H3.1 Hofstelsel en Horigheid Monniken en ridders
Ontstaan van het hofstelsel Uiteenvallen van het Romeinse Rijk en het centrale gezag: macht naar lokale vorsten Door oorlogen tussen lokale vorsten en gebrek aan onderhoud: verdwijnen van handel en geld Komst van ruilhandel (omsmelten van munten) Productie van nijverheid nam af GEVOLG: mensen blijven op hun domein (veilig) en zijn zelfvoorzienend (autarkisch)
Domein Bos (Woeste grond) Weide (Woeste grond) Vroonhof horige -Pacht (in natura) -Herendiensten -Onvrij -Recht op bescherming en grond heer hoofdhoeve of kasteel Lijfeigenen Weide (Woeste grond) vrije boer Hoevenland -Pacht betalen (in natura) -Heervaart -Vrij
standenmaatschappij In de vroege middeleeuwen was de samenleving verdeeld in standen Geestelijkheid (hoog en laag) 1 Adel (hoog en laag) 2 Boeren: Vrije boeren Horigen Lijfeigenen 3
horigen lijfeigenen -halfvrij -deel van de tijd gratis voor de heer werken (herendiensten) -rest van de tijd op gehuurde grond (pacht betalen) - worden beschermd -onvrij -werken voor de heer (kost en inwoning) -worden beschermd