Rode vlaggen voor wervelfracturen in ouderen met rugklachten Wendy Enthoven, Judith Geuze, Jantine Scheele, Sita Bierma-Zeinstra, Herman Bueving, Arthur Bohnen, Wilco Peul, Maurits van Tulder, Marjolein Berger, Bart Koes, Pim Luijsterburg Erasmus MC, Universitair Medisch Centrum, Rotterdam

Achtergrond Pathologie: Wervelfractuur Maligniteit Infectie Cauda equina syndroom Ziekte van Bechterew Wervelfracturen meest voorkomende onderliggende pathologie Fracturen komen meer voor bij oudere patiënten

Ouderen Geëxcludeerd uit studies Rugpijn prevalentie neemt toe Nationaal Kompas Volksgezondheid, versie 4.17, 23 juni 2014

Rode vlaggen Kenmerken in anamnese of lichamelijk onderzoek Onderzoek is schaars

Doel van de studie Prevalentie van specifieke onderliggende oorzaken van rugklachten Beoordelen van associatie tussen rode vlaggen en wervelfracturen

Populatie BACE studie Volwassenen >55 jaar Nieuwe episode rugpijn Huisarts praktijk Röntgenfoto op baseline Follow-up een jaar

Diagnose Diagnoses verkregen uit HIS Een jaar na baseline Huisarts checkt alle verzamelde gegevens

Rode vlaggen Vragenlijst Artrose in heup/knie Leeftijd ≥75 Thoracale rugpijn Vrouwelijk geslacht Trauma Lichamelijk onderzoek Plotse lengtevermindering Kloppijn Osteoporose Ernstige fysieke beperking HIS Acuut begin klachten Corticosteroïd gebruik Rugpijnscore ≥7

Baseline karakteristieken Patiënten (n=669) Leeftijd (jaren) 66 ±7.7 Man 269 (40%) BMI 28 ±4.7 Pijnscore (0-10) 5 ±2.7 Fysieke beperking (0-24) 10 ±5.8 Duur van de klachten >3 maanden 154 (23%) Uitstralende pijn tot onder de knie 205 (30%)

Baseline karakteristieken Patiënten (n=669) Leeftijd (jaren) 66 ±7.7 Man 269 (40%) BMI 28 ±4.7 Pijnscore (0-10) 5 ±2.7 Fysieke beperking (0-24) 10 ±5.8 Duur van de klachten >3 maanden 154 (23%) Uitstralende pijn tot onder de knie 205 (30%)

Baseline karakteristieken Patiënten (n=669) Leeftijd (jaren) 66 ±7.7 Man 269 (40%) BMI 28 ±4.7 Pijnscore (0-10) 5 ±2.7 Fysieke beperking (0-24) 10 ±5.8 Duur van de klachten >3 maanden 154 (23%) Uitstralende pijn tot onder de knie 205 (30%)

Baseline karakteristieken Patiënten (n=669) Leeftijd (jaren) 66 ±7.7 Man 269 (40%) BMI 28 ±4.7 Pijnscore (0-10) 5 ±2.7 Fysieke beperking (0-24) 10 ±5.8 Duur van de klachten >3 maanden 154 (23%) Uitstralende pijn tot onder de knie 205 (30%)

Baseline karakteristieken Patiënten (n=669) Leeftijd (jaren) 66 ±7.7 Man 269 (40%) BMI 28 ±4.7 Pijnscore (0-10) 5 ±2.7 Fysieke beperking (0-24) 10 ±5.8 Duur van de klachten >3 maanden 154 (23%) Uitstralende pijn tot onder de knie 205 (30%)

Prevalentie oorzaken Patiënten (n = 669) Aspecifieke rugklachten zonder uitstraling 291 (43%) Aspecifieke rugklachten met uitstraling 93 (14%) Artrose van de rug 173 (26%) Discopathie 58 (9%) Spondylolisthesis 5 (1%) Discus hernia 35 (5%) Spinale stenose 21 (3%) Wervelfractuur 33 (5%) Maligniteit 4 (1%) Ziekte van Bechterew 1 (0.1%)

Prevalentie oorzaken Patiënten (n = 669) Aspecifieke rugklachten zonder uitstraling 291 (43%) Aspecifieke rugklachten met uitstraling 93 (14%) Artrose van de rug 173 (26%) Discopathie 58 (9%) Spondylolisthesis 5 (1%) Discus hernia 35 (5%) Spinale stenose 21 (3%) Wervelfractuur 33 (5%) Maligniteit 4 (1%) Ziekte van Bechterew 1 (0.1%)

Prevalentie oorzaken Patiënten (n = 669) Aspecifieke rugklachten zonder uitstraling 291 (43%) Aspecifieke rugklachten met uitstraling 93 (14%) Artrose van de rug 173 (26%) Discopathie 58 (9%) Spondylolisthesis 5 (1%) Discus hernia 35 (5%) Spinale stenose 21 (3%) Wervelfractuur 33 (5%) Maligniteit 4 (1%) Ziekte van Bechterew 1 (0.1%)

