Thema 2 : Geluidsreceptoren 1. Aard van de prikkel : geluid 2. Situering van het gehoorzintuig 3. Bouw en werking van het oor 4. ‘Horen’ met je hersenen.

Presentatie over: "Thema 2 : Geluidsreceptoren 1. Aard van de prikkel : geluid 2. Situering van het gehoorzintuig 3. Bouw en werking van het oor 4. ‘Horen’ met je hersenen."— Transcript van de presentatie:

1 Thema 2 : Geluidsreceptoren 1. Aard van de prikkel : geluid 2. Situering van het gehoorzintuig 3. Bouw en werking van het oor 4. ‘Horen’ met je hersenen 1. Aard van de prikkel : geluid

2 Aard van de prikkel : ‘geluid’ Hoekenwerk geluid : -1.1 geluiden zijn trillingen / p. 18 – 19 -1.2 toonhoogte / p. 20 – 21 -1.3 geluidssterkte / p. 22 -1.4 resonantie / p. 23 Vul hypothese in. Voer de experimenten uit. Noteer de waarnemingen. Vul de reflectie op de onderzoeksattitude in p. 26

3 Geluiden zijn trillingen Geluid ontstaat door een trilling of een trillend voorwerp

4 Geluiden planten zich voort doorheen een middenstof Trillingen van de geluidsbron  In de omringende lucht: kleine schommelingen in de luchtdruk  Drukschommelingen planten zich voort : GOLVEN  Trommelvlies gaat trillen  Trillingen worden doorgegeven  Prikkelen van de geluidsreceptoren = fonoreceptoren  We nemen geluid waar

5 Luchtdrukschommelingen in de vorm van golven

6 Een middenstof kan in 3 toestanden voorkomen: vast / vloeibaar / gas Plant geluid zich voort in het luchtledige? http://www.schooltv.nl/video/geluidstrillingen- geluid-plant-zich-door-de-lucht-voort-maar-als-er- geen-lucht-is/#q=geluid In het luchtledige kunnen geluiden zich wel/niet voortplanten omdat : er geen middenstof is Geluiden planten zich voort doorheen een middenstof

7 Toonhoogte Toonhoogte = = Uitgedrukt in 1 Hz = = frequentie aantal trillingen per seconde Hertz (Hz) 1 trilling per seconde 1 golflengte per seconde

8 Toonhoogte

9 Geluiden met een lage toon hoge / lage frequentie veel / weinig trillingen per seconde korte / lange golflengte

10 Geluiden met een hoge toon hoge / lage frequentie veel / weinig trillingen per seconde korte / lange golflengte

11 Geluidssterkte Geluidssterkte= =  uitwijking van de trilling = amplitude Uitgedrukt in geluidsintensiteit hoeveelheid trillingsenergie Decibel (dB)

12 Geluidssterkte

13

14 Decibelschaal + 10 dB: Vergelijk de geluidssterkte van 70 dB en 60 dB : geluidssterkte van 70 dB = 10x groter dan geluidssterkte van 60 dB Vergelijk de geluidssterkte van 70 dB en 50 dB : geluidssterkte van 70 dB = 100x groter dan geluidssterkte van 50 dB Geluidsintensiteit x 10

15 Resonantie https://www.youtube.com/watch?v=4lQXFowVk80 Voorbeelden

16 = Gehoorspectrum van de mens : 16 Hz en 20 000 Hz Ultrageluiden Infrageluiden Gehoorspectrum Waaier van frequenties cursus pag. 24 – 25

17 Echolocatie

18 Toonaudiogram https://www.youtube.com/wat ch?v=bP-nJp3yBK4 https://www.youtube.com/wat ch?v=JfuWq8PiuaA cursus pag. 36

19 Thema 2 : Geluidsreceptoren 1. Aard van de prikkel : geluid 2. Situering van het gehoorzintuig 3. Bouw en werking van het oor 4. ‘Horen’ met je hersenen 2. Situering van het gehoorzintuig

20

21

22

23

24 Thema 2 : Geluidsreceptoren 1. Aard van de prikkel : geluid 2. Situering van het gehoorzintuig 3. Bouw en werking van het oor 4. ‘Horen’ met je hersenen 3. Bouw en werking van het oor

25 Het uitwendig oor Bestaat uit : - oorschelp - gehoorgang - trommelvlies  tussen uitwendig oor en middenoor Functie? prikkels opvangen

