Huiswerkbegeleiding Het ABC voor huiswerkbegeleiding Afspreken voor

Presentatie over: "Huiswerkbegeleiding Het ABC voor huiswerkbegeleiding Afspreken voor"— Transcript van de presentatie:

1 Huiswerkbegeleiding Het ABC voor huiswerkbegeleiding Afspreken voor
Bemoedigen tijdens Controleren na Vier sleutels: ‘waarom huiswerk’ was de eerste, ‘wat verwachten leerkrachten van de ouders’ is de tweede sleutel. We hoorden wat de leerkrachten van deze school van de ouders verwachten en we zagen twee uiterste vormen van begeleiding. Wat nu volgt, is het huiswerkalfabet of het ABC. Het is een model van huiswerkbegeleiding dat scholen kunnen gebruiken om de verwachtingen naar ouders duidelijk te stellen, maar ook voor de ouders thuis levert het nuttige inzichten en tips. 1

2 WAT VERWACHTEN LEERKRACHTEN VAN OUDERS ?
Enquête leerkrachten Positieve ingesteldheid Zelfstandig leren werken = doelstelling A. Afspraken - voor Goede omstandigheden aanbieden Zorgen voor structuur en regelmaat: afspraken maken en nakomen Aansporen om te beginnen Opdrachten in SCHOOLAGENDA overlopen B. Bemoedigen - tijdens Interesse tonen: meeluisteren, wat heb je geleerd? (niet focussen op punten) Begeleiden van het denkproces : vragen stellen , zelf laten opzoeken C. Controleren - na Controleren of huiswerk gemaakt is, aanzetten tot zelfcontrole Signaleren van problemen Goede omstandigheden aanbieden: vb: een stille en rustig ruimte waar je kind zich kan concentreren op zijn huistaken, niet voor de tv, Maar ook: Voldoende slaap, zodat ze eich de volgende dag op school en thuis kunnen concetreren. Ken je eigen kind!! Positieve instelling: Ouders hebben een voorbeeldfunctie. Een positieve en betrokken houding van de ouders is essentieel voor de motivatie van kinderen. Bovendien biedt huiswerk de ouders informatie over wat er aan bod komt in de klas, over waar het kind mee bezig is en wat de leervorderingen zijn. Opdracht in schoolagenda overlopen en de kinderen helpen om hun taken te plannen. Zeker in de lagere jaren, later vb 5 leerjaar eerder sporadisch Je kind aanmoedigen om ermee te beginnen... Opvragen van de les: vb: 1e graad: woordpakketjes en tafels opvragen. 3e graad: franse woordjes opvragen. Signaleren van problemen. Eerlijk zijn! Bij problemen naar de leerkracht stappen. Je kind aansporen om net en verzorgd te werken! D e vooropgestelde gemiddelde effectieve werktijd proberen te respecteren. Eventueel materiaal helpen zoeken vb: voor milie in bos paddestoelen zoeken of op internet helpen zoeken, bibliotheek.

3 Vaste structuur en regelmaat uitstelgedrag niet tolereren!
Voorbeeld dagplanning 7.00 opstaan + aankleden 7.30 ontbijt 8.00 naar school 16.00 naar huis 16.30 huiswerk 17.30 eten 18.00 muziekschool 19.00 tv 20.00 wassen + slapen Als een vast tijdstip moeilijk is, kan je een regelmaat inbouwen door samen met je kind een weekplanning op te stellen. Dit kan per dag: bijv. maandag om 16.00u naar huis, maar dinsdag direct na school naar tekenles. VCOV

