5/29/2016 Netlaw 5 november 2010 Filip Tuytschaever & Sofie De Keer.

Presentatie over: "5/29/2016 Netlaw 5 november 2010 Filip Tuytschaever & Sofie De Keer."— Transcript van de presentatie:

1 5/29/2016 Netlaw 5 november 2010 Filip Tuytschaever & Sofie De Keer

2 25/29/2016 Overzicht I.Inleiding – Wat is mededingingsrecht? II.Mededingingsautoriteiten III.Relaties met concurrenten IV.Marktmacht en misbruik van machtspositie V.Ondernemersverenigingen VI.Publieke vs. private handhaving van mededingingsrecht VII.Legal Professional Privilege

3 35/29/2016 I. Inleiding – Wat is mededingingsrecht? Mededingingsrecht voor EU lidstaten –Regelgeving inzake staatssteun Mededingingsrecht voor ondernemingen

4 45/29/2016 Wat is mededingingsrecht voor ondernemingen? Anti-concurrentiële overeenkomsten –Concurrenten –Wederverkopers Misbruik van machtspositie –Het gebruik van machtspositie met als oogmerk uitsluiting of uitbuiting Concentratiecontrole Zowel EU als nationale regelgeving –Gelijkaardig in de meeste EU lidstaten

5 55/29/2016 II. Mededingingsautoriteiten

6 65/29/2016 VEU 61 amendementen in het bestaande VEU VWEU (Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie) 295 amendementen aan het Verdrag betreffende de Europese Gemeenschap (VEG) art. 81 EG = art. 101 VWEU art. 82 EG = art. 102 VWEU Het Verdrag van Lissabon De Europese Unie

7 75/29/2016 Mededingingsautoriteiten Bevoegde instanties –Europees mededingingsnetwerk (European Competition Network of ECN) –EC: de Europese Commissie –Nationale mededingingsautoriteiten (NMA): bijv., the Office of Fair Trading (UK), BKartA (Duitsland), DGCCRF (Frankrijk), Konkurrensverket (Zweden), Nederlandse mededingingsautoriteit Nationale autoriteiten zijn volledig bevoegd om EU mededingingsrecht toe te passen

8 85/29/2016 De hoven en rechtbanken Opdracht –Toezicht over beslissingen van mededingingsautoriteiten –Vorderingen tot schadevergoeding EU (“Luxemburg”) = eerste onafhankelijke beoordeling –Het Gerecht –Het Hof van Justitie Nationaal –Al dan niet gespecialiseerde rechtbanken

9 95/29/2016 ©2006 Baker & McKenzie 9 III. Relaties met concurrenten

10 105/29/2016 Anti-concurrentiële overeenkomsten (art. 101 VWEU) art. 101(1) VWEU Onverenigbaar met de interne markt en verboden zijn alle overeenkomsten tussen ondernemingen, alle besluiten van ondernemersverenigingen en alle onderling afgestemde feitelijke gedragingen welke de handel tussen lidstaten ongunstig kunnen beïnvloeden en ertoe strekken of ten gevolge hebben dat de mededinging binnen de interne markt wordt verhinderd, beperkt of vervalst (…)

11 115/29/2016 1.Overeenkomsten, besluiten van ondernemersverenigingen en onderling afgestemde feitelijke gedragingen 2.Tussen twee of meer ondernemingen 3.Welke de handel tussen de lidstaten ongunstig kunnen beïnvloeden; en 4.Welke ertoe strekken of ten gevolge hebben dat de mededinging binnen de gemeenschappelijke markt wordt verhinderd, beperkt of vervalst Toepassingsgebied art. 101(1) TFEU

12 125/29/2016 “Overeenkomsten”? Basisregel Elke handeling die niet het gevolg is van de eigen beslissingvrijheid, maar van een overeenstemming, ongeacht implementatie of juridisch bindend karakter Mondelinge overeenkomsten Geschreven overeenkomsten “Gentlemen’s agreements” Knipoogovereenkomsten Wapenstilstandovereenkomsten …

13 135/29/2016 “Overeenkomsten”? Geen overeenkomst indien zulks uitdrukkelijk wordt bevestigd: De loutere, zelfs passieve, deelname van een onderneming aan een bijeenkomst met een mededingingsbeperkend doel volstaat om haar deelname te bewijzen, behalve indien de onderneming aantoont dat ze het niet eens was met de mededingings-beperkende praktijken waartoe tijdens de vergadering werd besloten en dat ze zich publiekelijk heeft gedistantieerd van de inhoud ervan (T-7/89, Hercules Chemicals, Jurispr. 1991, II-1711, r.o. 232; T-12/89, Solvay, Jurispr. 1992, II-907, r.o. 98-100).

