Algemene Muziekleer Hoofdstuk 9 Klankkleur

Presentatie over: "Algemene Muziekleer Hoofdstuk 9 Klankkleur"— Transcript van de presentatie:

1 Algemene Muziekleer Hoofdstuk 9 Klankkleur
In de meest gebruikte indeling van muziekinstrumenten wordt gekeken, hoe de trilling tot stand komt. Er zijn zes hoofdgroepen met onderverdelingen: Snaarinstrumenten. De trilling van snaren veroorzaakt geluid. Deze instrumenten heten chordofonen Blaasinstrumenten. De trilling van een luchtkolom veroorzaakt geluid. Deze instrumenten heten aërofonen Slaginstrumenten met een vel. De trilling van een gespannen vel veroorzaakt geluid. Deze instrumenten heten membranofonen. Slaginstrumenten zonder vel. De trilling van het materiaal zelf veroorzaakt geluid. Deze instrumenten heten idiofonen. Elektrische instrumenten. De trilling wordt via elektriciteit opgewekt. Deze instrumenten heten electrofonen. De menselijke stem. De trilling wordt in het strottenhoofd opgewekt.

2 Hoofdgroep 1, Snaarinstrumenten
a. Gestreken: -  viool, altviool, cello, contrabas;  viola da gamba; b. Getokkeld: harp; akoestische gitaar, luit; -  klavecimbel. elektrische gitaar Basgitaar c. Aangeslagen: - piano.

3 1a. Gestreken snaarinstrumenten: gamba
Vijf tot zeven snaren (meestal zes) Voorloper van de cello Gespeeld in 16e en 17e eeuw

4 1a. Gestreken snaarinstrumenten: Viool
Gestemd in kwinten Ontstaan 1550 in Italië Antonio Stradivari Klassiek, volksmuziek Elektrische viool, moderner

5 1a. Gestreken snaarinstrumenten: Altviool
Kwint lager dan viool Ondersteunend Gespeeld door beroemde componisten Verschil viool en altviool is hier duidelijk:

6 1a. Gestreken snaarinstrumenten: Cello
Octaaf lager dan altviool 16e eeuw Italië Popular in Jazz, pop en metal

7 1a. Gestreken snaarinstrumenten: Contrabas
In kwarten gestemd Basso continuo Klassiek, Jazz, Rockabilly Pizzicato (geplukte bas)

8 1b. Getokkelde snaarinstrumenten: harp
Pedaalharp (concertharp): 46 of 47 snaren + 7-tal pedalen Haakjesharp (Keltische harp): 34 snaren, kleiner dan de pedaalharp

9 1b. Getokkelde snaarinstrumenten: Akoestische gitaar en de luit
Spaans: soft string = nylon snaren. Western: stalen snaren 12 string: 6 paar identieke snaren. Plectrum Stemming van hoog naar laag: e-b-g-d-a-e Populair in de middeleeuwen, renaissance en barok Snaren in koren (paren) aangeslagen 10-20 snaren Arabisch en Perzisch

10 1b. Getokkelde snaarinstrumenten: Klavecimbel
Dokje van een klavecimbel: 1. Snaar 2. Tongas 3. Tong 4. Plectrum 5. Demper Voor het eerst in Italië gebouwd

11 1c. Aangeslagen snaarinstrumenten: piano
Tussen 1698 en 1709 in Florence uitgevonden Erg belangrijk in de westerse klassieke muziek, jazz, films en op tv

12 Gr0oep 2: Blaasinstrumenten
a. Houtblazers: 1. Fluiten blokfluit, dwarsfluit, piccolo, panfluit; a. Houtblazers: 2. Enkelriet instrumenten klarinet, saxofoon (sopraan-, alt-, tenor-, baritonsax) a. Houtblazers: 3. Dubbeliet instrumenten  hobo, althobo, fagot; b. Koperblazers: - trompet, trombone, hoorn, tuba. c. Instr. ,et eern vrij beweegbaar riet - orgel, accordeon, - mondharmonica.

13 Vroeger van hout. Heette toen “traverso”.
2a Houtblazers, fluiten: Blokfluit 2a Houtblazers, fluiten: Dwarsfluit Vroeger van hout. Heette toen “traverso”. Naam komt van blok uit het mondstuk Wervelwindjes zetten de luchtkolom in trilling.

14 Bestaat uit buizen van verschillende lengtes.
2a Houtblazers, 1 fluiten, Panfluit 2a Houtblazers, 1 fluiten, Piccolo Bestaat uit buizen van verschillende lengtes. Naam komt van de Griekse god Pan die erop speelde. Iedere buis geeft zijn eigen toon. Kleine fluit Dezelfde grepen als een dwarsfluit, maar octaaf hoger

15 Holle buis met gaten, afgedekt door vingers en kleppen.
2a2 Houtblazers, enkelriet, Saxofoon 2a2 Houtblazers, enkelriet, Klarinet Holle buis met gaten, afgedekt door vingers en kleppen. Uiteinde is klankbeker Hout, metaal, kunststof S-6n9zgsJzM Ontwerper: Adolphe Sax. Ontstaan in de 19e eeuw Kruising tussen vingertechniek van fluit en mondstuk van klarinet.

