Digitale duurzaamheid

Presentatie over: "Digitale duurzaamheid"— Transcript van de presentatie:

1 Digitale duurzaamheid
Inge Angevaare, coördinator Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid Hogeschool INHOLLAND 17 juni 2008

2 NIET DUURZAAM

3 Dit is digitale informatie
Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008

4 Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
Boek? Film? Muziek? Game? Weerbericht? Programma studiedag INHOLLAND? Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008

5 Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
Nodig voor weergave: specifieke combinatie van • hardware,  software en  data (bitstream). Digitaal ‘object’ = bitstream plus data over hardware en software plus data over de herkomst (auteur etc.) plus (metadata) Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008 5 5

6 Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
Helaas: Hardware veroudert snel; software veroudert snel; en ook de dragers (floppy disks, cd-roms, dvd’s) gaan niet lang mee. Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008

7 Wat doen we aan de oplossing?
Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008 7 7

8 Best practice: Koninklijke Bibliotheek
Nationale taak: boeken, tijdschriften én digitale publicaties Pionier in Nederland en Europa Begin 2003 eerste nationale bibliotheek met een werkend digitaal archief gericht op langetermijnbewaring. Eigen afdeling research & development digitale duurzaamheid

9 De Beatrijs is na 700 jaar nog even mooi en bruikbaar
Voor digitale data werkt dat niet: die vereisen zorg van wieg tot graf. Beatrijs, ca (KB)

10 Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
Wat doet de KB? Dé oplossing bestaat niet De KB onderzoekt hoe de risico’s van verlies aan informatie zo veel mogelijk beperkt kunnen worden Samenwerking in nationale en internationale context Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008

11 Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
Wat zijn zo de alternatieven? Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008 11 11

12 Alles uitprinten en op papier bewaren?
NIET DUURZAAM Foto: KB Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008

13 Dvd’s, tapes, cd-roms in een stevige brandkast bewaren?
NIET DUURZAAM Foto: KB Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008

14 Oude computers bewaren?
NIET DUURZAAM Michael Carden, National Archives, Australië

15 Nieuwe duurzame strategieën:
Migratie Het digitale bestand steeds opnieuw aanpassen aan nieuwe software en hardware. Emulatie De omgeving aanpassen: software en virtuele hardware bouwen die oude bestanden opnieuw kan doen ‘performen’ op platforms die daarvoor niet gemaakt zijn. Normalisatie Beperk het aantal bestandsformaten (.doc, .jpg) in je digitale archief om migratie en emulatie beheersbaar te houden.

16 Emulatie, plussen en minnen
+ digitaal object blijft onveranderd + functionaliteit en vorm blijven in tact + steeds opnieuw migreren niet nodig + één emulator kan een serie programma’s draaien – technisch enorme uitdaging – hoge kosten aan het begin van het traject – informatie blijft ‘opgesloten’ in de emulatie-omgeving – nodig: de originele programma’s én de handleidingen. Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008

17 Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
Emulatie Emulatie wordt (nog) weinig toegepast vanwege de hoge kosten en beperkte interoperabiliteit. Maar misschien is het de enige oplossing om complexe digitale objecten duurzaam weer te blijven geven – multimedia, websites, etc. Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008

18 Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
KB en Nationaal Archief hebben gezamenlijk ‘Dioscuri’ ontwikkeld, een open-source, modulaire emulatie-tool MS-DOS, FreeDOS, Linux 16-bit (ELKS), MS Windows 3.0 Norton Commander 3.0, WordPerfect 5.1, DrawPerfect 1.1, spellen zoals PacMan, Tetris, Chess, Ironman,etc. DOS-based Arachne. gratis te downloaden vanaf Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008

19 Migratie, plussen en minnen
+ resultaat is gebruiksvriendelijk: steeds huidige technologie. + interoperabel: resultaat kan gemakkelijk uitgewisseld worden met anderen. – de bitstream wordt veranderd – mogelijk verlies van functionaliteit en/of vorm – je moet migratie steeds blijven herhalen – kwaliteit resultaat is lastig te beoordelen – werkt alles nog precies zoals het bedoeld is? Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008

20 Belangrijk begrip: authenticiteit
Hoeveel veranderingen in de data kunnen we accepteren voordat een gemigreerd digitaal object niet meer is wat het beweert te zijn? Layout van verloren? Layout van tabel verloren? Kleur groen van een kikker is veranderd? Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008

21 Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
KB e-Depot Archief ingericht om elektronische publicaties voor de lange termijn te kunnen bewaren Momenteel 11 miljoen ‘digital objects’ Opslagcapaciteit 25 TB, wordt uitgebreid naar 1,5 PB 20 fte (inclusief R&D), € 2,3 miljoen per jaar DIAS-systeem, zelf met IBM ontwikkeld, en aangevuld met zelf ontwikkelde modules Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008

22 KB duurzaamheidsstrategieën
Vooralsnog: migratie Bij binnenkomst van informatie normaliseren naar ‘duurzame’ bestandsformaten: voor teksten PDF/A; voor beelden TIFF of JPEG/2000. Naast gemigreerde versies het origineel bewaren Continu onderzoek naar betere gereedschappen en procedures Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008

23 Duurzaamheid is meer dan techniek alleen
Digitale duurzaamheid is te duur om door individuele instellingen bekostigd te kunnen worden. Samenwerking geboden. Duurzame financiering is nodig, i.t.t. projectgeld Grenzen tussen sectoren vervagen: nieuwe afspraken maken over wie wat bewaart. Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008

24 Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (NCDD)
Koninklijke Bibliotheek Nationaal Archief Instituut voor Beeld en Geluid (omroeparchieven) Overheid (Binnenlandse Zaken, CBS) Universiteiten (3TU.Datacenter, DANS archief voor onderzoeksdata alfa en gamma) Wetenschappelijke onderzoeksinstellingen (NWO, KNAW) SURF Digitaal Erfgoed Nederland

25 Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
NCDD Doelen: Risico’s onder de aandacht brengen. Nationale infrastructuur bouwen . . . Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008

26 NIET DUURZAAM

27 Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
NCDD Betrouwbare nationale infrastructuur: een combinatie van digitale depots, technische kennis, samenwerking tussen organisaties en duurzame financiering. En bewustzijn dat digitale duurzaamheid begint waar data worden gemaakt. Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008 27 27

28 Wat kun je zelf doen om je bestanden duurzaam te bewaren?
Scheid vluchtige informatie en informatie die je wilt bewaren Vertrouw niet op cd-roms of dvd’s (wel: externe hard disk) Vermijd lokale opslag – liever een centrale server Maak back-ups – op een andere plek (bijv. internet) Gebruik duurzame bestandsformaten voor opslag: PDF, JPEG, TIFF, XML, H.264, enz. (MS Office-documenten zijn niet duurzaam; obscure bestandsformaten bieden ook weinig perspectief) Sla niet alleen de bestanden zelf op, maar ook de informatie over de informatie: met welke hard- en software zijn de bestanden gemaakt? (Gebruik ‘properties’) Hou in de gaten welke hard- en software in onbruik dreigen te raken en migreer tijdig Handleiding voor thuisgebruik: Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008

29 Dank voor uw aandacht. Vragen. www. ncdd. nl www. digitaalduurzaam
Dank voor uw aandacht. Vragen?