14 145/29/2016 14 “Onderling afgestemde feitelijke gedragingen”? E en vorm van coördinatie tussen ondernemingen, die, zonder dat het tot een eigenlijke overeenkomst komt, de risico's van de onderlinge concurrentie welbewust vervangt door een feitelijke samenwerking (Zaak C-199/92P, Huls AG t. Commissie, Jurispr. 1999, I-4287, r.o. 158)

15 155/29/2016 “Besluiten van ondernemersverenigingen”? Bindende regels Aanbevelingen, voor zover zij een uiting zijn van de wens van de ondernemersvereniging om het gedrag van haar leden te coördineren

16 165/29/2016 Twee of meer ondernemingen? Intra-groep overeenkomsten –niet gevat door art. 101(1) VWEU –  geen “intra-entreprise conspiracy theory” Moeilijke gevallen –Minderheidsparticipaties: zeggenschap (= kunnen bepalen van strategisch-commerciële gedrag van onderneming waarin participatie wordt aangehouden)? –Agentuurovereenkomsten (= overeenkomst tussen een onderneming en haar commerciële agenten)

17 175/29/2016 Merkbare beïnvloeding van de handel tussen lidstaten? Cf. Richtsnoeren betreffende het begrip “beïnvloeding van de handel” Jurisdictioneel criterium: –Indien geen merkbare beïnvloeding van de handel tussen lidstaten: alleen nationaal mededingingsrecht toepasselijk –Indien wel merkbare beïnvloeding van de handel tussen lidstaten: EU en nationaal mededingingsrecht cumulatief toepasselijk Nood aan uniforme toepassing door nationale mededingingsautoriteiten en rechtbanken

18 185/29/2016 Doel of effect is mededingingsbeperking Overeenkomsten van geringe betekenis De minimis bekendmaking (2001) = Overeenkomsten tussen ondernemingen die de handel tussen lidstaten beïnvloeden, maar de mededinging niet merkbaar beperken: –Overeenkomsten tussen (daadwerkelijke of potentiële) concurrenten : gezamenlijk marktaandeel van de partijen op de relevante markten waarop de overeenkomst van invloed is, is ≤ 10% –Overeenkomsten tussen niet-concurrenten: marktaandeel gehouden door elk van de ondernemingen op de relevante markten waarop de overeenkomst van invloed is, is ≤ 15% –Uitsluiting van harde kernbeperkingen

19 195/29/2016 Doel of effect is mededingingsbeperking Op de relevante markt Bekendmaking relevante markt (1997) Relevante productmarkt –Omvat alle producten en/of diensten die op grond van hun kenmerken, hun prijzen en het gebruik waarvoor zij zijn bestemd, door de consument als onderling verwisselbaar of substitueerbaar worden beschouwd Relevante geografische markt –Het gebied waarbinnen de betrokken ondernemingen een rol spelen in de vraag naar en het aanbod van goederen

20 205/29/2016 Voorbeelden van anti-concurrentiële overeenkomsten art. 101(1) VWEU somt mededingingsbeperkende gedragingen op a) het rechtstreeks of zijdelings bepalen van de aan- of verkoopprijzen of van andere contractuele voorwaarden; b) het beperken of controleren van de productie, de afzet, de technische ontwikkeling of de investeringen; c) het verdelen van de markten of van de voorzieningsbronnen; d) het ten opzichte van handelspartners toepassen van ongelijke voorwaarden bij gelijkwaardige prestaties, hun daarmede nadeel berokkenend bij de mededinging; e) het afhankelijk stellen van het sluiten van overeenkomsten van de aanvaarding door de handelspartners van bijkomende prestaties welke naar hun aard of volgens het handelsgebruik geen verband houden met het onderwerp van deze overeenkomsten.

