Klimaatverandering en klimaatadaptatie

Presentatie over: "Klimaatverandering en klimaatadaptatie"— Transcript van de presentatie:

1 Klimaatverandering en klimaatadaptatie
Doel ppt: afdelingen kunnen deze zelfstandig gebruiken om een avond over klimaatadaptatie te organiseren. Ondersteunend materiaal: Beleidsfolder Beleidsdossier Poster Structuur: Klimaatverandering Wetenschap op een rijtje Impact bij ons Gevolgen voor mens (beknopt) Gevolgen voor natuur (beknopt) Brug: Mitigatiemaatregelen nog steeds nodig, maar adaptatie ook al Klimaatadaptatie Voorbeelden van maladaptatie Hoe kan het ook: met de natuur, klimaatadaptatie als kans Ecosystem based adaptation TEEB studie Voorbeelden Ruimte voor water Kust Stad Natuur: grote robuuste natuurgebieden + verbindingen Slot: klimaatadaptatie met de natuur Natuur als klimaatbuffer

2 Inhoud Klimaatverandering Klimaatadaptatie Broeikaseffect
Ons klimaat verandert Hoeveel mogen we nog uitstoten? Klimaatadaptatie klimaatadaptatie als kans Ecosystem based adaptation Voorbeelden

3 Het broeikaseffect Het broeikaseffect is het wereldwijde effect dat ontstaat ten gevolge van de aanwezigheid van broeikasgassen in de atmosfeer. Deze gassen zorgen ervoor dat de temperatuur van het aardoppervlak hoger ligt dan op grond van de combinatie van warmte-instraling van de zon en de interne aardwarmte verwacht kan worden. Zonder het broeikaseffect (en dus alleen verwarming van het aardoppervlak door zonlicht en aardwarmte) zou de temperatuur op Aarde volgens bepaalde theoretische modellen gemiddeld -18 °C (min 18) zijn; thans is zij 15 °C. Het effect is genoemd naar de broeikas waar een glazen of plastic overkapping de uitstraling van warmte tegenhoudt en zo de temperatuur in de broeikas laat oplopen. Door dat de mens nu extra broeikasgassen uitstoot, door oa verkeer, energieproductie, … neemt dat broeikaseffect toe. Dat noemen we het versterkt broeikaseffect. Hierdoor warmt onze planeet op.

4 Ons klimaat verandert Hogere verdamping
Zeespiegel cm tegen 2100 Winter: °C Meer neerslag Zomer: °C Zomerneerslag daalt Toename extreme zomeronweders Wat zijn nu de voorspellingen voor ons land: Wetenschappers van KMI en KU Leuven stelden drie klimaatscenario’s op: een droog, gemiddeld en nat scenario voor respectievelijk een lage, gemiddelde en hoge toekomstige uitstoot van broeikasgassen. Tegen het einde van de eeuw wordt het flink warmer. ‘s Winters wordt het gemiddeld 1,5 tot 4,4°C warmer, de zomer zal temperaturen kennen die gemiddeld 2,4 tot 7,2°C hoger zijn dan vandaag en met meer hittegolven. De zeespiegel zal met 20 cm tot 2 meter stijgen. Overstromingen bij stormen zijn mogelijk en in het achterland dreigt de bodem hierdoor te verzilten. Ook overstromingen door neerslag zullen toenemen. In de winter door een algemene toename van regen, in de zomer door piekbuien die onze riolering niet kan slikken. Het lijkt een tegenstelling maar ook de kans op verdroging stijgt. Hoewel in de zomer de regens heviger zullen zijn, zal de totale hoeveelheid neerslag dalen. Samen met de toegenomen verdamping door hogere temperaturen zullen rivieren, beken en moerassen sneller droog komen te liggen. Verdroging en overstroming zullen gepaard gaan met een achteruitgang van de kwaliteit van het oppervlaktewater. Bij extreme neerslag komen veel meer vervuilende stoffen in de oppervlaktewateren terecht (van o.a. riolen die niet meer alles kunnen slikken). Bij droogte stijgen de concentraties vervuilende stoffen in het water. Bron: Milieuverkenning

