Zelfmanagement Vooruit!

Presentatie over: "Zelfmanagement Vooruit!"— Transcript van de presentatie:

1 Zelfmanagement Vooruit!
Werkconferentie op 10 december 2013, Utrecht

2 Welkom! Welkom op deze werkconferentie!
Ik zal me voorstellen. Nu vijf jaar met zelfmanagement aan de slag binnen het team Chronisch Zieken van Vilans. Samen met anderen heb ik deze bijeenkomst voorbereid: Miriam, Annetje en Hans. Waarom hebben we dit gedaan? We stellen vast dat ZMO vragen bij ons oproept. Deze vragen willen we graag met jullie delen. Daarom hebben we jullie gevraagd om hierbij aanwezig te zijn. We zijn op zoek gegaan naar een voorzitter en hebben deze gevonden: Jaap Sont. Ik geef nu graag het woord aan Jaap.

3 Programma 14:00 Welkom ! 14:05 Toelichting programma
14:10 Presentatie Zelfmanagementondersteuning 15:00 Pauze 15:10 Toelichting werkgroepen en aan de slag 16:00 Plenaire terugkoppeling 16:30 Gezamenlijke ‘to do list’ 17:00 Afsluiting Kleine aanpassing in programma: één werkgroepsessie, geen twee. Daarna bespreken van alle bevindingen.

4 Chronische zorg?

5 Ondersteuning van zelfmanagement?

6 Onze vragen Wat leren we van de ervaringen met ZMO van Vilans, in Nederland en in het buitenland? Wat betekent dit voor de huidige Nederlandse aanpak van ZMO? Aan welke knoppen moeten we draaien? Welke nog te ontwikkelen?

7 Onze doelstellingen Inzicht in ervaringen ZMO vanuit Vilans, Nederlandse literatuur en vier buitenlandse projecten Vaststellen welke stappen nodig zijn om tot optimale en effectieve ZMO te komen in Nederland Vaststellen wie verantwoordelijk is voor welke stappen

8 Presentatie: Vilans, Nl literatuur en vier buitenlandse projecten
We hebben geen systematische review gedaan. We zijn op zoek gegaan naar de lessen voor ZMO in Nederland en vier buitenlandse projecten. Wat kunnen we hiervan leren? Met de Nederlandse literatuur heeft Annetje Dieleman geholpen, met de buitenlandse projecten Miriam Heijnders. Waarvoor dank! Ik betrek beiden graag bij vragen over de inhoud.

9 Zelfmanagement … is de mate waarin iemand met één of meerdere ziekten/beperkingen in staat is om de regie over het leven te behouden tot zover hij dat wil en kan, door goed om te gaan met symptomen, behandeling, lichamelijke, sociale en psychologische gevolgen van de ziekte/beperking en daarbij horende leefstijlaanpassingen in samenhang met de sociale omgeving Definitie uit Routekaart implementatie zelfmanagement (CBO, TNO, Vilans), basis komt vanuit Chronic Care Model.

10 Zelfmanagementondersteuning (ZMO)
Bij ZMO stimuleert en ondersteunt de zorgverlener de patiënt bij het inpassen van de ziekte/beperking in het dagelijks leven van de patiënt Versterken vertrouwen Behalen persoonlijke doelen Gelijkwaardig partnerschap Inzet technieken en tools Wat wij bij Vilans belangrijk vinden is de volgende definitie. Bij zelfmanagement ondersteuning stimuleert en ondersteunt de zorgverlener de patiënt bij het inpassen van de chronische aandoening in het dagelijks leven van de patiënt. Hij versterkt hierbij het vertrouwen in eigen kunnen en ondersteunt in het formuleren en realiseren van persoonlijke doelen. Daarbij streven zowel de zorgverlener als de patiënt naar een gelijkwaardig partnerschap (Horsburgh). Met de inzet van technieken en tools. Deze definitie vonden we niet terug in alle 4 de projecten. Niet alle 4 gaven een definitie van wat men onder ZMO verstond. Van wat men beschreef leek het meer self care/zelf zorg. Het verzorgen van de aandoening, zoals het goed omgaan met het meten van de bloedglucosewaardes in diabetes en op de juiste manier puffen bij astma, of zoals in Kinzigtal het op tijd verwijzen naar een preventie programma.