21 215/29/2016 Voorbeelden van anti-concurrentiële overeenkomsten Bepalen van de aan- of verkoopprijzen: –Horizontale prijsafspraken door karteldeelnemers Afspraken betreffende prijs of element ervan (kortingen, garantievoorwaarden, prijsverhogingen of –verlagingen) Vaak geheime ontmoetingen/codenamen –Bijv., Paraffinewas (2008): Sasol (“Blauer Salon”, bar waar eerste ontmoetingen plaatsvonden) –Zaak T-99/04, AC-Treuhand t. Commissie, Jurispr. 2008, II- 1501 –RPM (“Resale Price Maintenance”) Aanbevolen prijzen zijn toegelaten, maar niet als aanbevelingen onder concurrenten worden bepaald of uitgewisseld (cfr. vastgoedmakelaar, binnenhuisarchitect)

22 225/29/2016 Voorbeelden van anti-concurrentiële overeenkomsten Beperken of controleren van productie of afzet: –Vaststellen van quota's of contingenten m.b.t. productie of verkoop (de leden komen overeen enkel de aan hun toegekende hoeveelheid te produceren/verkopen) –Vaststellen van de vorm waaronder een product mag worden verkocht (bijv. verkoop in bulk of alleen voorverpakt) of het gebruik waarvoor hij mag worden bestemd –Exportverbod

23 235/29/2016 Voorbeelden van anti-concurrentiële overeenkomsten Het verdelen van de markten of van de voorzieningsbronnen: –Verplichting zich te bevoorraden op een gegeven markt of bij een gegeven leverancier –Klantenverdeling –Marktverdeling –“Bid rigging” (aanbestedingsvervalsing)

24 245/29/2016 Anti-concurrentiële overeenkomsten (art. 101 VWEU) art. 101(3) VWEU: De bepalingen van lid 1 van dit artikel kunnen echter buiten toepassing worden verklaard voor overeenkomsten die bijdragen tot verbetering van de productie of van de verdeling der producten of tot verbetering van de technische of economische vooruitgang, mits een billijk aandeel in de daaruit voortvloeiende voordelen de gebruikers ten goede komt, en zonder nochtans aan de betrokken ondernemingen a) beperkingen op te leggen welke voor het bereiken van deze doelstellingen niet onmisbaar zijn, b) de mogelijkheid te geven, voor een wezenlijk deel van de betrokken producten de mededinging uit te schakelen.

25 255/29/2016 Toelaatbare (onder voorwaarden) samenwerking tussen concurrenten Verkoop van producten aan concurrenten Leverings- en distributieovereenkomsten Specialisatieovereenkomsten O&O (onderzoek&ontwikkeling) overeenkomsten

26 265/29/2016 Hoe weten of toelaatbaar is? Groepsvrijstellingen –Creëren weerlegbaar vermoeden dat bepaalde overeenkomsten voldoen aan de voorwaarden van art. 101(3) VWEU Individuele vrijstelling Richtsnoeren (soft law) –Horizontale Richtsnoeren –Verticale Richtsnoeren

27 275/29/2016 Verticale Groepsvrijstelling Vanaf 1 juni 2010: –Verordening (EU) nr. 330/2010 = groepsvrijstellingsverordening (GVO) voor verticale overeenkomsten + verticale richtsnoeren –Indien de verticale overeenkomst voldoet aan de GVO = toegelaten onder Europees en nationaal mededingingsrecht 1 jaar overgangstermijn voor bestaande overeenkomsten

28 285/29/2016 Verticale Groepsvrijstelling Wanneer toepasselijk? Wat staat op de zwarte lijst? Wat is onderworpen aan voorwaarden?

29 295/29/2016 :Rol van andere groepsvrijstellingen? :Verticale overeenkomst conform Art. 101(1) VWEU? :Verticale beperkingen? :Invloed intellectuele eigendomsrechten? :Afspraken tussen concurrenten? :Markaandeellimiet Verticale Groepsvrijstelling Wanneer toepasselijk?