16 Naam komt van dubbelgevouwen buis. Dubbelriet zorgt voor de klank
2a3 Houtblaasinstr, dubbelriet Fagot Naam komt van dubbelgevouwen buis. Dubbelriet zorgt voor de klank Laag maar ook redelijk hoog Nasale klank gzEQ6LUm0jk

17 Dubbelriet instrument. Vroeger basis van hout, nu kunststof.
2a3 Houtblaasinstr, dubbelriet Hobo Dubbelriet instrument. Vroeger basis van hout, nu kunststof. Beide rietbladen trillen, voor een mooie klank is ervaring nodig.

18 2b Koperblazers: Hoorn 2b: Koperblazers:Tuba Eerst voor de jacht gebruikt. Smal mondstuk, koperen buis, beker. 4 meter Conisch: meer omfloerste klank dan cilindrisch 3 of 4 ventielen. Conisch: meer omfloerste klank dan cilindrisch Moet vaak in het basregister opvullen.

19 2b Koperblazers: Trompet
2b KoperblazersTrombone Geluid  lippen worden in trilling gebracht. Vrij hoog, heldere doordringende toon. Lengte wordt aangepast voor stemmen. Trechtervormig eindstuk Cilindrische buis  scherpe klank Italiaans: grote trompet Lengte wordt aangepast voor stemmen. De lippen worden in beweging gebracht  luchtkolom trilt. Cilindrische dus scherper

20 Orgel Accordeon Mondharmonica Meerde losse pijpen
Meer manualen plus pedalenrij. Verschillende orgelsoorten: kerkorgel huisorgel theaterorgel concertorgel dansorgel Blaasinstrument vanwege hoe het geluid wordt geproduceerd. Toetsinstrument vanwege de toetsen aan de zijkant. Zelfde principe als mondharmonica: vrij trillende metalen plaatjes. Een van de kleinste instrumenten. Geluid door geblazen of gezogen lucht. Over de hele wereld verspreid. Eerste instrument in de ruimte.

21 3. Membranofonen: Bassdrum (kick) conga's, bongo's, djembé floortom grote trom snaartrommel (kleine trom) pauken, tamboerijn tomtoms 4. ldiofonen: beatring bekken (cymbal) bekkens buisklokken; cabasa, guiro (rasp); castagnetten; claves, woodblock, cowbell hi-hat (gesloten en open) klokkenspel, celesta, maracas, shaker tamtam/gong triangel, vibrafoon; xylofoon (marimba); latin percussion: cabasa, guiro/rasp, claves, cowbell, maraca(‘s) / shaker, bongo('s) conga(‘s) Drumstel bestaande uit: Bassdrum (kick), cymbals/bekkens, floortom, hi-hat, snaredrum, tomtoms

22 Drumstel is combinatie idiofoon en membranofoon.
Een (basis) drumstel bestaat uit: Een bass drum Een snaredrum Twee Tom-toms Een Floor tom Een Hihat Twee bekkens (ride en crash) Drumstel is combinatie idiofoon en membranofoon.

23 Vanaf linksboven met de klok mee: 2x marimba, carillon, cabasa, klokkenspel, vibrafoon

24 https://youtu.be/FMs3LTtgwY8
De djembé is een vaastrommel die afkomstig is uit West-Afrika. Omdat djembés een geluid kunnen produceren dat kilometers verderop nog te horen is, werd deze trommel traditioneel gebruikt om met andere dorpen te kunnen communiceren. Hiervoor ontwikkelden stammen een soort codetaal met Ritmische patronen.

25 Elektronische en elektrisch versterkte instrumenten:
- keyboard, synthesizer; - elektrische gitaar, basgitaar; drumcomputer.

26 De menselijke stem: sopraan, alt, tenor, bas

27 Orkesten/ensembles: vocale ensembles (koren): achtergrondkoor/backing vocals, gemengd koor, kinderkoor, mannenkoor vrouwenkoor Instrumentale ensembles (orkesten): harmonie, fanfare, brassband. strijkorkest, Symfonieorkest kleinere en gemengde ensembles, duet duo Trio strijkkwartet bigband Jazzcombo rockgroep/popgroep

28 Instrumentale ensembles

29 Instrumentale ensembles
Bigband

30 Instrumentale ensembles
Fanfare

31 Instrumentale ensembles
Harmonieorkest

32 Instrumentale ensembles
Gamelan groep uit Bali

33 Instrumentale ensembles
Het Haydn Jeugd Strijkorkest

34 Zie voor alle instrumenten deze twee sites:

35 Deze verschillen hoef je niet te kunnen horen:
tamboerijn - beatring, cabassa-guiro-rasp claves – woodblock maraca’s –shaker tamtam - gong klokkenspel - celesta, Xylofoon - marimba bongo’s - conga’s/djembé, luit – gitaar (tot 1750), viola da gamba – cello (tot 1750) Keyboard - synthesizer Mezzosopraan – sopraan/alt Countertenor – sopraan/alt Bariton – tenor/bas