11 Ervaringen Vilans

12 Vaak gehoord: hoe pak ik het aan?
Veel tools beschikbaar voor zorgverleners en patiënten ZMO is multidisciplinaire aangelegenheid: Stappenplan ZMO Zelfmanagementkompas voor zorgverleners Veel tools zijn beschikbaar en door Vilans verzameld op het kennisplein chronische zorg. Daarnaast tools op andere websites: CBO, NHG, etc.

13 Er is veel belangstelling vanuit zorgverleners
Er is veel belangstelling vanuit zorgverleners. ZMO komt in de praktijk maar mondjesmaat op gang. Het gaat traag in verhouding tot de investering die het vraagt. In de nieuwe rol van coach en ondersteuner komen blijkt moeilijker dan verwacht. Het kwartje valt langzaam bij zorgverleners.

14 Wat hebben we gedaan? Diseasemanagement Chronische Ziekten (3 jr)
Projecten met zorggroepen (6 mnd tot 2 jr) Ontwikkelen beleidsagenda/visiedocument Ontwikkelen teamplan per praktijk (IZP & ZM-tools) Trainen en werkconferenties Proces- en effectevaluaties Reflectie: juiste dingen gedaan, juiste aanpak gekozen, juiste interventies ingezet?

15 Wat zien we in de praktijk?
POH vervult centrale rol Meer werkplezier: ‘minder hard werken’ 3:4 patiënten ervaren IZP als stok achter de deur 3:5 patiënten vinden boekje prettig 3-maandelijkse controle blijft bestaan Klinische parameters regeren: ziekte ipv persoonlijk doel patiënt staat centraal Weinig bekendheid en inzet tools ZMO Zorgverleners en patiënten blijven in eigen comfortzone

16 Wat horen we in de praktijk?
“ik wil niet meer terug …, hoe krijg ik mijn collega’s mee?” “patiënten willen niet …” “kost veel tijd … en die heb ik niet …” “IZP werkt niet bij iedereen …” “het gaat toch goed, waarom moet het anders…”

17 Zelfmanagement wordt ervaren als iets erbij doen… en het is al zo druk!
Hoe zelfmanagement als integraal onderdeel van zorg te zien? Kan het ook anders? Het is geen implementatievraagstuk, maar een innovatievraagstuk. Hoe kunnen we het anders organiseren? Terug naar de weg: kunnen we andere oplossingen bedenken om het fileprobleem op te lossen dan alleen een nieuwe weg erbij?

18 De tijd loopt hard door. Is het acht voor twaalf
De tijd loopt hard door. Is het acht voor twaalf? Nee, eerder één voor twaalf! Initiatief ZO! gelanceerd op 21 november Patiënten, zorgaanbieders en zorgverzekeraars bundelen krachten voor zelfzorg. Zelfzorg Ondersteund (ZO!) realiseert ondersteunde zelfzorg door krachtenbundeling van vertegenwoordigers van patiënten, zorgaanbieders en zorgverzekeraars. Ondersteunde zelfzorg betekent dat patiënten samen met hun zorgverleners werken aan hun gezondheid dankzij ICT, hulpmiddelen en hun omgeving. Samen aan de slag hoe de agenda er vanaf morgen uitziet.

19 Conclusie ZMO is een grote omslag, die een veelzijdige aanpassing vraagt van patiënten, zorgverleners en zorgorganisaties Vraag: delen jullie dat?

20 Nederlandse literatuur

21 Beschouwing van Nederlandse studies
Geen systematic review, wel zeer recente studies Marije Koelewijn: mei 2010 Evelien Heinrich: feb 2011 Arianne Elissen: apr 2013 Janneke Noordman: mei 2013 Renate Jansink: nov 2013 Gekeken naar de onderzoeken die zich richten op de zorgverleners zelf. We zien dat met name de praktijkondersteuners centraal staan in Nederlandse onderzoeken. De aanpak gaat uit van motiverende gesprekstechnieken (gerichte op gespreksvaardigheden) en gezamenlijke besluitvorming (gericht op het creëren van partnerschap met de patiënt).