30 305/29/2016 Verticale Groepsvrijstelling Wanneer toepasselijk? Stap 1 = Rol van andere groepsvrijstellingen? –prioriteit andere GVO’s –vb: automobielsector (sinds 1 juni 2010: Vo. 461/2010) –toenemende convergentie

31 315/29/2016 Verticale Groepsvrijstelling Wanneer toepasselijk? Stap 5 = Afspraken tussen concurrenten –concurrerende producenten vallen niet langer onder GVO (voorheen: omzet < 100 MLN EUR afnemer = uitzondering) –duale distributie wel nog mogelijk

32 325/29/2016 Concurrenten Nee Ja Concurrerende producenten Concurrerende distributeurs (= duale distributie) New

33 335/29/2016 Verticale Groepsvrijstelling Wanneer toepasselijk? Stap 6 = Marktaandeellimiet 30% marktaandeellimiet voor leverancier en afnemer Hoe berekenen? –Voor leverancier: marktaandeel op de relevante markt waarop hij de contractgoederen verkoopt (bv. Nike in sportschoenen) –Voor distributeur: marktaandeel op de relevante markt waarop hij de contractgoederen aankoopt (bv. Nike – Adidas – Puma) M.a.w.: verkoopaandeel voor leverancier + aankoopaandeel voor afnemer New

34 345/29/2016 Verticale Groepsvrijstelling Wanneer toepasselijk? Wat staat op de zwarte lijst? Wat is onderworpen aan voorwaarden?

35 355/29/2016 Verticale Groepsvrijstelling Wat staat op zwarte lijst? Cruciaal !!! –Niet gedekt door GVO –Sluit voordeel van de GVO uit voor de hele overeenkomst –Weerlegbaar vermoeden dat geen individuele vrijstelling kan bekomen worden buiten GVO

36 365/29/2016 Verticale Groepsvrijstelling Klanten- en territoriale beperkingen Verboden, tenzij… Locatieclausule: vestigingsplaats van de afnemer kan opgelegd worden ongeacht gekozen distributieformule –Niet-exclusieve distributie –Exclusieve distributie –Selectieve distributie (kwantitatief of kwalitatief) –Franchising New

37 375/29/2016 Verticale Groepsvrijstelling Klanten- en territoriale beperkingen Selectieve distributie - Toegelaten: –Verbod op verkoop aan niet-erkende wederverkopers (= verplicht) –Gedeeltelijk verbod voor groothandelaars om aan eindklanten te verkopen (in plaats van algeheel verbod) New

38 385/29/2016 Verticale Groepsvrijstelling Klanten- en territoriale beperkingen Selectieve distributie - Verboden: –Exclusieve afnameverplichting (doorverkoop aan erkende wederverkopers is steeds toegelaten) –Beperkingen op verkopen aan eindklanten om het even waar in de EU waar de leverancier een selectief distributiestelsel hanteert

39 395/29/2016 Verticale Groepsvrijstelling Klanten- en territoriale beperkingen Exclusieve distributie - Toegelaten: –Verbod op actieve verkoop naar exclusief territorium/klantengroep –Strenge voorwaarden voor verbod op actieve verkoop !!! Exclusiviteit betekent: –1 exclusieve distributeur of territorium voorbehouden voor de leverancier –bescherming tegen actieve verkopen van het hele netwerk binnen de EU (met uitzondering van de leverancier) Geen cascadebeding (geen beperking op verkopen door afnemer van distributeur) New

40 405/29/2016 Verticale Groepsvrijstelling Klanten- en territoriale beperkingen Exclusieve distributie - Verboden: –Verbod op passieve verkopen Behoudens voor 2 jaar bij lancering nieuw product of betreden nieuw territorium –Beperking van internetverkopen Maar: wel mogelijk om “brick and mortar shop” te vereisen en om kwaliteitsvereisten op te leggen

41 415/29/2016 Verticale Groepsvrijstelling Wanneer toepasselijk? Wat staat op de zwarte lijst? Wat is onderworpen aan voorwaarden?

