30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 51 Stralingsbescherming deskundigheidsniveau 5 Frits Pleiter.

Presentatie over: "30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 51 Stralingsbescherming deskundigheidsniveau 5 Frits Pleiter."— Transcript van de presentatie:

1 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 51 Stralingsbescherming deskundigheidsniveau 5 Frits Pleiter

2 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 52 Indeling  Röntgenverstrooiing Röntgenverstrooiing  Scannen van handbagage Scannen van handbagage  Röntgenfluorescentie Röntgenfluorescentie  Beta light Beta light  IJkbron en huiddosis IJkbron en huiddosis  Vullen van injectiespuit met tetrofosmine Vullen van injectiespuit met tetrofosmine  Injectie van tetrofosfine Injectie van tetrofosfine  Schildkliertherapie Schildkliertherapie  Bovine serium albumin Bovine serium albumin  Scale in gaspijpen Scale in gaspijpen

3 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 53 Casus röntgenverstrooiing bedrijfsuren per week10 h dosis per minuut op 1 m1 mGy afstand focus-muur2 m strooistraling op 1 m0,1% in de voorwaartse richting is de verstrooiing een factor 10 minder afstand werktafel-bundelvlek = 2  2 m muur röntgentoestelwerktafel 45 

4 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 54 Casus röntgenverstrooiing Bereken de jaardosis bij de werktafel. dosis per minuut op muur1 / 2 2 = 0,25 mGy verstrooide dosis per minuut op 1 m0,25  0,1  10 -2 = 0,00025 mGy verstrooide dosis per minuut bij tafel0,00025 / (2  2) 2 = 0,00003 mGy bedrijfsuren per jaar10 (h/wk)  50 (wk/j) = 500 h/j = 30 000 min/j dosis per jaar0,00003 (mGy/min)  30 000 (min) = 0,9 mGy

5 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 55 Casus scannen van handbagage Linescan 215 X-ray scanner buisspanning150 kV anodestroom0,2 mA belichtingstijd20 ms dosis per opname bagage3  Gy personeel0,003  Gy # opnames10 per minuut

6 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 56 Casus scannen van handbagage Bereken de jaardosis van de beveiligingsbeamte. # opnames per jaar10 (min -1 )  60 (min/h)  2000 (h/j) = 12  10 5 dosis personeel12  10 5  0,003  Gy = 3600  Gy = 3,6 mGy

7 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 57 Casus röntgenfluorescentie Innov-X XRF analyzer buisspanning35 kV15 kV anodestroom0,01 mA0,05 mA belichtingstijdcontinucontinu 35 kV 15 kV trigger < 0,001< 0,001mGy/h 2,5 cm 560560mGy/h 10 cm 42 32mGy/h 30 cm 3,7 2,9mGy/h 90 cm 0,5 0,4mGy/h 120 cm 0,3 0,2mGy/h

8 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 58 Casus röntgenfluorescentie

9 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 59 Casus röntgenfluorescentie Innov-X XRF safety manual with operating instructions never point the instrument at another person never point the instrument into the air and perform a test never hold a sample in your hand and test that part of the sample

10 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 510 Casus röntgenfluorescentie

11 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 511 Casus röntgenfluorescentie Bereken de maximale huiddosis per jaar. aantal uren per jaar = 2000 h/j maximale huiddosis = 560 (mGy/h)  2000 (h/j) = 1 000 000 mGy/j Bereken de maximale jaardosis t.g.v. strooistraling. strooistraling op 1 m intreedosis / 1000 bij veldgrootte = 20  20 cm 2 strooistraling op 1 mintreedosis / 100 000 bij veldgrootte = 2  2 cm 2 maximale jaardosis1 000 000 (mGy/j) / 100 000 = 10 mGy/j

12 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 512 Casus röntgenfluorescentie Bereken de maximale huiddosis per minuut. aantal minuten per uur = 60 min/h maximale huiddosis = 560 (mGy/h) / 60 (min/h) = 10 mGy/min Bereken de maximale dosis per minuut t.g.v. strooistraling. strooistraling op 1 mintreedosis / 1000 bij veldgrootte = 20  20 cm strooistraling op 1 mintreedosis / 100 000 bij veldgrootte = 2  2 cm 2 maximale jaardosis10 (mGy/min) / 100 000 = 0,0001 mGy/min