22 Bevindingen POH Patiënt Organisatie
Effectiviteit training: tijdelijke verbetering vaardigheden Vooral moeite met agendasetting, tempo patiënt, empathie Mispercepties over leefstijl Patiënt Effectiviteit ondersteuning: korte termijn betere risicoperceptie, tijdelijke korte termijn verbetering klinische parameters Organisatie Aantal minuten interventie vs gebruikelijke zorg niet echt verschillend ICT niet voldoende ondersteunend Financiering: gecontracteerde zorg krijgt prioriteit

23 Verklaringen POH Patiënt Organisatie
Te weinig kennis van voeding en lichamelijke activiteiten Te weinig tijd -> jumping Vervallen in oude gewoontes Te weinig empathie, gebrek aan motivatie Kwaliteit van MI/GB/communicatie tussen interventie- en controlegroep van gelijk niveau Patiënt Weinig kennis/inzicht in eigen gedrag en gezondheid Niet noodzaak van veranderen voelen, psy-soc problemen Organisatie Niet gedragen door de praktijk, ontbreken sociale kaart Barrières voor leefstijlcounseling Verpleegk: - Kennis: te weinig kennis van dieet en lich.act. - Attitude: gebrek aan motivatie; relatie met patiënt; gebrek aan empathie; tijdsdruk - Vaardigheden: communicatie; concrete plannen maken; sneller werken dan de patiënt - Gedragsroutines: patiënt betrekken in besluitvorming Patiënt: - Kennis: weinig inzicht en kennis in eigen gedrag en gezondheid; taal; foute info van omgeving (sociale invloed) - Attitude: onwil door niet houden van verandering, leeftijd, ervaring; smoezen, gewoontes, culturele verschillen - Vaardigheden: fysieke beperking; locatie van oefenprogramma’s; rookverslaving; geen adviezen opvolgen; psychosociale problemen - Volgzaamheid: niet direct resultaat; moeilijke momenten; kans op terugval; volhouden Praktijk: - Organisatie van zorgprocessen, staf en capaciteit: tijdgebrek; samenwerking verpleegk en andere zorgverleners - Bronnen: lokale oefeningen kaart ontbreekt (sociale kaart) - Structuren: onvoldoende info materiaal; inadequaat stoppen met roken protocol

24 Positieve ervaringen zorgverlener
Gunstige uitwerkingen Stages Of Changes als onderlegger voor MI zorgt voor (iets) betere uitvoering in de pre-contemplatiefase Twee vragen aan patiënt: 1. hoe belangrijk is het voor patiënt en 2. hoeveel vertrouwen heeft hij in behalen van succes Video-feedback lijkt gunstig voor MI-vaardigheden, gesproken tekst als feedback gunstiger dan geschreven tekst Keuzehulp is zeer ondersteunend Prettige ervaringen Door actievere rol patiënt hoeft zorgverlener geen klant-en-klare oplossingen meer te bieden Meer gemoedsrust: geen wanhoopspogingen meer voor niet-haalbare veranderingen Mentaliteit voor registratie mag hoger Veel hiervan is alleen nog kwalitatief onderzocht, of in een heel kleine groep Aanvullend: Over het niveau van counseling worden verschillende, m.i. tegenstrijdige, dingen gezegd: Getrainde zorgverleners ongeveer vergelijkbaar met ongetrainde Is al best goed Slechts 2 van de 24 vaardigheden worden beheerst Ook wordt gesteld dat diabeteszorg al van vrij hoog niveau is.

25 Positieve ervaringen patiënt
Gezamenlijke inspanning van patiënt en zorgverlener Heldere antwoorden en haalbare adviezen Regelmatigheid en continuïteit POH’ers begrijpen patiënten en helpen patiënten hun problemen te begrijpen Prettig is: aanmoedigen en samenwerken Patiënt wil zich bewijzen aan de zorgverlener Door MI sluit communicatie meer aan bij beleving patiënt Keuzehulp was zeer ondersteunend Patiënt cijfers en grafieken tonen zet niet aan tot verandering Dit zijn allemaal ervaringen, er zijn geen effecten aangetoond. Regelmatigheid: gaat over de regelmatige consulten; dit geeft veilig gevoel omdat patient gesuperviseerd wordt door de NP, en op tijd gewaarschuwd door de NP als het fout dreigt te gaan.