4 Huiswerkroutine ! Gunstige Uitstelgedrag niet toleren!
Goede afspraken maken is belangrijk als startpunt voor een geslaagde huiswerkbegeleiding. Het gaat dan vooral om het bieden van gunstige omstandigheden: een huiswerkvriendelijke situatie en klimaat. De leeromstandigheden thuis behoort tot de verantwoordelijkheid van de ouders, bijv. niet leren in living als er tegelijk andere kinderen naar tekenfilm kijken. Voor een vlot verloop van het huiswerk heeft het kind een vaste structuur en regelmaat nodig. Een belangrijke afspraak is het creëren van een vast moment en een vaste plaats. Zorg daar dan voor de nodige rust zodat het kind zich kan concentreren. Vast moment is afhankelijk van het kind: sommige moeten zich eerst even kunnen ontspannen, andere zijn er liever meteen vanaf. Ook afhankelijk van het gezin: voor of na het eten. Maak afspraken en houd je eraan: kinderen hebben structuur nodig! Ook als ouder voel je je beter als bepaalde dingen duidelijk afgesproken zijn en niet elke dag opnieuw moeten worden bekeken. 4

5 Goede afspraken maken is belangrijk als startpunt voor een geslaagde huiswerkbegeleiding. Het gaat dan vooral om het bieden van gunstige omstandigheden: een huiswerkvriendelijke situatie en klimaat. De leeromstandigheden thuis behoort tot de verantwoordelijkheid van de ouders, bijv. niet leren in living als er tegelijk andere kinderen naar tekenfilm kijken. Voor een vlot verloop van het huiswerk heeft het kind een vaste structuur en regelmaat nodig. Een belangrijke afspraak is het creëren van een vast moment en een vaste plaats. Zorg daar dan voor de nodige rust zodat het kind zich kan concentreren. Vast moment is afhankelijk van het kind: sommige moeten zich eerst even kunnen ontspannen, andere zijn er liever meteen vanaf. Ook afhankelijk van het gezin: voor of na het eten. Maak afspraken en houd je eraan: kinderen hebben structuur nodig! Ook als ouder voel je je beter als bepaalde dingen duidelijk afgesproken zijn en niet elke dag opnieuw moeten worden bekeken. 5

6 Rustpauzes inlassen: 50/10 regel kordate start - afsluiten met korte herhaling
Bron: S.O.S. Brein, Bernard Lernout en Inge Provost Belangrijk voor leren en geheugenwerking: (zie SOS brein p88-89) -Begin- en eindeffect: bij een opdracht of tijdens het studeren, is de concentratie veel hoger in het begin en op het einde (zie curve) -Meteen en kordaat beginnen en kordaat ophouden met studeren is de boodschap! Door te treuzelen verliezen we veel kostbare begin- en eindminuten -Zoveel mogelijk alles op voorhand klaarleggen -50/10 regel: (zie SOSbrein p 41) 10 min ‘actieve’ pauze inlassen na 50 minuten: 50 min studeren, 10 min pauzeren: geeft heel wat concentratiewinst (zie schema)

7 Een gezonde geest in een gezond lichaam!
Voldoende rust en goede voeding 3-5 jaar: 12 uur slaap 6-12 jaar: uur 13-24 jaar: 8-10 uur slaap 25-45 jaar: 8 uur slaap Een gezond ontbijt! Voldoende beweging Dit zijn gemiddelden: sommige kinderen hebben natuurlijk meer of minder slaap nodig. 7

