HANDBOEK RADIONUCLIDEN Een handleiding Albert Keverling Buisman 1

Overzicht 2

A(t) = A(0) e-  t = A(0)e-ln2 t/T1/2 Halveringstijd A(t) = A(0) e-  t = A(0)e-ln2 t/T1/2 A =N  = ln 2 / T1/2 3

Vervalschema + straling 4

Soorten straling β- -straling Emissiewaarschijnlijkheid in (Bq·s)-1 = aantal deeltjes per desintegratie Twee getalwaarden: Egem = gemiddelde energie in keV: voor inwendige besmetting Emax = maximale energie in keV: voor afscherming Bijvoorbeeld voor 14C y(Bq·s) E(keV) β- 1,000 49 | 156 5

Soorten straling β+ -straling Emissiewaarschijnlijkheid in (Bq·s)-1 = aantal deeltjes per desintegratie Ook hier twee getalwaarden: Egem = gemiddelde energie in keV: voor inwendige besmetting Emax = maximale energie in keV: voor afscherming Bijvoorbeeld voor 11C y(Bq·s) E(keV) β+ 1,000 385 | 960 6

Soorten straling γ± -straling Annihilatiestraling met Ef = 511 keV Emissiewaarschijnlijkheid 2x zo groot als die van het β+-deeltje Bijvoorbeeld voor 11C y(Bq·s) E(keV) β+ 1,000 385 | 960 γ± 2,000 511 7

Soorten straling γ -straling Elektromagnetische straling uitgezonden door de kern Verschillende gammafotonen aangeduid met volgnummer: γ1, γ2 Bijvoorbeeld voor 24Na y(Bq·s) E(keV) β 0,999 554 | 1390 γ1 1,000 1369 γ2 0,103 2754 8

Soorten straling ce –straling: conversie-elektronen Elektronen uit de schil gegooid door aangeslagen kern, In concurrentie met gamma-straling! Energie = Eγ – EK Bijvoorbeeld voor 137Cs 137mBa y(Bq·s) E(keV) y(Bq·s) E(keV) β- 0,946 173 | 512 γ1 0,898 662 β- 0,054 425 | 1173 ce Kγ1 0,083 624 9

Soorten straling Karakteristieke röntgen –straling: Elektromagnetische straling door opvullen van gaten in K-, L-..schil. Energie = EK-EL (Bindingsenergie) Kα = Overgang van L naar K Kβ = Overgang van M,N.. naar K N Lα = Overgang van M naar L M Lβ = overgang van N.. naar L L Bijvoorbeeld voor 55Fe K y(Bq·s) E(keV) Kα 0,250 6 Kβ 0,033 6 10

Soorten straling Auger-elektronen Elektronen uit de schil geworpen door opvullen van gaten in K-, L-..schil. Energie = EK- EL - EL (Bindingsenergie) KLL: Overgang L naar K met uitstoot L-elektron N KLM: Idem met uitstoot M-elektron M KLX: Idem met uitsoot N, O, P.. elektron L Bijvoorbeeld voor 55Fe (e-vangst) K y(Bq·s) E(keV) Kα 0,250 6 Kβ 0,033 6 KLL 0,495 5 KLX 0,112 6 11

Soorten straling α-straling α-deeltjes uitgezonden door de kern. Energie = Eα Terugstoot-energie Et = [4/(A-4)] Eα Biijvoorbeeld: 210Po y(Bq·s) E(keV) α1 1,000 5297 αt 1,000 103 12

Bronconstanten Toepassing k bij ijking Toepassing h bij dosisschatting Ka = k A/l2 H* = h A/l2   13

Diverse gegevens Vrijstelling en vervoer: zie elders Hhuid = 4×10-10 A(Bq)/O(cm2) Sv/s E(50) = 3,1×10-10 Ain (Bq) Sv 14

Inwendige besmetting 15

Metabool model 16

Opname in het bloed Natrium wordt volledig opgenomen in het bloed: f1 = 1 Natrium valt onder inhalatieklasse F (snelle opname) 17

Dosisconversiecoëficiënten E(50) = e(50) Ain ; ARe = 1 Sv/e(50) Werkers: AMAD= 5 µm Bevolking : AMAD = 1 µm 18

Totale lichaamstelling Ain = Agemeten / fractie 19

20

I-125 Schildklier telling 21

Terug stoot energie 22

Urine analyse 23