Bloedsomloop
Bloed overzicht Bloedplasma Bloedcellen Bloedplaatjes Functie algemeen Rode bloedcellen Witte bloedcellen Bloedplaatjes Functie algemeen Vervoeren van stoffen Zuurstof (Rode bloedcellen) Voedingsstoffen (bloedplasma)
Bloedplasma Samenstelling Vervoer Fibrinogeen Plasma-eitwitten Water Opgeloste stoffen (zouten) Vervoer Zuurstof (zeer weinig) Voedingsstoffen Koolstofdioxide Afvalstoffen (lever) Fibrinogeen Eiwit Stolling Dichting van wonden
Rode bloedcellen (erytrocyten) Gemaakt uit roodbeenmerg bij platte botten. Witte bloedcellen ook Vervoer van zuurstof Binding met zuurstof Hemoglobine Kleurstof Oxyhemoglobine Zuurstofrijk bloed = Licht Zuurstof arm = Donker Per mm3 Ongeveer 5 miljoen cellen
Witte bloedcellen Gemaakt uit roodbeenmerg bij platte botten. Er was eens (1.48 min) Gemaakt uit roodbeenmerg bij platte botten. Wel een celkern in tegenstelling tot rode-bloedcellen Verschillende soorten bloedcellen Bloedcellen door wanden heen Bestrijding van ziekteverwerkers Etter/pus Gem. 7000 per vierkante mm.
Bloedplaatjes Geen celkern Delen van kapotte cellen Per mm3 ongeveer 300.000 bloedplaatjes Bloedstolling Bloedprop = trombose, gevaarlijk Stolling bij wonden Samenwerking fibrinogeen (wordt fibrine) en bloedplaatjes Wat is pus?
Bloedsomloop Omloop Versimpelde versie Realistische versie
Bloedsomloop Aders Slagaders Enkele bloedsomloop Dubbele bloedsomloop Meestal zuurstofarm Slagaders Meestal zuurstofrijk Enkele bloedsomloop 1 keer door het hart Dubbele bloedsomloop 2 keer door het hart Kleine bloedsomloop Grotebloedsomloop Bloedsomloop van een vis
Het hart Buiten Binnen Kransslagader Kransaders Aorta Longaders Longslagaders Onderste/bovenste holleader
Werking van het hart Hartkleppen Halvemaanvormige kleppen Terugstroom Samentrekking boezems Samentrekking kamers Hartritme ECG Sinusknoop Signaal Pacemaker P-top: samentrekken van de boezems PR- segment: de vertraging van de prikkel in de AV-knoop tussen boezems en kamers Q-dalletje: samentrekken van de scheidingswand tussen de linker- en rechterkamer (het septum) QRS-complex: samentrekken van de hartkamers T-top: ontspannen van de hartspier en weer opladen voor de volgende hartslag
Opdracht: hartslag Leg je vingers op je pols zoals je in de afbeelding ziet. Docent neemt 20 sec af op de stopwatch. Doe dit x3! Hartslag altijd per minuut Herhaal 5x Waarom? Hartslag in beweging Vrijwilligers?
Bloedvaten Aders Slagaders Bloeddruk Haarvaten Dikte v.h. bloed Persen van bloed (hartslag in pols) Haarvaten 1 cellaag Uitwisseling stoffen Slagaders en aders
Aderkleppen Kleppen Kuitspier Trombose Terugstromen Vliegtuig Ziekenhuis Trombose
Bloedvatenstelsel Belangrijk: Poortader Aorta Halsslagaders
Hart- en vaatziekten Bloeddruk Slagaderverkalking Hartinfarct Laag Hoofdpijn duizeligheid Hoog Folder (afb. 29.) Slagaderverkalking Atherosclerose Hartinfarct Kransslagader Bypassoperatie
Dotteren Nieuwe technieken Dotteren DOTTEREN
Weefselvloeistof en Lymfe Bloeddruk Vocht (weefselvloeistof) door de cellaag van bloedvaten Voedingsstoffen en zuurstof/koolstofdioxide + witte bloedcellen Deel gaat terug, deel gaat naar de lymfevaten
Lymfeknoop Afvoer/verversing Rechterlymfestam en borstbuis Bovenste holle ader
Uitscheiding Afvalstoffen uit het bloed Nieren Urine Nierslagaders Nieraders Urine Nierschors Niermerg Nierbekken
Urine Afvoer Behoud van water Smaak van urine Donker of lichtgeel Erg zoet, indicatie voor? Donker of lichtgeel Ochtend en avond?
Antistoffen Ziekteverwekkers Sleutel / slot principe Antistof Eiwit op membraan lymfocyten (witte bloedcellen) Signaal Lichaamsvreemde stof Sleutel / slot principe Antistof Antigenen
Fagocytose Opslokken van de cel Alleen na herkenning Waarom? http://www.youtube.com/watch?v=4NKIn9nBQ38 Immunsysteem 1 Immunsysteem 2
Immuniteit Natuurlijke immuniteit Kunstmatige immuniteit Herhaaldelijke bloodstelling Snellere afweer Antistoffen blauwdruk blijft Kunstmatige immuniteit Inenting / vaccinatie Verzwakte pathogeen (Ziekteverwerkker) Lichaam maakt blauwdrukken.
Bloedgroepen Antigenen Antistoffen Bloedfactor Samenklontering Op het membraan Antistoffen Anti-A Anti-B Bloedfactor Samenklontering
De Rhesusfactor Onderzoek bij het Rhesusaapje 84% heeft de rhesusfactor 16% heeft het niet Positief of negatief Probleem bij de geboorte Rhesusprik Ongeveer 84% van de mensen heeft de rhesusfactor en is hiermee rhesus(D)-positief. Bij de overige 16% ontbreekt de rhesusfactor, deze mensen noemen we rhesus (D)-negatief. Als een rhesus (D)-negatieve zwangere vrouw een rhesus (D)-positief kind verwacht, kan deze rhesus (D)-factor van het kind aanleiding zijn tot het vormen van antistoffen door de moeder. Tijdens de zwangerschap, maar vooral tijdens de geboorte kunnen rode bloedcellen van het kind in de bloedbaan van de moeder terechtkomen. Omdat het lichaam van de moeder deze rhesus (D)-positieve rode bloedcellen als vreemd herkent, maakt het rhesus (D)-antistoffen aan. Dit gebeurt meestal pas na de bevalling. Daarom is de kans op problemen bij het eerste kind klein. BLOEDGROEPEN SPEL SPEL 2