8 ABC: Bemoedigen (tijdens) MOTIVEREN
Goede voorbeeld – zelf leergierig en gemotiveerd Toon interesse Hou rekening met wat je kind wil – keuzes Voorspelbare structuur Schouderklopje, compliment Belonen – maar niet te veel Realistische verwachtingen Vergelijken met zijn eigen prestaties, niet van anderen Leren is meer dan ‘een goed rapport’ Goede omstandigheden aanbieden: vb: een stille en rustig ruimte waar je kind zich kan concentreren op zijn huistaken, niet voor de tv, Maar ook: Voldoende slaap, zodat ze eich de volgende dag op school en thuis kunnen concetreren. Ken je eigen kind!! Positieve instelling: Ouders hebben een voorbeeldfunctie. Een positieve en betrokken houding van de ouders is essentieel voor de motivatie van kinderen. Bovendien biedt huiswerk de ouders informatie over wat er aan bod komt in de klas, over waar het kind mee bezig is en wat de leervorderingen zijn. Opdracht in schoolagenda overlopen en de kinderen helpen om hun taken te plannen. Zeker in de lagere jaren, later vb 5 leerjaar eerder sporadisch Je kind aanmoedigen om ermee te beginnen... Opvragen van de les: vb: 1e graad: woordpakketjes en tafels opvragen. 3e graad: franse woordjes opvragen. Signaleren van problemen. Eerlijk zijn! Bij problemen naar de leerkracht stappen. Je kind aansporen om net en verzorgd te werken! D e vooropgestelde gemiddelde effectieve werktijd proberen te respecteren. Eventueel materiaal helpen zoeken vb: voor milie in bos paddestoelen zoeken of op internet helpen zoeken, bibliotheek.

9 ABC: Bemoedigen (tijdens)
BELONEN ‘Puntensysteem’: - Agenda uit boekentas halen = 1 punt - Om 17u zonder zeuren starten = 2 punten - 15 min. aandachtig werken= 5 punten Punten inruilen (bijv. 30 punten = beloning: samen iets leuk doen, …) Taak niet uitgevoerd = geen punten voor die taak Geen punten afnemen Beloning afbouwen Intrinsieke motivatie Oppassen met materiële beloningen Interesse tonen en belang hechten aan het schoolwerk vatten we onder ‘emotioneel- affectieve’ steun. Het daadwerkelijk ondersteunen van het huiswerkproces is de cognitieve component. Dit kan op verschillende manieren. Schoolagenda overlopen: 1e, ev. 2e graad, daarna zou alleen moeten lukken. Wat moet ik doen? Kind laten verwoorden wat er moet gebeuren. Vele ouders denken in de plaats van hun kinderen. Het is belangrijk dat kinderen zelf nadenken en zelf het probleem verwoorden bijv. bij vraagstukken: ouders vertellen het zo dat het kind enkel de uitkomst moet zeggen, maar dan zit het kind weer vast bij het volgende vraagstuk. Autonomie waar het kan: ken je kind! 9

10 ABC: Bemoedigen (tijdens)
Motiveren – zelfwaardering Samen met kind naar juiste oorzaken zoeken voor lukken of mislukken mislukking intern (gebrek aan bekwaamheid) successen extern (geluk) leidt tot negatieve zelfwaardering en demotivatie Een correcte attributie is belangrijk voor het zelfwaardegevoel en voor de motivatie Attributie slaat op het toekennen van eigen lukken of mislukken aan bepaalde oorzaken. Sommige lln hebben de ‘slechte’ gewoonte om mislukkingen intern te attribueren, toe te wijzen aan factoren binnen zichzelf (vb gebrek aan bekwaamheid). Hun successen daarentegen gaan ze extern attribueren (ik heb geluk gehad). Een dergelijke attributiestijl is nefast voor de zelfwaardering. De laatste jaren wordt de belangrijke invloed van attributieve processen op de motivatie meer en meer benadrukt. 10

11 ABC: Bemoedigen (tijdens)
Niet in de plaats van je kind denken Vraagstuk: “Mama is jarig. Julie en Jasper willen een geschenk kopen. Julie heeft € 3 gespaard. Jasper heeft € 5 in zijn spaarpot. Hoeveel mag het geschenk voor mama kosten?”  NIET: “Hoeveel is 3 plus 5?”  WEL: “Waarover gaat het? Wat weet je? Wat is de vraag?” 26% ouders zegt wat er moet staan Enquête ouders Kind laten verwoorden wat er moet gebeuren. Vele ouders denken in de plaats van hun kinderen. Het is belangrijk dat kinderen zelf nadenken en zelf het probleem verwoorden bijv. bij vraagstukken: ouders vertellen het zo dat het kind enkel de uitkomst moet zeggen, maar dan zit het kind weer vast bij het volgende vraagstuk. 11