26 Nodig van organisatie vlgs POH’ers
Scheiding van medisch-inhoudelijk consult en GB/MI consult Keuzehulp inzetten tussen deze consulten (Koelewijn) Training: intensiever, on the job, opfrisbijeenkomst(en), basisopleiding aanpassen Van elkaar leren: observatie en intervisie ICT: reminders, doelstellingenveld, helpdesk Financieel systeem belemmert uitvoering en registratie Duidelijkheid over bij welke patiënten werkt ZMO wel of niet De meeste positieve bevindingen op het niveau van organisatie zijn niet aangetoond, maar worden vooral als prettig en zinvol ervaren door de praktijkondersteuners.

27 We zien dat zorgverleners de patiënten nog onvoldoende voorbereiden op de verandering. Het helpt als patiënten meer voorbereid het proces ingaan en een actieve rol innemen. De weg kan beter worden geplaveid zodat praktijkondersteuners minder ‘jumpen’ in het stages of change model. Ze vergeten bijvoorbeeld te toetsen of patiënten bereid zijn om te veranderen. “Ben je bereid om dat te doen en gaan we het nu dan bespreken?” Samen het pad plaveien en samen op pad ‘de verandering in’.

28 Laatste nieuws Huidige situatie in Nederland biedt heel weinig prikkels om patiëntportalen in te zetten. Urgentie moet komen: experimenteer met andere vorm, financiering en inrichting van de zorg. Referentie: Marleen de Mul et al. Patiëntportalen en regionale ontwikkelingen in Nederland, iBMG, sept 2013. De laatste berichten over patientportalen bevestigen een nieuwe aanpak voor mensen met chronische aandoeningen. Een herinrichting van de zorg! Belangrijke succeselementen van patientportalen: aantrekkelijkheid en gebruiksvriendelijkheid. 70 % van de patiënten van GC Maarssenbroek gebruikt een portaal: het grootste deel gebruikt slechts een deel van de functionaliteiten. eRecept: zeer goed eHealth instructieteam moet snel kunnen inspelen op vragen en problemen. Adaptietijd is nodig: patiënten kijken steeds vaker naarmate de tijd loopt.

29 Conclusie Het trainen en ondersteunen van praktijkondersteuners (in MI en GB) alleen draagt onvoldoende bij aan ZMO Vraag: delen jullie dat?

30 Vier buitenlandse projecten
Hoe doen ze het over de grens heen? Wat zit er voor ons in?

31 Review vier buitenlands projecten
Flinders Program™ (Australië) Co-Creating Health (Groot-Brittannië) Kaiser Permanente (Verenigde Staten) Gesundes Kinzigtal Integrated Care (Duitsland) Ik ga kort in op de belangrijke aanpak binnen en resultaten uit de diverse projecten. Geen systematic review gedaan. We waren vooral benieuwd naar hoe het project is opgepakt: welke aanpak, interventies, maar vooral ‘hoe is de zorgverlener ondersteund’?

