TRANSPARANTIE DEELNAME AAN ADVIESRADEN VAN OA BIOGEN IDEC, GENZYME, TEVA, MERCK SERONO MS CENTRUM HEEFT UNRESTRICTED GRANTS ONTVANGEN VAN BIOGEN IDEC,

Presentatie over: "TRANSPARANTIE DEELNAME AAN ADVIESRADEN VAN OA BIOGEN IDEC, GENZYME, TEVA, MERCK SERONO MS CENTRUM HEEFT UNRESTRICTED GRANTS ONTVANGEN VAN BIOGEN IDEC,"— Transcript van de presentatie:

1 MULTIPELE SCLEROSE EN SPASTICITEIT MS Centum Medisch Centrum Leeuwarden L.G.F. Sinnige

2 TRANSPARANTIE DEELNAME AAN ADVIESRADEN VAN OA BIOGEN IDEC, GENZYME, TEVA, MERCK SERONO MS CENTRUM HEEFT UNRESTRICTED GRANTS ONTVANGEN VAN BIOGEN IDEC, TEVA, MERCK SERONO

3 INHOUD WAT IS SPASTICITEIT? HOE TE METEN? WELKE BEHANDELINGEN ZIJN ER?
RICHTLIJN EN COCHRANE BEHANDELSTRATEGIE DISCUSSIE & TAKE HOME MESSAGES

4 BRONNEN CONCEPT RICHTLIJN BEHANDELING VAN CEREBRALE EN/OF SPINALE SPASTICITEIT BIJ VOLWASSENEN 2016 COCHRANE REVIEW NON PHARMALOGICAL INTERVENTIONS FOR SPASTICITY IN MS 2013 RECENTE LITERATUUR Systematische review MS journal 2016 door gomi,hartung, montalban, sorensen

5 DEFINITIE MEEST GEBRUIKT: Lance (1980):
Motorische stoornis gekenmerkt door een snelheidsafhankelijke toename in tonische rekreflexen (spiertonus) met verhoogde peesreflexen, als gevolg van verhoogde prikkelbaarheid van rekreflex, als een onderdeel van een bovenste motorneuron syndroom. (Origine zowel cerebraal als spinaal)

6 DEFINITIE SPASM WERKGROEP
VERSTOORDE SENSORE-MOTORE REGULATIE, DIE ZICH MANIFESTEERT ALS INTERMETERENDE OF AANHOUDENDE SPIERACTIVATIE, ALS GEVOLG VAN HET UPPER MOTOR SYNDROME (Pandyan,2005) Eerste definitie beperkt tot verhoogde spieractiviteit agv snelle passieve rek van spiergroep agv verstoorde verwerking proprioceptieve informatie Tweede definitie alle afferent-gemedieerde positieve symptomen na een UMN Beide definities benadrukken overactiviteit van spieren maar laten negatieve (spierzwakte en spiervermoeidheid) en secundaire (spierstijfheid contracturen) gevolgen buiten beschouwing.

7 KENMERKEN SPASTICITEIT
VERHOOGDE SPIERTONUS/CO-CONTRACTIES VERHOOGDE REFLEXEN/CLONUS PATHOLOGISCHE REFLEXEN AFNAME FIJNE MOTORIEK PARESE VERHOOGDE VERMOEIDHEID TRAAGHEID STANDSAFWIJKINGEN AGONIST/ANTAGONIST

8 DEMPING

9 DD SPASTICITEIT DYSTONIE RIGIDITEIT
WEL VERHOOGDE SPIERACTIVITEIT MAAR NIET SNELHEIDSAFHANKELIJK, TOENEMEND BIJ REDRESSIE VAN STANDSAFWIJKING GEWRICHT RIGIDITEIT TANRADFENOMEEN GEHELE TRAJECT

10 VOOR-/NADELEN ZEKERE SPIERTONUS HULP BIJ STAANDE TRANSFER
BEVORDEREN KNIESTABILITEIT PIJN/ONCOMFORTABEL INTERFEREREN ACTIVITEIT

11 DOEL BEHANDELING AFHANKELIJK VAN FASE BEDLEGERIGE PATIËNT
COMFORT BETERE VERZORGING ACTIEVE PATIËNT VERBETEREN ZELFREDZAAMHEID (TRANSFERS, LOOPVAARDIGHEID)