12 ABC: Controleren (achteraf)
Is het huiswerk gemaakt? Is het ‘goed’ gemaakt? Aanzetten tot zelfcontrole Al eens overhoren, op vraag Problemen: melden aan leerkracht De verantwoordelijkheid blijft bij het kind. Controleren is niet nadien de touwtjes in handen nemen en alles overdoen. Niet verbeteren: ouder is geen (hulp)leerkracht Aanzetten tot zelfcontrole: heb je je huiswerk nagekeken, heb je alles ingevuld, ben je niets vergeten … maar ook: zijn er geen sommen waarvan je op het eerste zicht kan zeggen dat ze verkeerd zijn (bijv = 7) Aanzetten tot evalueren: was het moeilijk, vond je het interessant … Ook hier: ken je kind. Sommige kinderen hebben meer controle nodig dan andere. 12

13 Huiswerk verbeteren (gebeurt in de klas) Huiswerk in hun plaats maken
OUDERS DENKEN FOUTIEF DAT LEERKRACHTEN HEEL VEEL VAN HEN VERWACHTEN! Zeker niet… Zelf uitleg geven Huiswerk verbeteren (gebeurt in de klas) Huiswerk in hun plaats maken 26% ouders geeft onmiddellijk zelf het antwoord als kind iets vraagt Verantwoordelijkheid voor huiswerk overnemen Zelf uitleg geven: Is zeker en vast niet aan te raden. Als ouder weet je immers niet hoe de leerkracht de leerstof aangebracht heeft tijdens de les en dit zorgt enkel voor verwarring bij de kinderen. Verbeteren van huiswerk: op die manier kan de leerkracht niet zien als de leerling de leerstof wel begrepen heeft.

14 Moet ik er naast zitten? Evenwicht tussen sturen en loslaten
Over schouder meekijken Goede hulp is erop gericht zichzelf overbodig te maken! voordoen, samen doen, alleen doen..... Vooral emotionele ondersteuning

15 Het 5 stappenplan Schoolagenda nakijken: kind laten verwoorden: opdracht goed gelezen? wat ? tegen wanneer? wat eerst? wat later? Huiswerk maken: begin met doe-werk (bv. woordjes schrijven) Lessen leren en controleren: ken ik mijn les? Werk voor later maken: volgende week grote toets W.O., wat kan ik vandaag al leren? Afsluiten: schoolagenda controleren en afpunten - boekentas maken - werktafel opruimen TIJD VOOR ONTSPANNING Sommige kinderen slagen er niet in een voor hen haalbare huistaak tot een goed einde te brengen, omdat ze nog onvoldoende zelfstandig kunnen werken. Ze lezen de opdracht niet goed en vliegen er zomaar in. Weinig kinderen maken hun taak en dat is het: ze kijken het niet meer na. Ze missen planning, doen zomaar wat zonder zich te concentreren en hebben een minder goede leerhouding. Ze hebben problemen om zelfstandig te werken en hebben behoefte aan steun van buitenaf om tot een goede probleemoplossing te komen. Bij deze kinderen is specifieke aandacht voorhun werkgedrag noodzakelijk. Zelfstandigheid is een belangrijk opvoedingsdoel. Kinderen moeten worden voorbereid om zelf keuzes te kunnen maken, om zelf verantwoordelijkheid te nemen, om zelf richting te geven aan hun leven. Naast kennisoverdracht heeft het onderwijs vooral de taak leerlingen te leren zelfstandig problemen op te lossen. ‘Hoe’ leerlingen leren si belangrijker dan ‘wat’ ze leren. Zelfstandig werken gaat niet zomaar vanzelf door kinderen alleen aan het werk te zetten. Het vergt heel wat vaardigheden die expliciet moeten worden aangeleerd. 15