32 Flinders Program™ (Australië)
Zelfmanagement en ZMO Focus op organisatie en zorgverlener Voorbereiden consult: PIH, C&R Tijdens consult: P&G zorgplan van 12 mnd Living well workshop voor zorgverleners, gericht op gedragsverandering icm patientprofielen, med & soc risicofactoren PDSA cyclus & 12 stappenplan (eerst organisatie veranderen, dan consult) Het Flinders Program™ is bij de volgende ziekte beelden onderzocht aandoeningen aan de luchtwegen, hart- en vaatziekten, GGZ, diabetes, CVA, nierdialyse, en alcohol misbruik. Het Flinders Program concentreert zich op het organisatie en zorgverlener niveau. Zij zien hun programma als een systematische manier van het leveren van zorg, en alles is erop gericht dit systeem te verbeteren (dus inclusief de vaardigheden van de professionals). Het is het hertrainen van professionals en zorgen dat zij hun werk kunnen doen. Werken in partnership met de patiënt, SDM, Motivational Interviewing zijn erg belangrijk. De kern van het programma zijn de verschillende tools (PIH, C&R, P&G). Afhankelijk van de inschatting van de zorgverlener worden patiënten geïncludeerd in het programma en soms vragen patiënten er zelf om. In de trainingen over zelfmanagement ondersteuning worden zorgverleners getraind een inschatting te maken, dit kan een risico inschatting zijn (ziekte gericht), maar kan ook op andere levensdomeinen liggen. Als de zorgverlener de indruk heeft dat het werken volgens een gestructureerde aanpak (probleemanalyse, doelen stellen, IZP opstellen) tot meerwaarde leidt dan gaat men hiertoe over. 20% van de patiënten die ook deelnemen aan het Flinders programma nemen ook deel aan een Stanford zelfmanagement cursus. Maar dit is een keuze van de individuele arts en patiënt, de zelfmanagement cursus is dan een gekozen interventie die naar voor is gekomen bij het opstellen van het IZP. Zij vinden echter het werken aan patiënten doelen belangrijker dan een zelfmanagement cursus (als focus voor het programma). Het samen met de patiënt stellen van doelen moet prioriteit hebben, met respect voor de positie en de keuzes van de patiënt. Zij benadrukte dat het dus kan voorkomen dat een patiënt er voor kan kiezen te blijven roken ook als dit zijn longziekte verergert. Als roken voor de patiënt belangrijk is en de patiënt hiervoor goede argumenten heeft dan respecteren zij deze keuze. Het programma richt zich niet alleen op ziekte, interventies kunnen ook zijn iemand verwijzen naar assertiviteitstrainingen, welzijn om weer aan het sociale leven deel te nemen, begeleiden richting werk. Als laatste hebben we het gehad over de effectiviteit van hun werkwijze. Dit blijft een lastig punt. Ze beaamde dat zij hier veel vragen over krijgen. De laatste RCT is inmiddels afgesloten, de data zijn geanalyseerd en momenteel is men bezig met het schrijven van de rapportage. Deze RCT is in real practice gedaan en al snel bleek dat dit een enorme uitdaging was, en ook gelijk veel consequenties had voor het onderzoek. Zij hebben mensen die getraind waren in het Flinders programma vergeleken met mensen die dit niet waren en de zorg die door hen geleverd werd met elkaar vergeleken. In tegenstelling tot eerder onderzoek werd hier geen verschil gemeten op de PIH scale, wel significant verschil op de SF-12 (gezondheid) en de kwaliteit van leven schaal.

33 Resultaten Flinders Program™
↓ HbA1c van 8.74 naar 8.09, BMI, cholesterol, alcoholgebruik ↑ beweegproef COPD ↓ ernst ervaren problemen ↑ begrip ziekte, stellen & bereiken doelen ↑ zelfmanagement vaardigheden (PIH scale)   ↓ gebruik gezondheidszorg = SF-12 (kwaliteit van leven) en ervaren beperkingen

34 Co-Creating Health (Groot-Brittannië)
Zelfmanagement en ZMO en co-creatie met patiënten Focus op organisatie, zorgverlener en patiënt (7x3 uur training ZM) Voorbereiden consult: formulier, lab waarden, doelen en vragen formuleren Agenda setting, goal setting, goal follow-up print meegeven, na 2 wk bellen Peer group support patiënten én zorgverleners Zorgverleners: training, supervisie, intervisie, observatie Training PDSA cyclus: managers en coördinatoren Iedere maand kleine verandering invoeren Dit programma is bij de volgende ziektebeelden onderzocht: COPD, diabetes type 2, depressie en (musculoskeletaal) pijn. Peer group support en trainingen patiënten lukken niet voor: zieke mensen, mensen die ver weg wonen, mensen die minder sociaalvaardig zijn, mensen die niet graag in groepen vertoeven.