42 425/29/2016 Verticale Groepsvrijstelling Wat is onderworpen aan voorwaarden? Wat? –Rechtstreeks verbod om concurrerende goederen te verkopen –Verplichting om meer dan 80% van benodigdheden op de relevante markt aan te kopen bij de leverancier Geen zwarte lijst, dus GVO blijft overeind indien voorwaarden niet voldaan

43 435/29/2016 Verticale Groepsvrijstelling Wat is onderworpen aan voorwaarden? Bepaalde duur van maximaal 5 jaar Geen onbepaalde duur Niet stilzwijgend hernieuwbaar

44 445/29/2016 Wat indien GVO niet van toepassing is? Niet automatisch ongeldig (maar: zwarte lijst) Geen mogelijkheid om aan te melden bij mededingingsautoriteiten Zelfbeoordeling (verticale richtsnoeren)

45 455/29/2016 Samenvattend Vo. 330/2010 = geen revolutie – wel verhelderingen Bestaande overeenkomsten = in principe OK maar 2de marktaandeellimiet Overeenkomsten tussen concurrerende producenten Ruimere mogelijkheden: Locatieclausule Internetverkopen

46 465/29/2016 ©2006 Baker & McKenzie 46 IV. Marktmacht en machtspositie

47 475/29/2016 Article 102 VWEU Verbod op misbruik van machtspositie: Onverenigbaar met de interne markt en verboden, voor zover de handel tussen lidstaten daardoor ongunstig kan worden beïnvloed, is het, dat een of meer ondernemingen misbruik maken van een machtspositie op de interne markt of op een wezenlijk deel daarvan.

48 485/29/2016 Machtspositie? een economische machtspositie van een onderneming, die deze in staat stelt de instandhouding van een daadwerkelijke mededinging in de betrokken markt te verhinderen doordat zij sterk genoeg is zich in belangrijke mate onafhankelijk van haar concurrenten, afnemers en uiteindelijk de consumenten te gedragen. Een machtspositie ontstaat in het algemeen door de combinatie van verscheidene factoren, die elk afzonderlijk niet per se beslissend behoeven te zijn” (zaak 27/76, United Brands, ov. 59; zaak 85/76, Hoffmann-La-Roche, ov. 38)

49 495/29/2016 Machtspositie: indices Marktaandeel – ≥ 40% – ≥ 50% = vermoeden van machtspositie Andere factoren –Kleine concurrenten –Technologische voordelen –Gevestigd merk (hoge marktaandelen gedurende aanzienlijke tijd) –Klantenprofiel

50 505/29/2016 Article 102 VWEU Voorbeelden van misbruik: a) het rechtstreeks of zijdelings opleggen van onbillijke aan- of verkoopprijzen of van andere onbillijke contractuele voorwaarden; b) het beperken van de productie, de afzet of de technische ontwikkeling ten nadele van de verbruikers; c) het toepassen ten opzichte van handelspartners van ongelijke voorwaarden bij gelijkwaardige prestaties, hun daarmede nadeel berokkenend bij de mededinging; d) het feit dat het sluiten van overeenkomsten afhankelijk wordt gesteld van het aanvaarden door de handelspartners van bijkomende prestaties, welke naar hun aard of volgens het handelsgebruik geen verband houden met het onderwerp van deze overeenkomsten.

51 515/29/2016 Misbruik? Gedrag dat als misbruik wordt beschouwd –Uitsluitingsmisbruik Koppelverkoop Exclusiviteit Getrouwheidskortingen Roofprijzen Contractsweigering –Uitbuitingsmisbruik –(Prijs)discriminatie

52 525/29/2016 Voorbeelden van misbruik Koppelverkoop/Exclusiviteit Exclusiviteit –Incl. hoog % afnameverplichting Koppelverkoop –Verplichting X én Y te kopen –Biedt X en Y enkel samen aan –Hogere korting indien X and Y samen worden gekocht Regel: niet toegelaten indien onderneming met machtspositie Ratio: getrouwheidsbevorderend

53 535/29/2016 Getrouwheidskortingen Problematische kortingsgronden:  exclusief aankopen van onderneming met machtspositie  verkopen van x% meer producten dan het vorige jaar  “top slice bonus” Bepaalde kortingsmechanismen verboden indien onderneming met machtspostitie Ratio: uitsluiting concurrenten

54 545/29/2016 Discriminatie Verbod op prijsdiscriminatie of discriminatie inzake verkoopscondities tussen klanten voor vergelijkbare commerciële transacties