13 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 513 Casus beta light getritieerd waterstofgas in plastic omhulling

14 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 514 Casus beta light radionuclide 3 H activiteit800 GBq per stuk maximale opslag50 stuks toepassingnoodsignalering e inh (50) = 1,8  Sv/GBqinhalatie van getritieerd waterstofgas e inh (50) = 18 mSv/GBqinhalatie van getritieerd waterdamp 3 H (12,33 j) 3 He (stabiel) f  = 1,00 Q = 0,0186 MeV 

15 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 515 Casus beta light Stel dat de hele voorraad van 50 beta lights vermorzeld wordt en dat men 0,1% van de totale activiteit inademt. Bereken de effectieve volgdosis. totale activiteit50  800 = 40 000 GBq inname0,1  10 -2  40 000 = 40 GBq E(50) = e inh (50)  A = 1,8 (  Sv/GBq)  40 (GBq) = 72  Sv

16 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 516 Casus beta light Stel dat de hele voorraad van 50 beta lights verbrandt en dat men 0,1% van de totale activiteit inademt. Bereken de effectieve volgdosis. totale activiteit50  800 = 40 000 GBq inname0,1  10 -2  40 000 = 40 GBq E(50) = e inh (50)  A = 18 (mSv/GBq)  40 (GBq) = 720 mSv de interventielimiet is 750 mSv !

17 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 517 Casus ijkbron en huiddosis dikte2 mm breedte10 mm lengte20 mm activiteit370 kBq oppervlak2  2 mm 2 toepassingijkbron 137 Cs (30 j) 137 Ba (stabiel) f  1 = 0,944 f  2 = 0,056 f  = 0,851 Q = 1,176 MeV 11 22  0,662 0,000 ijkbron van 137 Cs

18 30/05/2016 stralingsbescherming deskundigheidsniveau 5 18 Casus ijkbron en huiddosis Bereken de equivalente huidosis als men de ijkbron met de vingers tegen de vlakke kant beetpakt. De handeling duurt 1 seconde. Gebruik de vuistregel voor uitwendige  -besmetting in het boek van Van den Eijnde en Schouwenburg. verwaarloos absorptie in het materiaal van de ijkbron activiteit / oppervlak = 370 kBq / 0,04 cm 2 = 9000 kBq/cm 2 huiddosis = 2 (mGy/h per kBq/cm 2 )  9000 (kBq/cm 2 ) / 3600 (s/h) = 5 mSv/s

19 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 519 Casus ijkbron en huiddosis Een werknemer doet dit 2 keer per dag, het hele jaar door. Bereken de jaarlijkse huiddosis. aantal keren = 2 (per dag)  5 (d/wk)  50 (wk/j) = 500 per jaar huiddosis = 500 (per jaar)  5 (mSv) = 2500 mSv/j = 2,5 Sv/j dit is meer dan de jaarlimiet !

20 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 520 Casus vullen van injectiespuit radiofarmaconC 18 H 40 O 4 P 2 radionuclide 99m Tc activiteit600 MBq per keer tijd0,5 minuut per keer aantal keren1500 per jaar afstand tot huid6 cm = 0,06 m toepassinghartscintigram  = 0,023  Sv h -1 MBq -1 m 2 99m Tc (6,0 h) 99 Tc (stabiel) 0,000 0,141 0,143 22 11

21 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 521 Casus vullen van injectiespuit tetrofosfine

22 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 522 Casus vullen van injectiespuit Bereken de equivalente huiddosis per jaar. de totale tijd van alle handelingen is t = 1500  0,5 = 750 min = 12,5 h doe eerst alsof het hele lichaam zich op 6 cm vanaf de activiteit bevindt E =   A  t / r 2 = 0,023 (  Sv h -1 MBq -1 m 2 )  600 (MBq)  12,5 (h) / (0,06 m) 2 = 48 000  Sv = 48 mSv de effectieve dosis wordt bepaald door de equivalente huiddosis H huid = E / w huid = 48 / 0,01 = 4800 mSv = 4,8 Sv dit is (ver) boven de jaarlimiet !

