Mengsels groenbemesters

Presentatie over: "Mengsels groenbemesters"— Transcript van de presentatie:

1 Mengsels groenbemesters
Presentatie WURKS groenbemesters, juni 2019

2 Voordelen mengsels hogere biomassa dan monoculturen
meer bovengrondse biomassa meer ondergrondse biomassa (wortels) wortels hogere C/N-verhouding, meer C in bodem minder uitspoeling voedingsstoffen stabieler in de tijd (“veerkrachtiger”) er kiemt en groeit “altijd” wel een soort beter bestand tegen extreme weersomstandigheden betere beworteling

3 Voordelen mengsels aanvulling op elkaar in groei en bodembedekking
vlinderbloemige: voegt stikstof toe uitbundig bloeiende soorten zeer aantrekkelijk voor insecten stevige soorten bieden steun aan minder stevige

4 Mogelijke nadeel: bodemparasieten
kan schadelijk zijn gezien groenbemester en gewas in het volgende jaar: groenbemester goede waardplant: sterke vermeerdering van bodemparasiet(en) bij teelt van (heel) gevoelig gewas in volgend jaar: grote kans op schade en daardoor op opbrengst- en/of kwaliteitsverlies bij sommige groenbemesters is waardplant status voor aaltjes, bodemschimmels en bodemplagen onbekend

5 Praktische wenken zelf mengen of ‘kant en klaar’ mengsel kopen
lagere kosten soorten kiezen specifiek t.a.v. perceel (o.a. gezien aan- of afwezigheid bodemparasieten) let op mogelijke ontmenging in zaaimachine neem gemiddelde zaaidiepte voor de soorten

6 Praktische wenken: zaaizaad hoeveelheden
globale richtlijn hoeveelheid zaad per component: hoeveelheid zaad in monocultuur / aantal soorten in het mengsel. snel groeiende soort: minder zaad vlinderbloemigen: meer zaad verhouding vlinderbloemigen / niet-vlinderbloemigen: N-rijke stoppel: minder vlinderbloemigen N-arme stoppel: meer vlinderbloemigen

7 Enkele specifieke soorten voor mengsels
vlas niger daikon (“tillage rammenas”) lupine deder boekweit zonnebloem (parel)gierst

8 Vlas (Linum usitatissimum): algemeen
kiemt bij temperaturen vanaf 3 tot 4 graden groeit snel bij droog en warm weer lage stikstof behoefte stevig gewas vorstgevoelig weinig bovengrondse biomassa goede beworteling

9 Vlas: bodem en aaltjes geschikt voor alle grondsoorten, mits pH-KCl > 4.5 gevoelig voor slechte structuur plant-parasitaire aaltjes: matige waardplant voor wortellesieaaltjes (P. penetrans) slechte waardplant voor het Noordelijk wortelknobbelaaltje (M. hapla) geen waardplant voor: graswortelknobbelaaltje (M. naasi), maiswortelknobbelaaltje (M. chitwoodi), stengelaaltjes (D. dipsaci), bietencysteaaltjes, aardappelcysteaaltjes

10 Vlas: bodemschimmels en plagen
kan aangetast worden door de bodemschimmels: rattenkeutelziekte (Sclerotinia sclerotiorum) Fusarium (Fusarium oxysporum f.sp. lini) Pythium megalacanthum (“vlasbrand”) niet gevoelig voor slakken gevoelig voor aardvlooien

11 Niger (Guizotia abyssinica)
afkomstig uit Ethiopië, houdt van warmte oliehoudend zaad verontreiniging van het zaad met warkruid is risico zaaien voor half augustus vormt veel biomassa en onderdrukt onkruid goed zeer gevoelig voor lagere temperaturen: sterft al af bij 4 graden boven nul, geen risico op hergroei in voorjaar intensieve en diepe beworteling zeer aantrekkelijk voor slakken

12 Daikon/Tillage rammenas (Raphanus sativus ssp longipinnatus)
omvangrijke wortelstelsel (worteldiameter: 5–10 cm) wortel verteert goed, veroorzaakt “ponsgaten” in bodem geschikt voor alle grondsoorten vorstgevoelig stikstofbehoeftig, daarom in mengsel telen met vlinderbloemigen neemt goed stikstof uit bodem op, ook uit diepere lagen goede vertering, opgenomen stikstof komt daardoor goed beschikbaar voor volggewas

13 Lupine (Lupinus albus of Lupinus angustifolius)
vlinderbloemige, eiwitrijk gewas voor menselijke consumptie, veevoer en groenbemester blauwe lupine: op kalkarme grond, pH-KCl 5 – 6,8 sommige rassen witte lupine geschikt voor kalkrijke grond tot pH-KCl 8 diepere beworteling dan veel andere vlinderbloemigen

14 Deder (Camelina sativa)
kruisbloemige afkomstig uit West-Afrika zeer snelle grondbedekking, goede onkruidonderdrukking bloeit vroeg en zaad rijpt snel (100 dagen na zaai) bloeiend gewas is aantrekkelijk voor bijen oliehoudend zaad kan opslag problemen geven, daarom zaadvorming voorkomen (vroeg maaien) vorstgevoelig

15 Boekweit (Fagopyrum esculentum)
gewas voor productie van glutenvrij meel stelt weinig eisen aan de grond weinig gevoelig voor droogte groeit en bloeit snel bloeiend gewas is aantrekkelijk voor bijen opslag uit zaad kan problemen geven

16 Zonnebloem (Helianthus annuus)
snelle bodembedekking diepe beworteling veel biomassa biedt in mengsel stevigheid aan andere soorten vorstgevoelig bodem: vochthuishouding vatbaar voor rattenkeutelziekte (Sclerotinia sclerotiorum) aantrekkelijk voor slakken

17 Gierst (Panicum soorten)
verzamelnaam: parelgierst, vingergierst, pluimgierst etc. Sorghum (Sorghum bicolor) is ook een gierstsoort Pluimgierst (Panicum miliaceum), naast groenbemester ook geteeld voor consumptie (couscous, glutenvrij meel en vogelvoer) Uitval van zaad kan voor opslag problemen zorgen

18 Parelgierst (Pennisetum glaucum)
in Afrika gewas voor productie van glutenvrij meel biedt in mengsel stevigheid aan andere soorten zeer vorstgevoelig bodem: voor lichte grond met lage pH-KCl bij warm weer veel biomassa en omvangrijk wortelstelsel, bij koud weer slechte groei kan bij warm weer 1 tot 4 meter hoog worden en dan in mengsel teveel overheersen