12 METING SPASTICITEIT GEEN OVEREENSTEMMING MEERDERE NIVO’S
KLINISCHE/NEUROFYSIOLOGISCHE/ BIOMECHANISCHE VARIATIE IN TIJD EN OMSTANDIGHEDEN ICF = INTERNATIONAL CLASSIFICATION OF FUNSTIONING DISABILITY AND HEALTH

13 MODIFIED ASHWORTH SCALE (MAS)
MAS PROBLEMEN MET VALIDIATIE INTERBEOORDEELBAAR BETROUWBAARHEID

14 METEN SPASTICITEIT ZELFRAPPORTAGE
TIEN METER LOOPTEST, 6 MINUTEN LOOPTEST / TIME UP AND GO VERBETERING DAGELIJKS FUNCTIONEREN

15 PREVENTIE PRIKKELS VANUIT DARM (OBSTIPATIE), HUID ( ULCUS, KLEDING) OF BLAAS(RETENTIE OF INFECTIE) OMGEVINGSFACTOREN (KLIMAAT)

16 THERAPIE (I) ACTIEVE OEFENTHERAPIE ORTHESEN
ELEKTROSTIMULATIE EN –ACCUPUNCTUUR BOTULINETOXINE FENOLISATIE ORALE SPASMOLYTICA Aanhouden hoofdstukken richtlijn

17 ACTIEVE OEFENTHERAPIE
GEEN NADELIGE GEVOLGEN FUNCTIONEEL OEFENEN GUNSTIG (MATIGE BEWIJSKRACHT) TOENAME SPIERKRACHT/SPIER-UITHOUDINGSVERMOGEN COMBINATIE MET BOTOX COMPENSATIE VAN NADELIGE EFFECTEN SPASTICTEITS BEHANDELING

18 ORTHESEN OP ZICHZELF NIET VOLDOENDE EFFECTIEF
COMBINATIE MET BOTOX ZINVOL (GERINGE BEWIJSKRACHT) GEEN WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK BIJ SPINALE SPASTICITEIT

19 ELEKTROSTIMULATIE TENS (GEEN BEWIJS ?)
NMES ALLEEN NIET/GERING EFFECTIEF NMES WEL EFFECT OP SPIERTONUS EN –KRACHT, NIET OP FUNCTIONALITEIT ADVIES KORTDUREND IN COMBINATIE NMES neuromusculaire elctrostimuatie KORTDUREND GEBUIKEN OM SPIERTONIUS TE VERMINDEREN EN PASSIEVE EN ACTIEVE GEWRICHTSMOBILITEIT TE BEVORDEREN

20 BOTULINETOXINE GUSEV 2008 GEEN VERSCHIL TOV PLACEBO BIJ MS
BIJ CVA WEL HIGH GRADE EVIDENCE EFFECTIVITEIT VERBETERING SPASTICITIETEIT ARM EN BEEN GEEN EFFECT OP PIJN SLECHTS 1 STUDIE MET PLACEBO GECONTROLEERDE GROEP GEEN EFFECT TOV PLACEBO n= 106

21 ADVIES BOTOX FOCALE SPIERTONUSBEHANDELING COMBINATIE MET FYSIOTHERAPIE
INSTRUMENTELE GANGBEELD-ANALYSE NIET GEBRUIKEN VOOR PIJNBEHANDELING LANGDURIGE BEHANDELING? OP DE LANGE DUUR OOK ELDERS EFFECTEN DAN GEÏNJECTEERDE SPIER

22 TOEDIENING BOTOX ONDER BEGELEIDING ELEKTROSTIMULATIE/ECHOGRAFIE TOV PALPATIE LIEFST NIET ONDER EMG-GELEIDING

23 FENOLISATIE WERKT LANGER DAN BOTOX GOEDKOPER
MINDER STERKERE TONUS DALING DAN BOTULINETOXINE GEEN VERSCHIL ACTIEF /PASSIEF BEWEGINGSBEREIK, LOOPSNELHEID MEER AFNAME CLONUS DAN BOTOX

24 FENOLISATIE NADEEL NEUROPATHISCHE KLACHTEN (GABAPENTINE/PREGABALINE)
INVALIDEREND EN LANG AANHOUDEN GABAPENTINE/PREGABALINE VEEL BIJWERKINGEN ADVIES BEHANDEL N OBTURATORIUS EN N TIBIALIS ( HINDERLIJKE CLONUS)

25 ORALE SPASMOLYTICA ZIE OOK MSMS 2014 (SCHOUTEN EN VAN DRUENEN)
GERINGE AANWIJZINGEN EFFECTIVITEIT BACLOFEN BIJ CEREBRALE SPASTICITEIT BIJ MS GEEN VOORKEUR NIEUW TOLPERISON (GEEN SUFHEID) TOLPERISON ALLEEN BIJ BEROERTE GEREGISTREERD Z