23 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 523 Casus injectie van tetrofosfine radiofarmaconC 18 H 40 O 4 P 2 radionuclide 99m Tc activiteit600 MBq toepassinghartscintigram  = 0,023  Sv h -1 MBq -1 m 2 e inj (50) = 0,9  10 -2 mSv/MBqinjectie tijdens inspanning e inj (50) = 1,1  10 -2 mSv/MBqinjectie tijdens rust 99m Tc (6,0 h) 99 Tc (stabiel) 0,000 0,141 0,143 22 11

24 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 524 Casus injectie van tetrofosfine angioscan met 99m Tc aantal doorsneden in de lengterichting door het hart links is het tussenschot (septum) rechts is de wand van linker kamer (atrium) en boezem (ventrikel) aan de onderkant is de punt (apex) van het hart de donkere plek onderin wijst op slechte doorbloeding van de punt

25 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 525 Casus injectie van tetrofosfine

26 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 526 Casus injectie van tetrofosfine Bereken de effectieve volgdosis E(50) van de patiënt. E(50) = e(50)  A = 0,9  10 -2 (mSv/MBq)  600 (MBq) = 5,4 mSv

27 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 527 Casus injectie van tetrofosfine Een uur na de injectie gaan patiënt en partner samen gezellig naar de bioscoop. Ze zitten 2 uur lang knus naast elkaar op een onderlinge afstand van 50 cm naar de film te kijken. Bereken de effectieve dosis E van de partner. verwaarloos het verval gedurende die drie uur (T ½ = 6 uur) E =   A  t / r 2 = 0,023 (  Sv h -1 MBq -1 m 2 )  600 (MBq)  2 (h) / (0,5 m) 2 = 110  Sv = 0,1 mSv

28 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 528 Casus schildkliertherapie radiofarmaconNaI radionuclide 131 I activiteit600 MBq toepassingbehandeling hyperthyroïdie  = 0,066  Sv h -1 MBq -1 m 2 e ing (50) = 22 mSv/MBqingestie van NaI 131 I (8,0 d) 131 Xe (stabiel)   Q = 0,971 MeV 0,000 0,365

29 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 529 Casus schildkliertherapie Bereken de effectieve volgdosis E(50) van de patiënt. E(50) = e(50)  A = 22 (mSv/MBq)  600 (MBq) = 13 200 mSv = 13,2 Sv Zal de patiënt schildklierkanker oplopen als gevolg van deze behandeling ? waarschijnlijk niet, de schildklier wordt kapot gestraald de dosis op de rest van het lichaam is aanzienlijk kleiner

30 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 530 Casus schildkliertherapie Bereken de equivalente dosis per uur op 1 meter vanaf de patiënt vlak na de inname van de activiteit. H =   A  t / r 2 = 0,066 (  Sv h -1 MBq -1 m 2 )  600 (MBq)  1 (h) / (1 m) 2 = 40  Sv Na hoeveel tijd is de equivalente dosis per uur op 1 meter gedaald tot 20  Sv ? na 1  T ½ = 8 dH = 40 / 2 = 20  Sv 70% van de activiteit wordt binnen 24 uur via de urine uitgescheiden na 1 dag is de equivalente dosis per uur op 1 meter 0,30  40 = 12  Sv

31 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 531 Casus schildkliertherapie De patiënt wordt uit het ziekenhuis ontslagen als de equivalente dosis per uur op 1 meter gedaald is tot 20  Sv. Die avond gaan patiënt en partner naar bed en slapen een gat in de dag. Bereken de effectieve dosis die de partner in 9 uur oploopt. ga uit van een onderlinge afstand van 0,5 meter E = 20 (  Sv/h op 1 m)  t / r 2 = 20 (  Sv/h)  9 (h) / (0,5 m) 2 = 720  Sv = 0,7 mSv

32 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 532 Casus bovine serum albumin radiofarmaconeiwit-oplossing gebufferd met 0,05 M natriumfosfaat pH = 7,5 radionuclide 125 I werkplekC-laboratorium activiteit60 MBq stock in chemicaliënkast 1,5 MBq per experiment in zuurkast toepassinggroei van celcultures e inh (50) = 1,4  10 -8 Sv/Bqjodium in dampvorm