Rode vlaggen en wervelfracturen Univariabele OR P-waarde Multivariabele OR Leeftijd ≥75 4.8 (2.3-9.9) <0.001 3.5 (1.5-8.6) 0.01 Vrouwelijk geslacht 1.4 (0.7-2.9) 0.41   Corticosteroïd gebruik 2.8 (1.1-7.1) 0.03 - Trauma 7.6 (3.0-19.4) 7.8 (2.7-22.5) Osteoporose 4.5 (2.1-9.5) 2.5 (1.0-6.2) 0.05 Plotse lengtevermindering 3.1 (0.9-11.2) 0.08 Kloppijn 1.2 (0.5-2.7) 0.74 Ernstige fysieke beperking 2.9 (1.3-6.5) Acuut begin van de klachten 0.8 (0.4-1.6) 0.49 Rugpijnscore ≥7 3.4 (1.6-7.6) 0.001 3.1 (1.4-7.2) Artrose in heup/knie 0.4 (0.2-1.1) 0.07 Thoracale pijnklachten 2.6 (1.3-5.4) 0.008 2.1 (0.9-4.9) 0.09

Rode vlaggen en wervelfracturen Univariabele OR P-waarde Multivariabele OR Leeftijd ≥75 4.8 (2.3-9.9) <0.001 3.5 (1.5-8.6) 0.01 Vrouwelijk geslacht 1.4 (0.7-2.9) 0.41   Corticosteroïd gebruik 2.8 (1.1-7.1) 0.03 - Trauma 7.6 (3.0-19.4) 7.8 (2.7-22.5) Osteoporose 4.5 (2.1-9.5) 2.5 (1.0-6.2) 0.05 Plotse lengtevermindering 3.1 (0.9-11.2) 0.08 Kloppijn 1.2 (0.5-2.7) 0.74 Ernstige fysieke beperking 2.9 (1.3-6.5) Acuut begin van de klachten 0.8 (0.4-1.6) 0.49 Rugpijnscore ≥7 3.4 (1.6-7.6) 0.001 3.1 (1.4-7.2) Artrose in heup/knie 0.4 (0.2-1.1) 0.07 Thoracale pijnklachten 2.6 (1.3-5.4) 0.008 2.1 (0.9-4.9) 0.09

Diagnostische waarde Rode vlaggen SENS SPEC PVW NVW LR+ LR- Leeftijd ≥75 0.45 0.85 0.14 0.97 3.1 0.6 Trauma 0.21 0.25 0.96 6.2 0.8 Osteoporose 0.38 0.88 3.2 0.7 Rugpijnscore ≥7 0.67 0.63 0.09 1.8 0.5 Thoracale rugklachten 0.42 0.78 1.9

Diagnostische waarde Rode vlaggen SENS SPEC PVW NVW LR+ LR- Leeftijd ≥75 0.45 0.85 0.14 0.97 3.1 0.6 Trauma 0.21 0.25 0.96 6.2 0.8 Osteoporose 0.38 0.88 3.2 0.7 Rugpijnscore ≥7 0.67 0.63 0.09 1.8 0.5 Thoracale rugklachten 0.42 0.78 1.9

Diagnostische waarde

Diagnostische waarde

Diagnostische waarde

Diagnostische waarde Rode vlaggen SENS SPEC PVW NVW LR+ LR- Leeftijd ≥75 0.45 0.85 0.14 0.97 3.1 0.6 Trauma 0.21 0.25 0.96 6.2 0.8 Osteoporose 0.38 0.88 3.2 0.7 Rugpijnscore ≥7 0.67 0.63 0.09 1.8 0.5 Thoracale rugklachten 0.42 0.78 1.9

Diagnostische waarde

Diagnostische waarde

Diagnostische waarde Rode vlaggen SENS SPEC PVW NVW LR+ LR- Leeftijd ≥75 0.45 0.85 0.14 0.97 3.1 0.6 Trauma 0.21 0.25 0.96 6.2 0.8 Osteoporose 0.38 0.88 3.2 0.7 Rugpijnscore ≥7 0.67 0.63 0.09 1.8 0.5 Thoracale rugklachten 0.42 0.78 1.9 Diagnostisch predictie model   ≥1 positief kenmerk (n=340) 0.07 0.99 1.5 0.3 ≥2 positief kenmerk (n=93) 0.70 0.81 0.16 0.98 3.6 0.4 ≥3 positief kenmerk (n=22) 0.30 0.95 0.23 5.8 1.0

Diagnostische waarde Rode vlaggen SENS SPEC PVW NVW LR+ LR- Leeftijd ≥75 0.45 0.85 0.14 0.97 3.1 0.6 Trauma 0.21 0.25 0.96 6.2 0.8 Osteoporose 0.38 0.88 3.2 0.7 Rugpijnscore ≥7 0.67 0.63 0.09 1.8 0.5 Thoracale rugklachten 0.42 0.78 1.9 Diagnostisch predictie model   ≥1 positief kenmerk (n=340) 0.07 0.99 1.5 0.3 ≥2 positief kenmerk (n=93) 0.70 0.81 0.16 0.98 3.6 0.4 ≥3 positief kenmerk (n=22) 0.30 0.95 0.23 5.8 1.0

Conclusies 57% van de patiënten had aspecifieke rugklachten 5% gediagnosticeerd met wervelfractuur Rode vlaggen geassocieerde met wervelfracturen Leeftijd ≥75 Trauma Osteoporose Rugpijnscore ≥7 Thoracale rugklachten

Klinische implicaties Diagnostische waarde van rode vlaggen is laag Kloppijn is niet geassocieerd Trauma is sterkste indicator

Vragen? w.enthoven@erasmusmc.nl Dit onderzoek werd mede mogelijk gemaakt door een subsidie van Stichting Nationaal Reumafonds en Stichting Coolsingel Rotterdam