26 ORALE SPASMOLYTICA COMBINATIE NIET RATIONEEL
CAVE BIJ PATIËNTEN MET COGNITIEVE STOORNISSEN BIJ VOORKEUR NIET BIJ FOCALE SPASTICITEIT

27 CANNABIS (NABIXIMOLS)
BEWIJS VAN EFFECTIVITEIT IN REVIEW GEEN PROBLEMEN MET COGNITIE DEPRESSIE, STEMMINGSPROBLEMEN WEL EFFECT IN LITERATUUR LAATSTE TIJD (REVIEW AAN 2014, SATIVEX 2015) 70% RESPONS, 5 % DROP OUT (SATIVEX, ITALIË 2016)

28 OVERIGE MEDICATIE GABAPENTINE DANTROLEEN DIAZEPAM/CLONAZEPAM

29 THERAPIE (II) INTRATHECALE BACLOFENPOMP CHIRURGISCHE BEHANDELING

30 INTRATHECALE BACLOFEN
CATHETER ONDERHUIDS, VULLEN TRANSCUTAAN

31 INTRATHECALE BACLOFEN
HIGH GRADE EVIDENCE EFFECTIVITEIT MET NAME BIJ ROLSTOEL PATIËNTEN PROEFBEHANDELING 24 UUR BACK UP

32 CHIRURGIE BIJ NIET FUNCTIONELE ARM/BEEN VERBETERING RUSTHOUDING
VERBETERING VERZORGBAARHEID VERBETERING HYGIËNE BEHANDELING PIJN

33 CHIRURGIE (BIJ AANWEZIGE FUNCTIE)
VERBETERING FUNCTIONELE INZETBAARHEID BIJ RESTERENDE ARM/HANDFUNCTIE (AFWEGEN VERLIES/WINST) MULTIDISCIPLINAIR STABIEL NEUROLOGISCH BEELD GOEDE COMMUNICATIE NAAR PATIËNT

34 VOORBEELDEN VERLENGING BICEPS, MYOTOMIE (FLEXIEDEFORMITEIT)
TENOTOMIE/REROUTING PRONATOR TENOTOMIE POLSFLEXOREN STABILISATIE VOET/ENKEL RESECTIE HEUPKOP(COXARTHROSE) HEUPADDUCTOREN (NA BOTOX ETC)

35 NEUROCHIRURGIE SELECTIEVE DORSALE RHIZOTOMIE

36 NEUROCHIRURGIE N.TIBIALIS BOTOX BEHANDELING VOORKEUR
NIET BIJ VOLWASSENEN PATIËNTEN

37 ORGANISATIE MULTIDISCIPLINAIR
DIVERSE TECHNIEKEN/DIAGNOSTISCHE MOGELIJKHEDEN

38 TAKE HOME STEL PROTOCOL OP MULTIDISCIPLINAIR TEAM
EVALUATIE MAATREGELEN CONTACT MET DERDE LIJNS CENTRUM MOBIEL SPASTISCH TEAM?

39 Functioneel hinderlijk?
spasticiteit Functioneel hinderlijk? Nee Geen therapie Ja Therapie en basismaatregelen: Prikkelvermijding Fysiotherapie Houdingsadviezen Voldoende effect? Ja Stop Nee Lokaal Voortzetten therapie Systemisch Er hoeft niet altijd iets aan spasticiteit gedaan te worden. Het is belangrijk om goed vast te stellen of de spasticiteit functioneel hinderlijk is of dat het te voorkomen is dat de spasticiteit functioneel hinderlijk wordt. MSMS 2014 Orthesiologie Botox/fenol Electrostimulatie - Operatieve behandeling Orale medicatie Ja Ja Voldoende effect? Continueren therapie/ Regelmatig evaluatie Voldoende effect? Nee Nee Baclofenpomp Baclofenpomp

40 MS journal 2016

41 BRONNEN CONCEPT RICHTLIJN BEHANDELING VAN CEREBRALE EN/OF SPINALE SPASTICITEIT BIJ VOLWASSENEN 2016 COCHRANE REVIEW NON PHARMALOGICAL INTERVENTIONS FOR SPASTICITY IN MS 2013 REVIEW PHARMALOGICAL MANAGEMENT OF SPASTICITY IN MULTIPLE SCLEROSIS MSJ 2016

42

43

44