Gynaecologische Oncologie

Presentatie over: "Gynaecologische Oncologie"— Transcript van de presentatie:

1 Gynaecologische Oncologie
Annelies Verdonkschot Gynaecoloog Tergooi

2 Gynaecologische tumoren
Cervixcarcinoom Endometriumcarcinoom Ovariumcarcinoom Vulvacarcinoom Vaginacarcinoom

3 Cervixcarcinoom Behandeling: LETZ/lisexcisie Cryocoagulatie Conisatie
Preventie HPV vaccinatie 12 jaar BVO Screening hrHPV Bij + HPV ook cytologie Colposcopie: Voorstadia: CIN= cerv. intra-epitheliale neoplasie CIN I-II-III Behandeling individueel Behandeling: LETZ/lisexcisie Cryocoagulatie Conisatie

4 Cervixcarcinoom 1:140 vrouwen 700 / jaar 200 sterfte
Frequentie daalt/screening 5 jaar overleving 70% 90-95% plaveiselcelca 5-10% adeno HPV 70 typen 6 en 11 condylomata acuminata 16, 18, 31, 33 oncogeen Vroege sexuele activiteit

5 Cervixcarcinoom Symptomen: Metastasering: Lymfogeen: parametrium
IMB = intermenstrueel bloedverlies klieren kleine bekken CB = contactbloedingen klieren aorta Pmp = post menopauzaal bloedverlies fluor Mictie problemen / bekkenpijn Hematogeen: longen lever botten Lokale doorgroei

6 Cervixcarcinoom Indeling FIGO stadium: 0 cis I cervix Behandeling: IA
IB II buiten cervix, niet bekkenwand IIA IIB III doorgroei onderste deel vagina IIIA IIIB IV buiten bekken, doorgroei blaas/rectum IVA Behandeling: IAI Uterusextirpatie IB-IIA Radicale UE + lymfklierdissectie (Wertheim-Okabayashi) Bij + klieren : chemoradiatie IIB-IVA chemoradiatie Radiotherapie Exenteratie

7 Cervixcarcinoom Postoperatieve problemen: Nabloeding Wondinfectie
Obstipatie VVF UWI Seksuele problematiek: Opwindingsstoornis Libidoverlies Verkorting/vernauwing vagina

8 Endometriumcarcinoom
1: 59 vrouwen 60-74 jaar 1500 vrouwen / jaar Goede prognose vroeg HA Sarcoom 1%

9 Endometriumcarcinoom
Risicofactoren Obesitas Diabetes, hypertensie, hypothyreoidie Lage fertiliteit Oestrogenen Oestrogeen producerende tumoren Tamoxifengebruik Symptomen Abnormaal bloedverlies Bloeding niet reagerend op medicatie Postmenopauzaal bloedverlies Metastasering Langzaam groeiend Doorgroei cervix en tubae Lymfogeen Zelden hematogeen: long, skelet, lever, hersenen

10 Endometriumcarcinoom
Preventie Dragerschap HNPCC Verhoogd risico 30-40% Jaarlijks co vanaf 30 jaar Diagnostiek Echografie Pipelle Hysteroscopie curettage

11 Endometriumcarcinoom
Behandeling Chirurgie: Totale uterusextirpatie Bij slechte differentiatie of ingroei cervix, bestraling Chemotherapie: zelden Hormoontherapie: bij recidieven of gemetastaseerde ziekte. Hoge dosis Progestativa. Radiotherapie: inwendig/uitwendig Prognose 5 jaars overleving 80% Afhankelijk van stadium en leeftijd

12 Ovariumcarcinoom - Incidentie wisselend - 1500/ jaar
- >45 jaar, zelden onder 30 jaar Deel erfelijk, BRCA1-2 Vaak icm mamma ca 85% opp epitheel ovarium 15% geslachtscellen/steunweefsel 1100 patienten overlijden per jaar Preventie Aanwezigheid BRCA1/2 gen: Periodieke screening Profylactisch verwijderen ov/tubae