55 555/29/2016 Leveringsweigering Mogelijk onwettig Mogelijk objectief gerechtvaardigd –Kredietwaardigheid –Contractsbreuk Bestaande klanten: opgepast bij contractbeëindiging –Meestal moeilijker te rechtvaardigen –Veelvoorkomende grond voor klachten Voorzichtigheid is geboden bij leveringsweigering of licentieweigering door een onderneming met een machtspositie

56 565/29/2016 V. Ondernemersverenigingen

57 575/29/2016 Basisregel Wat verboden is buiten de vereniging blijft ook binnen de vereniging verboden Geen vals gevoel van zekerheid Denk de vereniging weg en bekijk opties Voorbeelden van verbod: –Vastleggen van prijzen –Opdelen van markten –Uitwisselen van informatie –Boycotts, etc.

58 585/29/2016 Toepassingsgebied mededingingsrecht: Wat kan worden besproken binnen de ondernemersvereniging? Onderscheid tussen 3 zones: –Veilige zone –Gevarenzone –Grijze zone

59 595/29/2016 Toepassingsgebied mededingingsrecht Veilige zone = Activiteiten zonder of met slechts een minimale impact op het gedrag van de leden van de vereniging of op hun mogelijkheden om te concurreren: Informatie betreffende stand en evolutie van wetgeving Aanwezigheid van de vereniging op een handelsbeurs Veilige zone

60 605/29/2016 Toepassingsgebied mededingingsrecht Veilige zone = Overeenkomsten betreffende: Prijzen –Incl. kortingen, toenames, reducties, … Verdeling klanten of markten Productiehoeveelheden of investeringen Boycotts “Bid rigging” (aanbestedingsvervalsing) Marketing strategieën Gevarenzone

61 615/29/2016 Toepassingsgebied mededingingsrecht Veilige zone = Activiteiten die een impact kunnen hebben op het gedrag van de leden van de vereniging of op hun mogelijkheden om te concurreren Grijze zone

62 625/29/2016 Toepassingsgebied mededingingsrecht = Gemeenschappelijke activiteiten van ondernemersverenigingen: –Uitwisseling van informatie (zie verder) –Gedragscodes –Gestandaardiseerde algemene voorwaarden en standaardcontracten (zie verder) –Ontwikkelen van technische standaarden of vrijwillige kwaliteitslabels –Organisatie van handelsbeurzen –Gezamenlijke aankoop/verkoop Grijze zone/Voorbeelden

63 635/29/2016 Toepassingsgebied mededingingsrecht Uitwisseling van informatie –De Commissie hanteert de volgende principes: Individuele marktinformatie mag pas worden uitgewisseld nadat een periode van 12 maanden is verstreken tussen de gebeurtenis en de uitwisseling Geaggregeerde marktinformatie, die minder dan 12 maanden oud mag zijn, mag worden uitgewisseld als de informatie afkomstig is van minstens 3 ondernemingen behorende tot verschillende ondernemingsgroepen Grijze zone/Voorbeelden

64 645/29/2016 Toepassingsgebied mededingingsrecht Standaardcontracten –In de regel: niet mededingingsrechtelijk problematisch –Onderscheid: opgelegd/aanbevolen/beschikbaar –“Best practice” Transparante en onbeperkte toegang tot opmaak Niet-bindende standaardclausules Standaardclausules hebben geen betrekking op prijzen Grijze zone/Voorbeelden

65 655/29/2016 Veilige zone Case-by-case beoordeling Pragmatische benadering = streef naar het bereiken van een “best practice” Grijze zone/Voorbeelden Toepassingsgebied mededingingsrecht  5 gouden regels

66 665/29/2016 Gouden regels Agenda –Vastgelegd, nauwkeurig en duidelijk –Werk tijdens vergaderingen op basis van de agenda Notulen –Voldoende gedetailleerd opdat het een juist beeld geeft van de vergadering: wie aanwezig, wat besproken, in welke richting liepen de besprekingen Regel 1: Agenda en Notulen

67 675/29/2016 Gouden regels Voldoende kennis van het mededingingsrecht Tussenkomen in besprekingen en besprekingen beëindigen op het ogenblik dat in gevarenzone dreigen te komen Regel 2: (Rol van) Voorzitter en Secretaris