5 Ons klimaat verandert Hittegolven Overstromingen Droogte
Zeespiegelstijging Meer extremen Gezondheid Voedselproductie Welke gevolgen brengen die verandering mee voor ons. Hittegolven in de zomer vooral Overstromingen  in de winter rivieroverstromingen door langdurige neerslag, in de zomer overstromingen van de riolen door korte hevige buien Droogte gevolgen voor landbouw, natuur, … Zeespiegelstijging Meer extremen in heel ons klimaat Gezondheid  ziektes zoals malaria, meer pollen, hitte, … Voedselproductie te veel extremen niet goed voor productie, gewasproductie zal anders zijn, verzilting mogelijk

6 Ons klimaat verandert In onze natuur al te zien: Biotoopveranderingen
Ons klimaat verandert In onze natuur al te zien: Biotoopveranderingen Seizoenale shift (fenologie) Areaalverschuivingen Fysiologische reacties Mis-timing (Exoten) Ook in onze natuur zijn er al veranderingen te zien: Biotoopveranderingen: Bepaalde biotopen zullen veranderen door natter/droger worden Sommige bomen (beuk, fijnspar) kunnen niet overleven in een warmer klimaat, dus die bossen zullen veranderen Oceanen zullen zuurder worden door een hoger CO2-gehalte: wat nefast is voor schaaldieren waarvan de schelp veel kalk bevat. Die verzuring, in combinatie met een lichte temperatuurstijging onder water, bedreigt ook koraalriffen. Die riffen zijn biodiversiteitshotspots die volledig kunnen afsterven en verbleken Arctische dieren komen in de problemen omdat arctisch biotopen (ijsvlaktes, toendra’s) afnemen Seizoenale shift (fenologie): Paddentrek begint vroeger door zachte winters. Door het vaker ontwaken wordt energie verspilt en sterven meer padden Sommige vogelsoorten komen eerder terug uit het zuiden Zwartkop & Tjiftjaf blijven hier hangen in warme winters. Tendens om niet meer of minder ver weg te trekken. Areaalverschuivingen – soorten schuiven op naar het noorden Zuidelijke soorten komen zich hier vestigen Noordelijke soorten vertrekken Bv vogels winnaars: Baardgrasmus – Grijze Gors – Hop - Slangenarend – Alpengierzwaluw – Kwak Verliezers: Rietzanger – Kievit – Bergeend – Fitis - Matkop Fysiologische reacties Sommige dieren hebben nood aan lage temperaturen voor een geslaagde voortplanting; bijv zalm die nood heeft aan koud water voor de productie van eitjes of de Tuatura, een hagedis-achtig dier dat zijn eieren in broedhopen laat uitbroeden; bij te hoge temperaturen (warme zomers) worden enkel vrouwtjes voortgebracht… Mis-timing: Met mis-timing bedoelt men dat processen die in de natuur op elkaar zijn afgestemd zodanig veranderen dat de afstemming misloopt. Mistiming in de Noordzee (en gerelateerde klimaatgevolgen): 1. Areaalverschuiving: steeds meer kleinere, zuiderse fytoplanktonsoorten verschijnen in de Noordzee; de noordelijke verdwijnen. 2. Dat is slecht nieuws voor de Zandspiering (vis), die de grotere, koudeminnende soorten als voedsel verkiest. 3. De periode van planktonbloei verschuift. De zandspiering moet zijn levenscyclus daar normaal aan aanpassen om van een maximaal voedselaanbod te kunnen profiteren, maar doet dat onvoldoende. 4. Gevolg: de aantallen Zandspieringen voor de Noordzeekust (ook in Schotland) nemen af. 5. Gevolg: het broedsucces in zeevogelkolonies (vooral daar waar kliffen zijn en zeekoeten, drieteenmeeuwen en alken broeden) neemt drastisch af!! Bekend verhaal van de Nederlandse onderzoeker Marcel Visser. Door hogere lentetemperaturen komen eiken vroeger in blad en rupsen vroeger uit de eitjes. De Koolmees reageert niet voldoende (ingesteld op daglengte) en past broedperiode niet aan. Gevolg: wanneer zij later in het voorjaar maximaal behoefte heeft aan grote rupsen, zijn die reeds verpopt (en bijgevolg onvindbaar). Dat leidt tot verhoogde sterfte van koolmeesjongen. Gelijkaardige studies uit Frankrijk liggen voor voor de Pimpelmees. (Exoten) Er zijn wisselwerkingen tussen de exotenproblematiek en klimaatverandering. Veel exoten zijn warmteminnend en kunnen in de toekomst profiteren van klimaatverandering. Sommige momenteel niet-invasieve exoten kunnen dan wel invasief worden. Bezemkruiskruid is van oorsprong Afrikaans en nu reeds invasief.

