Straattaal en taalvariatie en wat de school ermee moet en kan

Presentatie over: "Straattaal en taalvariatie en wat de school ermee moet en kan"— Transcript van de presentatie:

1 Straattaal en taalvariatie en wat de school ermee moet en kan
Dûh, die meisje zuigt Straattaal en taalvariatie en wat de school ermee moet en kan

2 Stellingen Meertaligheid (Berbers – Nederlands b.v.) is een voordeel
Door SMS-taal gaan leerlingen slechter schrijven Straattaal verrijkt de taal 1. Iedereen (Van den Branden b.v.) 2. René Appel Waarom jongeren een eigen taal spreken? Om hun groep te definiëren: wie ons taalgebruik begrijpt en liefst spreekt, hoort erbij; wie het niet begrijpt, is dus een buitenstaander. Zo ondersteunt taal een identiteit, in het verlengde van groepskenmerken zoals kleren, muziekkeuze en lichaamsversiering in de trant van haardracht, make-up, tatoeages of piercings. Taal dient in die context ook om je af te zetten tegen de rest van de wereld, vooral tegen autoriteiten en ouders. Jongeren gebruiken de straattaal om zich te onderscheiden, omdat ze straattaal stoer vinden en ze er een zekere status in hun eigen groep aan ontlenen. En de steeds veranderende woordenschat dient in een moeite door als geheimtaal om te kunnen praten over niet-nette of verboden onderwerpen.

3 Voordelen meertaligheid
Lukt bij iedereen (maar: hoe eerder hoe beter) Cognitieve taken sneller uitvoeren Makkelijker een nieuwe taal leren Beter weten hoe talen in elkaar zitten Grotere zelfverzekerdheid Meer tolerantie naar andere culturen Uitstel dementie Met het onderzoek van de Vrije Universiteit Brussel werd aangetoond dat tweetalige kinderen tussen de 7.5 en 11 jaar sneller waren in aandachts-, taal- en rekentaken dan hun ééntalige leeftijdsgenoten. Daarbij werd ook nog eens een minder intense hersenactiviteit gemeten Een van de basisvaardigheden voor een mens om zich in het leven te redden is taal. Een van de basiseisen voor zelfvertrouwen is taalzekerheid. Kan ik mij uitdrukken zoals ik wil, kan ik laten zien

4 En straattaal? Probleem als het eentalig is
Relatie met een andere, antiburgerlijke wereld Opdracht van de school: De algemene taal (Nederlands) leren én de taal van de school zonder de straattaal af te wijzen Uit onderzoek van René Appel is gebleken dat het gebruik van straattaal positief gerelateerd is aan de beheersing van het Nederlands: jongeren die het Nederlands niet goed beheersen gebruiken minder straattaal dan jongeren van wie die beheersing goed is René Appel is niet zo bezorgd: "Verwar jongeren- of straattaal niet met een geringe taalvaardigheid. Om zo creatief en effectief buitenlandse woorden door het Nederlands te kunnen mengen, moet je het Nederlands juist bijzonder goed beheersen. Allochtone jongeren die slecht Nederlands spreken, behoren niet tot de groep van straattaalsprekers. Er zal op den duur vast wel een woord of wat van die straattaal doordringen in het Standaardnederlands. Niets om je druk over te maken, want de invloed zal klein zijn en niet bepaald dodelijk voor het Nederlands."

5 Grammatica: straattaal volgt regels
Het hulpwerkwoord ‘gaan’, ook in indicatief: de poes gaat slapen ‘het’ wordt ‘de’: de boek, de huis. Dus ook ‘deze boek, die huis’ Uitgangs-e bij bijvoeglijke naamwoorden na ‘een’: een goeie diploma, een mooie mes En uitspraak: rollende R, dikke S Je moet je aan de regels houden

6 Over taal en de straat DAT dagelijkse gebruikstaal
Dagelijkse algemene taal dagelijkse gebruikstaal direct, over hier en nu concreet CAT Cognitieve abstracte taal taal van de school indirect, over daar en toen en straks gedachteconstructies

7 Over taal en de straat DAT dagelijkse gebruikstaal
Dagelijkse algemene taal dagelijkse gebruikstaal direct, over hier en nu concreet Straattaal dagelijkse taal in de peergroup direct, over hier en nu concreet CAT Cognitieve abstracte taal taal van de school indirect, over daar en toen en straks gedachteconstructies

8 Jongerentaal: iedere dag anders
de puta madre geweldig lulijzer mobiele telefoon chiboy lekkere jongen faya erg boetie leugen/onzin droppie naakt zijn vreetkeet snackbar dikke doei doe ik echt niet!

9 Over jongeren en jongerentaal
Straattaal vraagt hoge taalvaardigheden (Nortier) Het grootste deel van de jongeren maakt onderscheid in register (NTU, nationale jeugdraad) Ondersteunt de identiteit van de groep Zeer verschillend: Murks, Amsterdamse straattaal, Algemeen cités, le verlan, Café wordt feco. Bizarre - zarbi, fou - ouf, l'enfer - verlan, en la cité wordt téci Algemeen Cités, de straattaal van Vlaanderen. Hierin komen veel invloeden voor uit het Italiaans, Turks en Grieks, met woorden als ‘flamoen’ (boer) en ‘paraculo’ (‘mietje’).

10 heel erg goed bombe, chill, cool, da, dope, flex, gru, gruwelijk, kapot goed, lauw, master, masterlijk, relaxt, span, spin, standaard, strak, tof, tranga, vet, wreed, wijs

11 Jongerentaal dringt door?

12

13 SMS-taal 1 God: Im No. 1. No pix, plz. Uz my name nicely. Day7=holy. Take care of mum’n’dad. Don’t kill, scrU round, steal or lie. Keep yr hands (&eyz) off wot isnt yrs

14 Krachtige leeromgeving voor taalleren
positief, veilig leerklimaat betekenisvolle taken ondersteuning door interactie, reflectie, instructie

15 Taalvariatie en klimaat
Je eerste taal is je identiteit Leerlingen voelen zich veilig in hun eerste taal/dialect Waardering ervoor is belangrijk Hoe is dat voor straattaal? positief, veilig leerklimaat

16 Dus Van Naar Op school praten we Nederlands Straattaal vermijden
SMS-taal verbieden Jongerentaal geringschatten Naar Hoe zeg jij dat in …. Straattaal gebruiken Rappen en 160 Jongerentaal hoog achten en gebruiken

17 Taalvariatie en betekenisvolheid
Straattaal en algemene taal is overal om je heen Straattaal is nuttig, algemene taal is nuttig Taal observeren is taalbeschouwing betekenisvolle taken

18 Dus …. Schrijf een verhaal in straattaal en vertel dat aan leerlingen van de basisschool Interview oudere mensen naar typische (dialect)woorden. Maak daar een woordenboekje van Beschrijf de straattaal van Antwerpen en vergelijk die met die van Utrecht Luister naar lokale rap of hiphop en praat over de inhoud Laat Fatima een taallesje ‘Berbers’ geven Laat Ricardo een taallesje straattaal geven Praat over het belang van straattaal Bespreek wanneer straattaal wel en niet kan Discussieer over het belang van passend taalgebruik Leerlijnen maken, waarop leerlingen hun vorderingen van DAT naar CAT aangeven Maak een WebQuest:

19 Taalvariatie en ondersteuning
Straattaal kan helpen bij begrip Taalverschillen benoemen geeft inzicht in taal Geef woorden en zinnen die in algemeen Nederlands kunnen Taalregisters zichtbaar maken Herschrijven/-presenteren Trainen, trainen ondersteuning door interactie, reflectie, instructie