In paradys foar linguïsten It Taalwittenskiplik Belang fan it Bildts

Presentatie over: "In paradys foar linguïsten It Taalwittenskiplik Belang fan it Bildts"— Transcript van de presentatie:

1 In paradys foar linguïsten It Taalwittenskiplik Belang fan it Bildts
Eric Hoekstra1, Paulus van Sluis2 en Hans Van de Velde1 1Fryske Akademy, 2University of Wales In paradys foar linguïsten It Taalwittenskiplik Belang fan it Bildts

2 Taalferoaring: grutte of lytse stappen?
Talen feroarje meast mei lytse stapkes. 2

3 Ûntstean fan FRL en NL út Westgermaansk duorre in pear iuwen
4

4 Wannear ûntstiet in nije taal yn in omsjoch?
As twa talen trochinoar mjukst wurde. Dat is it gefal by saneamde mingtalen. De nije taal kin der yn 1-2 ginneraasjes al wêze. 5

5 Mingtalen foarbyld 1 Michif: in mjuks fan Cree (Yndianetaal) en Frâns, sprutsen yn Canada. . De ynfloed fan Cree en Frânsk is dúdlik werkenber want it binne hiel ûngelikense talen. ik zou hier een (stereotiep) plaatje van de sprekers bijplaatsen. Fleurt wat op en dan komt het volgende plaatje ook beter over 6

6 Ethiopië Cushitic, Súd en West fan Tanzania is Bantu
Mingtalen foarbyld 2 Ma’a: Cushitic wurdfoarrie mei Bantu grammatika, sprutsen yn Tanzania Ethiopië Cushitic, Súd en West fan Tanzania is Bantu

7 Bildts is ek in mingtaal?
In mingtaal fan Súdhollânsk en Frysk. It is minder maklik om it oan te toanen as by it Michif, want Frysk, Bildts en Súdhollânsk binne nau besibbe talen. 8

8 Ynpoldering It Bildt Stânbyld

9 Skiednis en demografie
Nei de ynpoldering fan It Bildt yn 1505 kamen der migranten út Súdhollân en út Fryslân wei nei de ûnbewenne polder ta (C.J. Kuiken 2013). Geunstige omstannichheden foar mingtaal. Het Bildt is geen eiland: Capita cultuurgeschiedenis van een vroegmoderne polder in Friesland.

10 Ulbe van Houten - De Sûnde fan Haitze Holwerda
Befolking Earst heal om heal Fryske en Hollânske nammen, letter wie dat 1/3 Fryske, 2/3 Hollânske nammen. Dêrnei troch de iuwen hinne lytse Fryske immigraasje en taalkontakt mei Frysktaligen (cf. Haitze Holwerda). Ulbe van Houten - De Sûnde fan Haitze Holwerda

11 Talige analyse Grammatika hat in soad fan it Frysk Wurdskat hat in soad fan it Súdhollânsk. Eins ferlykber mei de mingtaal Ma’a 11

12 Grammatika It Bildts hat twa ynfinitiven (as yn doese / doesen) dy’t krekt sa brûkt wurde as yn it Frysk. Ik sil even does-e / *does-en Om te does-en / *does-e

13 Gewoane wurden Meast Súdhollânsk komôf: guster-aven = Frysk justerjûn Ek wolris Frysk, foaral yn lânbou: hiem = Frysk hiem 13

14 Psychologyske basis mingtalen
Twatalige sprekkers (Bildts / Frysk) fersette har tsjin ien fan ‘e talen (Frysk). Bildkerts wolle eigen identiteit behâlde, mar taalynfloed wurket ek ûnbewust. kun je hier al spreken van Bildts? Waren ze dominant Friestalig? 14

15 Bewust en ûnbewust It bewuste diel fan ‘e taal, de wurdskat, bliuwt Bildts (Súdhollânsk) It ûnbewuste diel fan ‘e taal, de grammatika, wurdt beynfloede troch it Frysk. bewust _> makkelijker manipuleerbaar? waarom is dat tweede zo? Fr toch als T1 / dominant. 15

16 Taalwittenskiplik belang fan Bildts
Diskusje oer ûntstean fan mingtalen wrâldwiid. Ynsjoch hoe’t twatalige sprekkers mei talen omgean kinne. En hoe’t dêrút nije talen ûntstean (selde prinsipes?) 16

17 Tank foar jim oandacht Tank