7 Neem de mensen mee: Les 3 Klimaatverandering De oplossing is tweeledig: Mitigatie verminderen van de emissies van broeikasgassen Adaptatie aanpassen aan de onvermijdbare gevolgen van klimaatverandering De oplossing voor klimaatverandering is tweeledig. 1) Mitigatie: het verminderen van de emissies van broeikasgassen 2) Adaptatie: Aanpassen aan de onvermijdbare gevolgen van klimaatverandering We gaan nu eerst in op mitigatie Jasmin Lauwaert -

8 Neem de mensen mee: Les 3 2° doelstelling Verminderen van de broeikasgasemissies om onder een globale opwarming van 2°C te blijven Gebaseerd op rapporten van IPCC Waarom moeten we onze uitstoot verminderen? We moeten onder een globale opwarming van 2°C blijven (tov de temperatuur voor de industriële revolutie). Die doelstelling is gebaseerd op rapporten van het IPCC en is beslist op de klimaattop in Kopenhagen. Het IPCC of het Intergovernmental Panel on Climate Change is een organisatie van de Verenigde Naties, opgericht in 1988, om de risico's van klimaatverandering te evalueren. Het panel bestaat uit honderden experts uit de hele wereld, vanuit universiteiten, onderzoekscentra, ondernemingen, milieu-organisaties en andere organisaties. Het IPCC doet zelf geen onderzoek, maar evalueert onderzoek dat is gepubliceerd in peer-reviewed (=nagekeken door andere wetenschappers) wetenschappelijke tijdschriften. Sinds zijn oprichting heeft het IPCC een reeks rapporten gepubliceerd die gelden als referentiewerken voor beleidsmakers, wetenschappers, studenten en andere specialisten. Deze rapporten hebben een grote invloed in het milieubeleid van vele regeringen. Deze rapporten komen om de 4 à 5 jaar uit. Het laatste rapport (AR4) is in verschillende delen uitgekomen in Het volgende rapport (AR 5) komt uit in 2013. Meer weten: Jasmin Lauwaert -

9 2° of 1,5°? Neem de mensen mee: Les 3
Verschillende organisaties zeggen dat de opwarming beperkt moet blijven tot 1.5°C en nieuw wetenschappelijk onderzoek wijst ook in die richting. Deze grafiek maakt duidelijk welke gevolgen te verwachten zijn bij welke opwarming. 1,5°C: zeespiegelstijging van ongeveer 65 centimeter tegen 2100, massaal afsterven van koraalriffen, 100 miljoenen mensen die watertekort kennen 2°C: zeespiegelstijging van ~80 cm tegen 2100, droogte en versterkt uitstervingrisico in de Amazone, mondiale afname van gewasproductie 3-4°C: zeespiegelstijging van ~1m tegen 2100, 40-70% van de soorten sterft uit, 50% kans dat de golfstroom veranderd Bekijk de grafiek op: Leestip: 6 graden van Mark Lynas: Jasmin Lauwaert -

