Persoonsdosimetrie Frits Pleiter 02/01/2019 cursus CD - dosimetrie 1.

Presentatie over: "Persoonsdosimetrie Frits Pleiter 02/01/2019 cursus CD - dosimetrie 1."— Transcript van de presentatie:

1 Persoonsdosimetrie Frits Pleiter 02/01/2019 cursus CD - dosimetrie 1

2 Dosimetrie en detectie
wisselwerking van straling met materie vormt de basis voor een vijftal onderwerpen die van belang zijn in de dagelijkse praktijk van de stralingsdeskundige: dosimetrie stralingsgrootheden en -eenheden radiobiologie hoe beïnvloedt straling ons lichaam detectie hoe meten we straling afscherming hoe reduceren we straling toestellen hoe produceren we straling de overheid heeft grootheden en eenheden nodig om wet- en regelgeving te kunnen formuleren 02/01/2019 cursus CD - dosimetrie 2

3 Persoonsdosimetrie indeling
dosimetrie en detectie omgevingsdosimetrie persoonsdosimetrie oude dosiseenheden rad rem nieuwe ontwikkelingen ICRP-103 02/01/2019 cursus CD - dosimetrie 3

4 Persoonsdosimetrie omgevingsdosimetrie - kwadratenwet
kwadratenwet H* = h A t / r2 vuistregels voor de bronconstante h op 1 m van 1 MBq (geen rekening gehouden met absorptie) α-bron µSv h-1 -bron 9 µSv h-1 -bron 0,14 E µSv h-1 02/01/2019 cursus CD - dosimetrie

5 Persoonsdosimetrie omgevingsosimetrie - GM-telbuis
INTERACTIE Geiger-Müllerbuis kan niet E meten waarom kun je wel H* meten ? -foton creëert foto- of Compton-elektron in de wand van de buis elektron dat telgas bereiken geeft aanleiding tot telpuls hoe groter -energie, hoe groter het gebied waaruit elektron kan ontsnappen  Ntelpuls  N  E  H* gas 02/01/2019 cursus CD - dosimetrie

6 Persoonsdosimetrie persoonsdosimetrie - TLD-badge
gevoelig, niet weefselequivalent (vereist energiefilter) CaF2 CaSO4 minder gevoelig, wel weefselequivalent LiF Li2B4O7 dragen van TLD-badge is verplicht voor blootgesteld werknemers filmbadge is inmiddels geheel verdrongen door TLD-badge pendosismeter of EPD is nuttige aanvulling 02/01/2019 cursus CD - dosimetrie

7 Persoonsdosimetrie persoonsdosimetrie
door slimme constructie geeft uitlezing informatie met betrekking tot Hp(10)  diepe dosis  effectieve dosis Hp(0,07)  ondiepe dosis  huiddosis soort straling (, , n) energie van straling de meetdrempel is ongeveer 0,01 mSv voor Hp > 1 mSv j-1 is de wettelijke nauwkeurigheidseis: 2/3 Hp(werkelijk) < Hp(gemeten) < 3/2 Hp(werkelijk) 02/01/2019 cursus CD - dosimetrie

8 Persoonsdosimetrie indeling
detectie en dosimetrie omgevingsdosimetrie persoonsdosimetrie oude dosiseenheden rad rem nieuwe ontwikkelingen ICRP-103 02/01/2019 cursus CD - dosimetrie 8

9 Dosimetrie oude dosiseenheden
definitie van "radiation absorbed dose" (rad) 1 rad = 0,01 Gy definitie van "röntgen equivalent man" (rem) 1 rem = 0,01 Sv toelichting 1 rad = 100 erg g-1 1 erg = 10-7 J 1 rad = 100 erg g-1  10-7 J erg-1  103 g kg-1 = 0,01 J kg-1 = 0,01 Gy 1 rem = 0,01 Sv 1 R = 2,5810-4 C kg-1 / 1,60210-19 C = 1,6101016 ionen per kg  1,6101015 ionen per kg  34,0 eV per ion  1,60210-19 J eV-1 = 0,0088 J kg-1  0,01 Gy = 1 rad 02/01/2019 cursus CD - dosimetrie 9

10 Persoonsdosimetrie indeling
detectie en dosimetrie omgevingsdosimetrie persoonsdosimetrie oude dosiseenheden rad rem nieuwe ontwikkelingen ICRP-103 02/01/2019 cursus CD - dosimetrie 10

11 Dosimetrie nieuwe ontwikkeling - stralingsweegfactor wR
ICRP-60 foton, elektron neutron < 10 keV keV 10 0,1 - 2 MeV MeV > 20 MeV proton -deeltje ICRP-103 1 2,5 3 - 10 17 - 7 7 - 2,5 2 20 02/01/2019 cursus CD - dosimetrie 11

12 Dosimetrie nieuwe ontwikkeling - weefselweegfactor wT
ICRP-68 gonaden ,20 beenmerg (rood) 0,12 dikke darm 0,12 longen ,12 maag ,12 blaas ,05 borstweefsel 0,05 lever ,05 slokdarm ,05 schildklier ,05 huid ,01 botoppervlak 0,01 10 overige organen 0,05 ICRP-103 gonaden ,08 beenmerg (rood) 0,12 dikke darm 0,12 longen ,12 maag ,12 blaas ,04 borstweefsel 0,12 lever ,04 slokdarm ,04 schildklier ,04 huid ,01 botoppervlak 0,01 hersenen ,01 speekselklieren 0,01 13 overige organen 0,12 02/01/2019 cursus CD - dosimetrie 12

13 Dosimetrie nieuwe ontwikkeling - overige organen
ICRP-68 10 organen  wT = 0,05 bijnieren hersenen ET dunne darm nieren spieren alvleesklier milt zwezerik baarmoeder ICRP-103 13 organen  wT = 0,12 bijnieren galblaas hart ET lymfeknopen dunne darm mondslijmvlies nieren spieren alvleesklier milt zwezerik baarmoeder(hals) / prostaat 02/01/2019 cursus CD - dosimetrie 13

14 Dosimetrie nieuwe ontwikkeling
ICRP 103 de somregel voor de overige organen is vereenvoudigd → Hrest = T HT / 13 "deterministisch effect" wordt "weefselreactie" genoemd limiet voor de equivalente dosis op de ooglens is verlaagd naar Hooglens = 20 mSv per jaar 02/01/2019 cursus CD - dosimetrie 14