13 Ovariumcarcinoom Symptomatologie Silent lady killer
70 % gemetastaseerd bij diagnose - Toename buikomvang Vage buikklachten Weinig abnormaal bloedverlies Vermagering/anorexie Mictie/defaecatieklachten Ascites Lage rugpijn Preventie Aanwezigheid BRCA1/2 gen: Periodieke screening Profylactisch verwijderen ov/tubae

14 Ovariumcarcinoom Diagnostiek Echografie I :beperkt tot ovaria
Tumormarker CA 125 Ascitespunctie voor PA Op indicatie: CT abdomen X thorax Cystoscopie sigmoidoscopie Tumorstadia FIGO I :beperkt tot ovaria II:1 of beide ovaria + bekken III:1 of beide ovaria met peritoneale metastasen IV: meta’s op afstand Microscopisch onderzoek: differentiatiegraad.

15 Ovariumcarcinoom Prognose en follow up Behandeling
Bepaald door stadium I en II: 5 jaarsoverleving 80-90% IIIC: 25% IV: 11 % Bij ptn met IIIC en complete remissie: 50 % 5jaarsoverleving 10 jaar follow up Behandeling Chirurgie: Stadieringoperatie: adnexen, uterus, omentum, lymfklieren Bij later stadium, ‘debulking’ Chemotherapie: 6 kuren Carbo-Taxol Soms na 3 kuren intervaldebulking

16 Vulvacarcinoom Zeldzaam, 200/jaar 90% plaveiselcelcarcinoom
Patient’s delay Vergrijzing Etiologie onbekend Lichen sclerosus VIN

17 Vulvacarcinoom Symptomatologie Diagnostiek Jeuk/pijn vulva
Zwelling vulva Pijn bij mictie Metastasering Lymfklieren lies en bekken Diagnostiek X thorax CT/MRI abdomen en bekken Cystoscopie/rectoscopie

18 Vulvacarcinoom Behandeling
Stadium I tumor < 2 cm, vulva/perineum geen klieren II tumor > 2 cm, vulva/perineum III tumor onderste deel urethra, vagina, anus en/of klieren IVa slijmvlies blaas, rectum, urethra of fixatie botten IVb metastasen op afstand Chirurgie Locaal radicale excisie Dubbelzijdige lymfadenectomie Indien tumor niet radicaal verwijderd, of bij + klieren, radiotherapie Vulvectomie Mutilerende ingreep

19 Vulvacarcinoom Behandeling
Radiotherapie Bij contra indicatie voor operatie Inoperabel proces Gen plaats voor chemotherapie Prognose en follow up 5 jaars overleving St. I 90 % “ St IV 25% 10 jaar Postoperatieve problemen Wondverzorging - grote wondranden - spanning gesloten Verhoogde kans lymfoedeem Steunkousen

20 Vaginacarcinoom Zeer zeldzaam: NL 50/jaar Plaveiselcelcarcinoom
Risicofactoren: epitheliale tumoren elders (pre)maligne afwijkingen cervix DES : clearcell carcinoom

21 Vaginacarcinoom Symptomen Preventie Afscheiding adenosis
abnormaal bloedverlies 0,01% ontwikkelt adenocarcinoom pijn uitstrijkje mictie/defaecatieklachten Metastasering Behandeling Lymfogeen operatief Recidief < 2 jaar totale verwijdering vagina Onbehandelbaar radiotherapie 5 jaars overleving %

22 Gynaecologische oncologie
Specifieke problemen Kwaliteit van leven Sexualiteit opwindingsstoornis - angst voor afwijzing pijn bij gemeenschap - veranderd lichaamsbeeld droge vagina - mythen afname libido - niet meer zwanger vermoeidheid - gene verkleving - remmingen Rolverandering Goede voorlichting en adviezen/communicatie Lotgenotencontact/patientenvereniging