10 Waar moeten we op uit komen?
Neem de mensen mee: Les 3 Waar moeten we op uit komen? CO2-equivalent Stabilization level (2005 = 375 ppm CO2e) Global Mean temperature increase at equilibrium (ºC) Global average sea level rise at equilibrium from thermal expansion only Year global CO2 needs to peak Reduction in 2050 global CO2 emissions compared to 2000 445 – 490 2.0 – 2.4 0.4 – 1.4 2000 – 2015 -85 to -50 490 – 535 2.4 – 2.8 0.5 – 1.7 2000 – 2020 -60 to -30 535 – 590 2.8 – 3.2 0.6 – 1.9 2010 – 2030 -30 to +5 590 – 710 3.2 – 4.0 0.6 – 2.4 2020 – 2060 +10 to +60 710 – 855 4.0 – 4.9 0.8 – 2.9 2050 – 2080 +25 to +85 855 – 1130 4.9 – 6.1 1.0 – 3.7 2060 – 2090 +90 to +140 Volgens IPCC AR4 (2007) moeten we onze uitstoot beperken tot ppm om rond de 2°C te blijven. In de groene balk kan je lezen welke gevolgen dat dan heeft. Hier zien we dat het piekjaar dan voor 2015 moet liggen. Dat is niet meer veraf. Nu hebben we de wetenschappelijke basis mee waar we terecht moeten komen -piekjaar voor max ppm / 350 ppm -2°C / 1.5°C Jasmin Lauwaert -

11 Wat zijn de scenario’s? Neem de mensen mee: Les 3 Wat is nu haalbaar?
We kijken eerst naar het Business as usual (BAU) scenario. Dat wil zeggen dat we verder doen zoals we bezig zijn. Dat komen we tegen 2100 uit op een opwarming van meer dan 3°C. Dat is dus geen optie. Rode lijn: Als we onder de 1,5°C willen blijven, dan moeten we kiezen voor een zeer laag emissiepad met zelfs negatieve emissies (dus actief CO2 uit de atmosfeer verwijderen) vanaf 2050. Oranje lijn: De huidige doelstellingen (van september 2010) gaan ook naar een +3°C opwarming. Blauwe lijn: Het laagste emissiescenario berekend door IPCC in hun 5e assessment report gaat wel onder de 2°C. Maar zit waarschijnlijk nog boven de 1.5°C. Groene lijn: Als we onder de 1,5°C willen blijven, dan moeten we kiezen voor een zeer laag emissiepad met zelfs negatieve emissies (dus actief CO2 uit de atmosfeer verwijderen) vanaf 2050. De geophysical intertia wil zeggen dat die uitstoot vermijden fysisch onmogelijk is Source: Climate Analytics Jasmin Lauwaert -

12 En hoe doen we het nu? Neem de mensen mee: Les 3
Maar onze uitstoot stijgt nog steeds…. Op deze grafiek wordt aangeduid hoe onze uitstoot nog steeds gestegen is, ook al hebben we verschillende klimaattoppen gehad. Jasmin Lauwaert -

13 Neem de mensen mee: Les 3 En wat nu? We voelen de gevolgen van klimaatverandering al. Is het dan te laat? NEE Volgens wetenschappers hebben we nog een kans om onder de 2°C te blijven, maar dan moeten we hard inzetten op mitigatie. Onze uitstoot verder naar beneden halen blijft belangrijk. Intussen weten we dat bepaalde gevolgen onvermijdelijk zijn. We moeten tegelijkertijd al inzetten op adaptatie, ons aanpassen. Jasmin Lauwaert -

14 Mitigatie én adaptatie
Neem de mensen mee: Les 3 Mitigatie én adaptatie We gaan het nu over adaptatie hebben. We starten met een grafiek om nog eens het verschil tussen mitigatie en adaptatie te duiden. Jasmin Lauwaert -

15 Mitigatie én adaptatie
Neem de mensen mee: Les 3 Mitigatie én adaptatie We hebben een bepaalde ‘exposure of blootstelling’ aan klimaatverandering. Dit zijn de te verwachten effecten zoals temperatuurstijging, zeespiegelstijging, droogte, stormen, etc Jasmin Lauwaert -