16 Werken met schema’s helpt !
Boomschema Geraamte , hoofdtitel, ondertitels, kernwoorden - De rest met eigen woorden er bij vertellen of Mindmap (ga naar EDU) Verbanden zoeken is belangrijk: het brein werkt met associaties: nieuwe info wordt aan andere info aangehangen Markeren: kinderen markeren meestal te veel. (kleurboek) Leer ze enkel de basisideeën, hoofdzaken markeren Kantlijninfo: voor lln die niet graag schema’s maken, of die alles in hun schema zetten, met kantlijninfo moeten ze zich wel beperken Schema: 3 soorten: klassiek, vergelijkingsschema (verwoorden waarin 2 zaken zich van elkaar onderscheiden), analyseschema met uitleg waarom, wie , wat, wanneer, waar, waarom en hoe Signaalwoorden: dagen uit om verbanden, structuur in de tekst te zoeken: vb denk maar aan, ook , tenslotte, nog….. =onderdeel van ET Nederlands 1° graad

17 Nog enkele tips op een rijtje
Samen met broer/zus/vriend huiswerk maken? (overhoren, controleren, schooltje spelen) Huiswerk opsplitsen in kleine stukjes Niet discussiëren met kinderen, wel inspraak geven Tafels op de trap plakken Tafels oefenen op het internet: Voor de structuurkaarten en boekentasplanner: Leuke leerspelletjes – leerboekjes voor thuis: Cursussen studiemethode:

18 Privé bijlessen zijn big business geworden !!! Uit de Standaard 02/11/2010
325 euro voor tien uur Standpunt ouderkoepels (Jan Stevens, KOOGO) ‘Zij spelen in op de angst van ouders. De oplossing moet op school worden aangereikt: in overleg met de zorgcoördinator en het Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB). Intussen moeten ouders leren te aanvaarden dat hun kinderen soms minder presteren.'

19 Interessante literatuur
Tekst ‘uitstelgedrag als verslaving’ van Professor Depreeuw: Lerarendirect Hoger Onderwijs, 3 december 2003 S.O.S. Brein ‘Help je tiener slimmer studeren’ van Bernard Lernout en Inge Provost (Standaard uitg.) ‘Help, mijn kind moet studeren’ van Stef Desodt (Roularta books) ‘Studiemotivatie en faalangst nader bekeken’ van Willy Lens en Eric Depreeuw (Universitaire pers Leuven) ‘Leerbeest’, leren leren 12+ van Marcella Deneve (uitg. Averbode) Goede omstandigheden aanbieden: vb: een stille en rustig ruimte waar je kind zich kan concentreren op zijn huistaken, niet voor de tv, Maar ook: Voldoende slaap, zodat ze eich de volgende dag op school en thuis kunnen concetreren. Ken je eigen kind!! Positieve instelling: Ouders hebben een voorbeeldfunctie. Een positieve en betrokken houding van de ouders is essentieel voor de motivatie van kinderen. Bovendien biedt huiswerk de ouders informatie over wat er aan bod komt in de klas, over waar het kind mee bezig is en wat de leervorderingen zijn. Opdracht in schoolagenda overlopen en de kinderen helpen om hun taken te plannen. Zeker in de lagere jaren, later vb 5 leerjaar eerder sporadisch Je kind aanmoedigen om ermee te beginnen... Opvragen van de les: vb: 1e graad: woordpakketjes en tafels opvragen. 3e graad: franse woordjes opvragen. Signaleren van problemen. Eerlijk zijn! Bij problemen naar de leerkracht stappen. Je kind aansporen om net en verzorgd te werken! D e vooropgestelde gemiddelde effectieve werktijd proberen te respecteren. Eventueel materiaal helpen zoeken vb: voor milie in bos paddestoelen zoeken of op internet helpen zoeken, bibliotheek.

20 VCOV 20