lidwoord: dezelfde dezelfde als = oJ aujto~ kai oJ aujto~ + dativus