16 Mitigatie én adaptatie
Neem de mensen mee: Les 3 Mitigatie én adaptatie Maar we hebben ook een bepaalde ‘sensiviteit of gevoeligheid’ aan klimaatverandering. Bijvoorbeeld: onze dijken, onze huizen, ons grondwater, … Jasmin Lauwaert -

17 Mitigatie én adaptatie
Neem de mensen mee: Les 3 Mitigatie én adaptatie En dan hebben we de impact die we mogen verwachten: Overstromingen vanuit rivieren en vanuit de zee, hittegolven, … Jasmin Lauwaert -

18 Mitigatie én adaptatie
Neem de mensen mee: Les 3 Mitigatie én adaptatie Maar we hebben ook een ‘adaptive capacity’, onze veerkracht met andere woorden Jasmin Lauwaert -

19 Mitigatie én adaptatie
Neem de mensen mee: Les 3 Mitigatie én adaptatie Samen bepalen die elementen hoe ‘kwetsbaar’ we zijn voor klimaatverandering. Op de ‘exposure’ kunnen we werken door mitigatie. Op de sensivity en adaptive capacity kan een goed adaptatiebeleid wegen. Zo verminderen we onze kwetsbaarheid. Jasmin Lauwaert -

20 Neem de mensen mee: Les 3 Waarom adaptatie? Ons voorbereiden op de onvermijdbare gevolgen van klimaatverandering Veel onzekerheid Voorzorgsprincipe Door ons aan te passen, te adapteren, willen we ons voorbereiden op de onvermijdbare gevolgen van klimaatverandering. Hierbij zijn natuurlijk veel onzekerheden, want we weten wel in grote lijnen wat we kunnen verwachten van gevolgen, maar daar zit altijd een onzekerheid op. Maar we gaan uit van het voorzorgsprincipe, beter nu maatregelen nemen, dan later met de gebakken peren zitten. Jasmin Lauwaert -

21 Neem de mensen mee: Les 3 Vele manieren Adaptatie is op veel manieren mogelijk Opletten voor maladaptatie Adaptatie kan op vele manieren. Daarbij moeten we opletten voor maladaptatie. Dat wil zeggen dat adaptatie niet op een ander vlak negatief mag zijn. Een voorbeeld zijn airco’s. Ze brengen verkoeling in huis, wat als adaptatie kan gezien worden. Maar ze verbruiken veel energie en de warme lucht wordt naar de straat afgevoerd. Maladaptatie dus. Jasmin Lauwaert -

22 Adaptatie met de natuur
Klimaatadaptatie met de natuur door het gebruik van klimaatbuffers Klimaatadaptatie kan ook anders: met de natuur, als kans

23 Ecosystem based adaptation
Neem de mensen mee: Les 3 Ecosystem based adaptation Ecosystem based adaptation is (1) het gebruik van biodiversiteit en ecosysteemdiensten (2) als onderdeel van een algemene adaptatiestrategie (3) om mens en maatschappij te helpen zich aan te passen aan de onvermijdbare gevolgen van klimaatverandering. Wij schuiven zelf Ecosystem Based Adaptation naar voren als de juiste manier om aan adaptatie te doen. We bekijken enkele voorbeelden van wat ecosystem based adaptation kan inhouden: natuurlijke klimaatbuffers! Jasmin Lauwaert -

24 En wat kost dat? TEEB ‘economics of biodiversity’:
investeren in de natuur brengt op kostenefficiënter mitigatie en adaptatie onderhoudskosten minimaal Adaptatie met de natuur ipv zonder natuur is ook efficiënt. De TEEB-studie (‘the economics of biodiversity’) berekende dat investeren in natuur ook economisch opbrengt. Infrastructuren om ons te beschermen tegen de klimaatverandering zijn vaak kostelijke investeringen. Als we de kostenefficiëntie van harde infrastructuren vergelijken met deze van de natuurlijke ecosystemen dan zien we dat ecosystemen beter scoren op het vlak van CO₂ opname (mitigatie) en tegelijk ook de meest effectieve bescherming bieden tegen overstromingen (adaptatie). De onderhoudsmaatregelen en kosten zijn minimaal in vergelijking met deze van infrastructuren.