68 685/29/2016 Gouden regels Beperk tussenkomst van juridisch adviseur tot punctuele consultaties –Controle agenda voorafgaandelijk aan vergadering –Complexe kwesties  consulteer voorafgaandelijk en/of nodig uit op vergadering –Controle notulen na vergadering Hou rekening met beroepsgeheim (“legal professional privilege”) Regel 3: Rol van de juridisch adviseur

69 695/29/2016 Gouden regels Notulen en stavingdocumenten Bewaar minstens 10 jaar Regel 4: Archieven

70 705/29/2016 Gouden regels Meest problematisch vanuit mededingingsrechtelijk oogpunt Handel met kennis van mededingingsrecht Regel 5: Informele besprekingen

71 715/29/2016 Besluit Ondernemersvereniging = ontmoetingsplaats voor concurrenten Het mededingingsrecht zal zeer gemakkelijk in het gedrang komen Best practice = bewijs het tegendeel: organiseer de vereniging op methodologische wijze (agenda, notulen, actieve voorzitter/secretaris, juridisch adviseurs voor zover noodzakelijk, bewustzijn van de mededingingsrechtelijke pijnpunten) Geen paranoia – realistische aanpak

72 725/29/2016 ©2006 Baker & McKenzie 72 VI. Publieke en private handhaving van mededingingsrecht

73 735/29/2016 Publieke handhaving “Triggers” voor publieke handhaving –Ex officio onderzoek –Klachten –Clementie (alleen voor kartels)

74 745/29/2016 Publieke handhaving: Onderzoeksbevoegdheden Verzoek tot informatie (informeel of formeel dmv. besluit) –Verwijs onmiddelijk door naar Legal Afname van verklaringen: toestemming van natuurlijke persoon/rechtspersoon vereist –Weiger en verwijs onmiddellijk door naar Legal Inspectie –Gebouwen van onderneming –Andere gebouwen (bijv. privé-woning) Boetes

75 755/29/2016 Private handhaving Anti-concurrentiële overeenkomsten of misbruik van machtspositie: sanctie art. 101(2) VWEU –Nietig –Onafdwingbaar Vordering tot schadevergoeding tegen overtreders

76 765/29/2016 Private handhaving Persberichten Commissie betreffende boetes bevatten standaard de volgende paragraaf: Schadeclaims Iedere persoon of onderneming die van de in deze zaak beschreven concurrentiebeperkende praktijken te lijden heeft gehad, kan zijn zaak voor de nationale rechter brengen en een schadeclaim indienen en delen van de gepubliceerde beschikking aanvoeren als bewijs dat de praktijken hebben plaatsgevonden en verboden waren. Ook al heeft de Commissie de betrokken ondernemingen geldboeten opgelegd, toch kan schadevergoeding worden toegewezen zonder dat de geldboete die de Commissie heeft opgelegd, daarop in mindering moet worden gebracht.

77 775/29/2016 Private handhaving Mededeling Clementie (2006): “Het feit dat immuniteit tegen of vermindering van geldboeten wordt verleend, kan een onderneming niet beschermen tegen de civielrechtelijke gevolgen van haar deelname aan een inbreuk op artikel 101 van het Verdrag.”

78 785/29/2016 VII. Legal Privilege

79 795/29/2016 Legal Professional Privilege Reikwijdte verduidelijkt door Gerecht en Hof van Justitie Vertrouwelijkheid van briefwisseling cliënt-advocaat: twee cumulatieve voorwaarden –Plaatsgevonden ikv. en tbv. verdediging van cliënt, en –Afkomstig van onafhankelijke advocaat (advocaat die niet in dienstbetrekking is bij cliënt) (zaak 155/79, AM & S, Jurispr. 1982, I-01575)

80 805/29/2016 Legal Professional Privilege Begrip “onafhankelijke advocaat”: externe advocaat vs. interne advocaat (= advocaat in loondienst als jurist, zelfs indien ingeschreven aan de balie) –Enkel briefwisseling met externe advocaat is gedekt –Ratio Economische afhankelijkheid van bedrijfsjurist-advocaat Nauwe banden van interne advocaat met werkgever (zaak C-550/07, Akzo, 14.09.2010, nog niet gepubliceerd)