35 Resultaten Co-Creating Health
↓ van 0.6% bij mensen met een start HbA1c > 7.5% ↑ 6 minuten ‘walk’ test voor CPOD ↑ score op de PHQ9 voor depressie ↓ huisartsen bezoeken en spoedopname ziekenhuis effectiever medicatiegebruik ↑ zelfvertrouwen in zelfmanagement ↑ patiënt tevredenheid ↑ kwaliteit van leven

36 Kaiser Permanente (Verenigde Staten)
Zelfzorg: managen van ziekte en preventie Focus op organisatie, zorgverlener en patiënt (trainen in ZM) Voor consult: online health check ups en video’s Inzet health coaches Zorgverleners: training, supervisie, intervisie, observatie Veel nabellen patiënten door (ook) receptionisten Financiële prikkels Minder gericht op zelfmanagementondersteuning. Wel zelfzorg: hoe voorkom ik dat mensen ziek worden?

37 Resultaten Kaiser Permanente
1/3 minder risico om te overlijden aan een hartkwaal ↑ gezondheidsuitkomsten ↑ zorgaanbodgebruik: ACEI/ARB, lipide/HBa1c/glyce-mische controles ↑ kwaliteit van leven ↓ minder en kortere ziekenhuisopnames patiënten erg tevreden over services gezondheidscoaches netto kostenbesparing per patiënt per maand 2.28 dollar

38 Gesundes Kinzigtal Integrated Care (Duitsland)
Zelfzorg: managen van ziekte en preventie Preventieprogramma’s Focus op organisatie en m.n. solistisch werkende zorgverleners Health check ups voor risicoselectie Eenmalige training zorgverleners ICT gedreven & uitkomstgericht Financiële prikkels Minder gericht op zelfmanagementondersteuning. Wel zelfzorg: hoe voorkom ik dat mensen ziek worden?

39 Resultaten Gesundes Kinzigtal
Resultaten tov controlegroep en na 5 jaar: Ziekenhuisopnames ↓ 10% Botbreuken ↓ 25% GGZ-opnames ↓ 40% Levensverwachting hartpatiënten ↑ 1,5 jaar Zorgkosten per verzekerde ↓ 150 euro per jaar Pomp (2013) vraagt zich echter af of deze effecten reëel zijn of dat de statistische artefacten ondermeer afhangen van de vergelijkbaarheid van de controlegroep.

40 Lessen uit deze vier projecten

41 Becoming an active partner
Het consult Becoming an active partner Making change Maintaining change Agenda setting Identificeren van problemen Kan voor het consult Besluiten gezamenlijke agenda Doelen stellen Kleine, bereikbare doelen Opbouwen vertrouwen Doel follow-up Binnen 14 dagen Stimuleren, motiveren en bekrachtigen In alle projecten was men er min of meer over eens dat het contact tijdens het consult om een stapsgewijze aanpak vraagt. De patiënt en de zorgverlener nemen de gezondheidssituatie, de problemen en de persoonlijke behoeften van de patiënt als uitgangspunt. Dit wordt in bv het Flinders en Kaiser Permanente project als ‘voor het consult’ gedaan, middels een vragenlijst (de PIH) en een video. De zorgverlener kijkt naar de motivatie, context en vaardigheden van de patiënt. Niet iedere patiënt heeft het vermogen tot eigen regie. Op basis van de probleemanalyse stellen zorgverlener en patiënt gezamenlijk doelen vast. Uit onderzoek en ervaring binnen deze projecten blijkt dat het stellen van kleine bereikbare doelen het beste is (vaak binnen 2 weken tot 3 maanden te bereiken). Verder is het opbouwen van een vertrouwensrelatie erg belangrijk. Belangrijk is om binnen 14 dagen enig contact met de patiënt te hebben en te vragen hoe het er mee staat en of het lukt aan de gestelde doelen te werken. Uit onderzoek blijkt dat de agenda setting nog wel gedaan wordt door zorgverleners, echter het doelen stellen wordt door een kleiner deel gedaan (bevindingen Flinders en Kinzigtal) en het werken aan doel follow-up is het moeilijkst gebleken om te implementeren. Hiervoor zijn aanpassingen in de praktijkvoering van belang.