25 Klimaatbuffer: bossen
Bossen zijn echte klimaatbuffers: Water vasthouden Water vertraagd afgeven Verkoeling Schaduw CO2 opslag Absorberen energie van stormen Bossen zijn echte klimaatbuffers Ontbossing leidt tot overstromingen, dat weten we al eeuwen, het is tijd om bebossing als anti-overstromingsmaatregel opnieuw uit te vinden. Dat zo’n gebieden water vasthouden en vertraagd afgeven is cruciaal in droge perioden. Ze zorgen ze ook voor verkoeling en schaduw. Bij stormen absorberen ze de energie ervan en ze beperken erosie door de bodem vast te houden. Bossen zijn ook goed voor mitigatie, want ze nemen CO2 op en zetten dat om in zuurstof, onze groene longen dus.

26 Klimaatbuffer: bos in de tropen
Neem de mensen mee: Les 3 Klimaatbuffer: bos in de tropen Bosbranden en bosvernietiging zorgen voor CO2-uitstoot Grond droogt op Wind en regen krijgen vrij spel Erosie Kwetsbaarheid lokale bevolking stijgt Bosbehoud noodzakelijk in kader van het mitigatie beleid én het adaptatiebeleid Ook bosbehoud in de tropen is noodzakelijk Jasmin Lauwaert -

27 Klimaatbuffer: kust Natuur aan de kust als natuurlijke kustverdediging
Dynamische duinen Zandbanken Breed en natuurlijk strand Ook aan de kust kunnen we werken met natuurlijke klimaatbuffers. Zoals brede stranden en brede duinengordels. Onze zandbanken beschermen ons vanuit de zee tegen een sterke golfslag.

28 Klimaatbuffer: kust Natuur aan de kust als natuurlijke kustverdediging
Ook in het zuiden: mangrove bossen In het zuiden kan men met mangroves werken als natuurlijke kustverdediging. Bij de Tsunami in Zuidoost-Azië heeft dit een groot effect gehad.

29 Klimaatbuffer: kust Verdronken land van Saeftinghe
Misschien verrassend maar het schorrengebied van het ‘Verdronken land van Saeftinge’ is anno 2010 de veiligste plek van Zeeland. Dit in 1570 overstroomde gebied is immers door de getijwerking (die zand en slib aanvoerde) meegegroeid met de zeespiegelstijging. Op 40 jaar zelfs 1,5 meter !

30 Klimaatbuffer: ruimte voor water
Neem de mensen mee: Les 3 Klimaatbuffer: ruimte voor water Waterbeleid: vasthouden – bergen – afvoeren Ruimte voor water Overstromingsmogelijkheden Meanderende beken Natuurvriendelijke oevers Trager afvoeren van water Vergroot opvangcapaciteit Minder erosie waardoor minder baggerwerken stroomafwaarts Om wateroverlast te beperken kunnen we heel wat maatregelen nemen. Een eerste is de drietrapstrategie (vasthouden, bergen, afvoeren) respecteren Vasthouden: infiltratie mogelijk maken, dus werk maken van ontharding Bergen: ruimte voor water maken Afvoeren: laatste stap Jasmin Lauwaert -

31 Klimaatbuffer: ruimte voor water
Neem de mensen mee: Les 3 Klimaatbuffer: ruimte voor water Natuurlijke klimaatbuffer tegen overstromingen kans klein gevolg groot risico = kans * gevolg - kans : overstroming en/of dijkbreuk - gevolg : schade uitgedrukt in EUR Ook bij overstromingen kan natuur als klimaatbuffer worden ingezet. In deze tekening is de kans dat het water over de hoge dijk komt klein, maar als ze erover komt, is het gevolg groot, want de villa staat dan onder water. Jasmin Lauwaert -