33 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 533 Casus bovine serum albumin pvorm van stof / werkzaamheden -4gas poeders mengen of malen vloeistof tegen kookpunt spattende bewerkingen -3vluchtige nucliden ( 3 H-damp, jodium) poeders in gesloten systeem centrifugeren, vortexen -2eenvoudige bewerking (RIA) labeling niet vluchtige stof bewerking in gesloten systeem (elutie Tc) meten aan gesloten ampul pipetteren niet vluchtige stof opslag in laboratorium qlaboratorium 0buiten laboratorium 1D-laboratorium 2C-laboratorium 3B-laboratorium rlokale ventilatie 0buiten zuurkast, op tafel 1zuurkast (niet NEN-EN 14175) 2zuurkast (wel NEN-EN 14175) air-flow isolator (klasse II) 3air-flow isolator (klasse III) glove box

34 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 534 Casus bovine serum albumin Mag de stock-voorraad bewaard worden in een chemicaliënkast in een C-laboratorium ? opslagp = -1 C-laboratoriumq = 2 plaatselijke afzuigingr = 1 A max = 0,02  10 p+q+r / e inh (50) = 0,02  10 2 / 1,4  10 -8 = 1,4  10 8 Bq = 140 MBq activiteit stock-voorraad = 60 MBq het mag dus wel

35 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 535 Casus bovine serum albumin Mag het experiment worden uitgevoerd in een NEN-gekeurde zuurkast van het C-laboratorium ? vluchtig nuclidep = -3 C-laboratoriumq = 2 gekeurde zuurkastr = 2 A max = 0,02  10 p+q+r / e inh (50) = 0,02  10 1 / 1,4  10 -8 = 1,4  10 7 Bq = 14 MBq activiteit per experiment = 1,5 MBq het mag dus wel

36 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 536 Casus scale in gaspijpen

37 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 537 Casus scale in gaspijpen E γ (MeV) d ½ (mm) 214 Pb0,30 (19%) 0,35 (37%) 8,5 214 Bi0,61 (46%)11,5 1,12 (15%) 1,77 (16%)20 210 Pb0,05 (4%) 0,5 210 Po0,80 (0,001%) 214 Pb (27 min) 210 Pb (22 j) 206 Pb (stabiel) 222 Rn (4 d) 218 Po (3 min) 214 Bi (20 min) 214 Po (0,2 ms) 210 Bi (5 d) 210 Po (138 d)

38 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 538 Casus scale in gaspijpen dag 1 *tijd (uur)1 cm 0,0673 cps 0,5346 cps 1,0166 cps 1,5 63 cps * netto onder trap na afblazen

39 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 539 Casus scale in gaspijpen tijd (uur) 1 cm30 cm50 cm100 cm200 cm dag 1 *0,0997 cps 78 cps 48 cps 1,0390 cps 37 cps 16 cps 2,0123 cps dag 2 **16,0359 cps 17,5359cps 88 cps28 cps 21,0 ≈390cps88 cps48 cps13 cps 21,0 63 cps *** *netto buitenkant pijp **netto boven sludge ***netto boven sludge, met handschoen tussen sludge en monitor

40 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 540 Casus scale in gaspijpen

41 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 541 Casus scale in gaspijpen

42 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 542 Casus scale in gaspijpen E γ (MeV) d ½ (mm) 214 Pb0,30 (19%) 0,35 (37%) 8,5 214 Bi0,61 (46%)11,5 1,12 (15%) 1,77 (16%)20 210 Pb0,05 (4%) 0,5 210 Po0,80 (0,001%) 214 Pb (27 min) 210 Pb (22 j) 206 Pb (stabiel) 222 Rn (4 d) 218 Po (3 min) 214 Bi (20 min) 214 Po (0,2 ms) 210 Bi (5 d) 210 Po (138 d)

43 30/05/2016stralingsbescherming deskundigheidsniveau 543 Casus scale in gaspijpen dag 2 **16,0359 cps 17,5359cps 21,0 ≈390cps 21,0 63 cps *** **netto boven sludge ***netto boven sludge, met handschoen tussen sludge en monitor stel dat 359 cps veroorzaakt wordt door de 1,2 MeV β-deeltjes in het verval van 210 Bi →A  (359 cps / 0,3)  (100 cm  100 cm) / (10 cm  10 cm)  100 000 Bq = 100 kBq waarschijnlijk is het veel meer vanwege absorptie in sludge