42 Een systematisch aanpak op drie niveaus
De projecten met elkaar vergelijkend is te zien dat ze allemaal min of meer werken op drie niveaus. Het niveau van de patiënt, zorgverlener en organisatie. De intensiteit van het aanbod op ieder niveau verschilt wel heel erg per project. Bij bv Co-Creating Health is sprake van implementatie op alle drie de niveaus tegelijkertijd, bij Flinders begon men op het niveau van de zorgverlener en de organisatie en kwam men er na evaluatie achter dat men ook programma’s aan patiënten moest gaan aanbieden. Per niveau ziet het er ongeveer als volgt uit. Belangrijk om de drie niveaus tegelijk in te voeren. En niet één onderdeel achter laten lopen. Dat werkt vertragend op het geheel. Patiënten kunnen helpen om het denkproces bij zorgverleners te veranderen. ZMO gaat om een gestructureerde en planmatige aanpak. Maak gebruik van de PDCA cyclus en voer elke maand een kleine verandering in. Wetenschappelijke artikelen met bewijs weinig beschikbaar. Het blijkt ook lastig omdat dit processen zijn die lang duren. Effecten zijn op langere termijn zichtbaar. Flinders werkt al 20 jaar aan het project; Co-creating health 6 jaar.

43 Niveau zorgverlener Gezamenlijke besluitvorming, partnerschap, motiverende gespreksvoering Aansluiten bij patiënt: inzet patiëntprofielen Gestructureerde aanpak Agendasetting, doelen stellen, doel follow-up Proactief plannen van follow-up Na maximaal twee weken, kan ook telefoontje of zijn Ondersteuning via training + intervisie + ICT

44 Niveau patiënt ZM vaardigheden Informatie
Doelen formuleren, preferenties kennen, vaardigheden voor self-care, symptomen herkennen, inzicht in problemen oplossen, leefstijl aanpassen Informatie Website, E-Health, voorlichting/groepscursus door patiëntenvereniging Toegang tot gezamenlijk medisch dossier en eigen uitkomstmaten! Sociale steun / lotgenoten steun

45 Niveau organisatie Motto Kaiser Permanente: ‘making the right thing easier to do’ Faciliteren teamtraining en intervisie Aanpassingen in praktijkvoering In HIS Werken met KIS (pop ups, alerts) Patiëntenportaal Telefonische follow-up contact

46 Vraag: delen jullie dat?
Conclusie ZMO vraagt een systematische en gelijktijdige aanpak op drie niveaus: patiënten, zorgverleners en zorgorganisaties Vraag: delen jullie dat?

47 In werkgroepen aan de slag

48 Drie conclusies op een rij
ZMO is een grote omslag, die een veelzijdige aanpassing vraagt van patiënten, zorgverleners en zorgorganisaties Het trainen en ondersteunen van praktijkondersteuners (in MI en GB) alleen draagt onvoldoende bij aan ZMO ZMO vraagt een systematische en gelijktijdige aanpak op drie niveaus: patiënten, zorgverleners en zorgorganisaties

49 Groepsindeling Groep 1 en 2 Groep 3 en 4 Groep 5 en 6 Patiënten
Zorgverleners Organisaties Patiënten Groep 1 en 2 Groep 3 en 4 ZMO vraagt een aanpak op drie niveaus: patiënten, zorgverleners en organisaties. We gaan aan de slag met deze drie niveaus. Groep 5 en 6

50 Doelen werkgroepen Vaststellen opbrengsten ZMO voor patiënten, zorgverleners en organisaties Vaststellen ‘to do list’ voor realiseren van opbrengsten voor patiënten, zorgverleners en zorgorganisaties

51 Opdracht werkgroepen (45 min)
Noteer op flip-over vel 1 ‘opbrengsten [groep]’. Schrijf op wat volgens jullie de opbrengsten van optimale ZMO voor [groep] zijn. Schrijf op flip-over vel 2 ‘to do list [groep]’. Schrijf op wat geregeld moet zijn om deze opbrengsten te innen. Formuleer dit zo exact mogelijk. Spreek af wie die toelicht.

52 Terugkoppeling werkgroepen

53 Gezamenlijke ‘to do list’
Reflectie op opbrengsten en activiteiten/randvoorwaarden Zijn er nog blinde vlekken? Onze gezamenlijke ‘to do list’ Bij wie komt wat op de agenda ? Waarin voorziet ZO! ? Wat moet op de agenda van Vilans staan ?

54 Hartelijk dank voor jullie bijdragen!
Denk aan invullen formulier voor reiskosten!