32 Klimaatbuffer: ruimte voor water
Neem de mensen mee: Les 3 Klimaatbuffer: ruimte voor water Natuurlijke klimaatbuffer tegen overstromingen kans groter risico = kans * gevolg - kans : overstroming en/of dijkbreuk - gevolg : schade uitgedrukt in EUR gevolg kleiner Als we echter zorgen voor natuur, dan is het gevolg kleiner en kunnen we ook de dijk lager houden. Dit levert ook nog winsten voor natuur op. Jasmin Lauwaert -

33 Klimaatbuffer: ruimte voor water
Bij de bouw van infrastructuren of andere ingrepen om ons te beschermen wordt vaak een kosten- batenanalyse gedaan, maar daarbij wordt vaak vergeten een kosten-baten analyse te doen van wat investeren in natuur kan betekenen: koolstofopvang, waterzuivering, gezonde mensen, opnemen pesticiden, klimaatbuffer, enzovoort. Bij het sigmaplan werd wel een dergelijke berekening gedaan. Daaruit bleek dat de kosten-baten van de bouw van infrastructuren niet opweegt tegen de kosten- baten van natuur als buffer. Hier is het toekomstbeeld van Kruibeke te zien in laagtij. Dankzij de behoorlijke oppervlakte van dit projectgebied, krijgt ook de natuur hier nieuwe kansen. Getijdennatuur die met de jaren verdween langsheen de Schelde, krijgt hier een nieuwe thuis. De waardevolle graslanden die moesten wijken voor de uitbreiding van de haven van Antwerpen (het Deurganckdok), vinden een nieuwe plaats in dit landschap.

34 Klimaatbuffer: ruimte voor water
Neem de mensen mee: Les 3 Klimaatbuffer: ruimte voor water Het toekomstbeeld van Kruibeke bij hoogtij. Jasmin Lauwaert -

35 Klimaatbuffer: ruimte voor water
Het toekomstbeeld van Kruibeke bij stormtij.

36 Klimaatbuffer: steden
Natuur in de stad: groendaken voor wateropvang en verkoeling. Wadi’s en waterpleinen om overvloedige regenval op te vangen én meteen ook speel- en wandelruimte te creëren. Meer (stads)bossen voor verkoeling en een betere luchtkwaliteit. Een voorbeeld van in Parijs waarbij ze via Photoshop de stad klimaatproof maakten.

37 Klimaatbuffer: steden
Verkoeling Opvang en buffering water Schaduw Opname CO2 Luchtzuivering Infiltratie regen Hergebruik water …. Zo heb je het kanaal waar waterberging gebeurt, maar ook voor verkoeling zorgt én kan genoten worden van water. Bomen en vegetatie zorgen voor verkoeling, opname van CO2, groendaken, verticale vegetatie

38 En natuur? Adaptatie met natuur is ook zorgen dat de natuur zich kan aanpassen -> Grotere, robuuste natuurgebieden -> Effectieve verbindingen Mits goed gepland, kan die nieuwe natuur ook de problemen die natuur, planten en dieren ervaren door klimaatverandering oplossen: grotere, robuuste natuurgebieden en effectieve natuurverbindingen zijn nodig als we de biodiversiteit een kans willen geven.

39 En ik? Neem de mensen mee: Les 3 En kan ik zelf al aan adaptatie doen?
Zeker. Door bijvoorbeeld je huis goed te isoleren tegen zomerhitte. Niet in overstromingsgebied een woning kopen of bouwen. Een goed voorbeeld is deze foto. Een Provençaals terras, heerlijke temperaturen, een wijntje, zalig kortom. Maar zonder die boom zou het er veel te warm zijn, weg aangenaam terras. Dus wij moeten NU al een boom planten zodat het op ons terras aangenaam blijft tegen dat de temperaturen gestegen zijn. Jasmin Lauwaert -

40 win-win Besluit klimaatadaptatie met de natuur is een
voor natuur, mens en maatschappij Slot: klimaatadaptatie met de natuur is een win-win

41 Meer weten? Contact afdeling Contact Natuurpunt vzw Jasmin Lauwaert
015/ Meer informatie Contact afdeling Contact natuurpunt mechelen website