TRANSPORT Thema 5

Bloedsomloop Omloop Versimpelde versie Realistische versie

Bloedsomloop Aders Slagaders Enkele bloedsomloop Dubbele bloedsomloop Meestal zuurstofarm Slagaders Meestal zuurstofrijk Enkele bloedsomloop 1 keer door het hart Dubbele bloedsomloop 2 keer door het hart Kleine bloedsomloop Grotebloedsomloop Bloedsomloop van een vis

Bloed samenstelling Bloedplasma Bloedcellen Bloedplaatjes Rode bloedcellen Witte bloedcellen Bloedplaatjes Functie algemeen Vervoeren van stoffen Zuurstof (Rode bloedcellen) Voedingsstoffen (bloedplasma)

Bloedplasma Samenstelling Vervoer Fibrinogeen Plasma-eitwitten Water Opgeloste stoffen (zouten) Vervoer Zuurstof (zeer weinig) Voedingsstoffen Koolstofdioxide Afvalstoffen (lever) Fibrinogeen Fibrine Eiwit Stolling Dichting van wonden

Rode bloedcellen (erytrocyten) Gemaakt uit roodbeenmerg bij platte botten. Witte bloedcellen ook Vervoer van zuurstof Binding met zuurstof Hemoglobine Kleurstof Oxyhemoglobine Zuurstofrijk bloed = Licht Zuurstof arm = Donker Per mm3 Ongeveer 5 miljoen cellen Rode bloedcellen

Witte bloedcellen Gemaakt uit roodbeenmerg bij platte botten. Er was eens (1.48 min) Gemaakt uit roodbeenmerg bij platte botten. Wel een celkern in tegenstelling tot rodebloedcellen Verschillende soorten bloedcellen Bloedcellen door wanden heen Bestrijding van ziekteverwerkkers Etter/pus Fagocytose Gem. 7000 per vierkante mm.

Fagocytose Fagocytose: De cel die onderdelen ‘eet’. Fagocytose

Fagocytose = opnemen door insluiting Capillairwand Leukocyt Bacteriën Diapedese Leukocyten via diapedese met behulp van fagocytose opruimen bacteriën Fagocytose

Bloedplaatjes (Trombocyten) Geen celkern Delen van kapotte cellen Per mm3 ongeveer 300.000 bloedplaatjes Bloedstolling Bloedprop = trombose, gevaarlijk Stolling bij wonden Samenwerking fibrogeen (wordt fibrine) en bloedplaatjes Wat is pus?

Bloedcellen Worden aangemaakt in het beenmerg Levensduur 7-11 dagen Afgebroken in de milt Spelen centrale rol in bloedstolling Dekken vaatwand af, indien daar een laesie ontstaat en voorkomen daardoor bloedverlies Definitieve reparatie vindt plaats met stollingsfactoren

Bloeding en bloedstelping Capillaire bloeding schaafwond, snij wondje weinig, helderrood bloed stopt spontaan Veneuze bloeding donkerrood, stromend bloed Arteriële bloeding helderrood, pulserend, spuitend bloed stopt alleen door medisch ingrijpen, shock gevaar!

Stollingsmechanisme Complex systeem, waarbij vaatwand, bloedplaatjes en stollingsfactoren betrokken zijn Trombo’s of bloedplaatjes adhesie = bloedplaatjes kunnen vastplakken aan een vreemd oppervlak aggregatie = bloedplaatjes aan elkaar hechten samentrekken (als een spier) stoffen uitscheiden (invloed op vaatwand, stollingsproces en wondgenezing)

Stollingsmechanisme Stollingsfactoren zijn in bloed opgeloste eiwitten, met onderling samenhangende functies eiwitten voor fibrineaanmaak (vezels) eiwitten die fibrineaanmaak remmen eiwitten die fibrine oplossen Vaatwand vasoconstrictie (vaatvernauwing) om gat te verkleinen vasodilatatie (vaatverwijding) van de vaten omgeving wond (wondgenezing)

Bloedstelping, hemostase Vaatvernauwing primair Secundair Propvorming trombocyten hechten aan de wondrand en aan elkaar. Stolling FHV2009 / Cxx53 3+4 / Anatomie & Fysiologie - Circulatie

Bloedstolling Vaatkramp, vasoconstrictie trombocyten kleven vast aan beschadigde bloedvaten bloedplaatjes gaan kapot er ontstaat een stof trombokinase of tromboplastine reageert met protrombine (aanwezig niet actief in bloed) met behulp van Ca+ en AHF wordt trombine gemaakt Trombine reageert met fibrinogeen (aanwezig niet actief in bloed) tot fibrine Fibrine is een vezelstof die de wond dicht Bloedstolling

Hart Hartspier Hartkleppen Harttussenwand Spierweefsel Verdikking Halvemaankleppen Tricuspidaliskleppen Mitraliskleppen Harttussenwand Hart (Herhaling)

Hartritme Sinusknoop ECG

Lever anatomie en fysiologie Poortader Glucose regulatie Glycogeen Glucose Eigen bloedvoorziening Globaal bloedsomloop Lever anatomie en fysiologie

Bloeddruk De druk van het bloed op de wanden van aders en slagaders. Neemt af in aders Stroomsnelheid neemt ook af Hoe dunner het bloedvat, hoe lager de snelheid. Waarom? Bloed vanaf je benen omhoog krijgen? Spieren (kuitspier) Slagader en ader ligging.

Hart- en vaatziekten Bloeddruk Slagaderverkalking Hartinfarct Laag Hoofdpijn duizeligheid Hoog Folder (afb. 29.) Slagaderverkalking Atherosclerose Hartinfarct Kransslagader Bypassoperatie

Dotteren Nieuwe technieken Dotteren DOTTEREN

Weefselvloeistof en Lymfe Bloeddruk Vocht (weefselvloeistof) door de cellaag van bloedvaten Voedingsstoffen en zuurstof/koolstofdioxide + witte bloedcellen Deel gaat terug, deel gaat naar de lymfevaten

Lymfeknoop Afvoer/verversing Rechterlymfestam en borstbuis Bovenste holle ader