26 Oorschelp Elastisch kraakbeen bedekt met huid Bindweefsel bedekt met huid

27 Oorschelp Trechtervorm => Geluid versterken

28 Gehoorgang Omgeven door : -kraakbeen -rotsbeen Gevuld met : lucht

29 Gehoorgang Haartjes : stof tegenhouden Smeerklieren : oorsmeer produceren  huid en trommelvlies soepel houden trommelvlies waterafstotend houden stof tegenhouden

30 Trommelvlies Zeer dun vlies < bloedvaten < zenuwvezels Functie? Meetrillen met opgevangen geluiden => Trillingen doorgeven aan het middenoor

31 Het middenoor Bestaat uit : - trommelholte - gehoorbeentjes Functie? prikkels versterkt geleiden

32 Trommelholte

33 Het middenoor Stijgen en dalen met een vliegtuig => Oorpijn of last van suizingen Hoe kan je dit voorkomen? Wat gebeurt er in je oor? Verklaring : luchtdruk langs beide zijden van het trommelvlies is verschillend slikken buis van Eustachius gaat open cursus pag. 42-43

34 Trommelholte Functie van de buis van Eustachius? Werkt drukverschil weg tussen de lucht in het middenoor en de druk aan de buitenkant van het trommelvlies.

35 Gehoorbeentjes 1 2 3 Functie? trillingen van het trommelvlies versterkt geleiden naar het ovaal venster hamer aambeeld stijgbeugel gehoorbeentjes

36 http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20100601_buisjes01 Middenoorontsteking

37 Het inwendig oor Bestaat uit : - 3 halfcirkelvormige kanalen - voorhof - slakkenhuis Functie? prikkels verwerken

38 Het inwendig oor halfcirkelvormige kanalen slakkenhuis voorhof  evenwichtsreceptoren  geluidsreceptoren  evenwichtsreceptoren

39 Het inwendig oor < benig labyrint : = geheel van holten en gangen in het rotsbeen gevuld met vloeistof : perilymfe < vliezig labyrint : = geheel van vliezen in het benig labyrint  volgen dezelfde vorm gevuld met vloeistof : endolymfe

40 Het inwendig oor

41 Slakkenhuis

42

43 3 gangen: Bovenste gang < tussen : vlies : Middengang < tussen : vlies : Onderste gang < perilymfe endolymfe membraan van Reissner basaalmembraan

44 Slakkenhuis Geluidsprikkel => => perilymfe verschuift basaalmembraan gaat trillen

45 Doorsnede slakkenhuis

46

47 Orgaan van Corti

48 Haarcellen : geluidsreceptoren

49 Haarcellen

50 basaal membraan dakmembraan Orgaan van Corti

51 Geluidsprikkel  zenuwimpuls oorschelp gehoorgang trommelvlies gehoorbeentjes ovale venster vloeistof van het slakkenhuis basaalmembraan Trillingen :

52 Geluidsprikkel  zenuwimpuls Basaalmembraan trilt Basaalmembraan en dakmembraan verschuiven ten opzichte van elkaar Ombuigen van de haartjes van de haarcellen Opwekken van een zenuwimpuls

53 Geluidsprikkel  zenuwimpuls haarcellen zenuwvezels gehoorzenuw hersenen WIJ HOREN zenuwimpuls:

54 Basaal membraan

55 cursus pag. 38

56 Horen met je beide oren Onderzoek : cursus pag. 39 – 40

57 Gehoorverlies

58 http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20070809_oren01 Gehoorverlies Wanneer treedt gehoorverlies op? -Beschadiging van de haarcellen in het slakkenhuis -Schade aan de gehoorzenuw

59 Gehoorverlies Veel voorkomende oorzaak : Langdurige blootstelling aan harde geluiden  lawaaidoofheid

60 Preventie

61 Gehoorverlies Oplossing? Kan niet hersteld worden. Hoorapparaat

62 Gehoorverlies Cochleair implantaat: Geluid  elektrische impulsen  gehoorzenuw rechtstreeks stimuleren

63 VOLT https://www.youtube.com/watch?v=Vh0A2TlQ-go TELEFAX https://www.youtube.com/watch?v=lZ_RrrBATCA Gehoorschade

64 Oorcheck http://www.oorcheck.nl/test-jezelf/hoortest/