Presbyfonie Vox Senium De ouder wordende stem/ 12 september 2015/ Joyce Uiterwijk Winkel De ouder wordende stem Presbyfonie Vox Senium

De ouder wordende stem | Joyce Uiterwijk Winkel | 12 september 2015 Registers Definitie: groep van tonen met dezelfde trillingswijze en biodynamische eigenschappen Terminologie -borst/kop/fluitregister -vol/rand/fluitregister -modaal/fluitregister

Fysiologische ontwikkeling De ouder wordende stem | Joyce Uiterwijk Winkel | 12 september 2015 Fysiologische ontwikkeling stemopbouw risico 0 – 6 stemontwikkeling groeispurts 6 – 12 stabiele kinderstem stemgebruik 12 – 18 mutatie mutatiespurt 18 – 24 fijn differentiëring beroep 24 – 30 rijping overbelasting 30 – 50 stabiele fase > 50/60 oudere stem presbyfonie

Veroudering: verandering in functie De ouder wordende stem | Joyce Uiterwijk Winkel | 12 september 2015 Veroudering: verandering in functie Daling longfunctie -verkorte ademboog,daling fonatieduur -invloed op snelheid -problemen met zacht zingen Pharynxmusculatuur zwakker -effect op vocal tract;verandering resonansinstelling -daling draagkracht

Veroudering: verandering in functie De ouder wordende stem | Joyce Uiterwijk Winkel | 12 september 2015 Veroudering: verandering in functie Stemverandering -hees(fijne ruis),ruw(grove ruis),kraak -sneller vermoeid(minder belastbaar) -daling snelheid toonopvolging en coloraturen -detoneren -te groot vibrato(5-7 Hz) met tendens te tremoleren (tremolo 8-12Hz) -geringere frekwentie- en dynamiekomvang (verandering zangklassificatie soms noodzakelijk) - opvallende registerovergangen -

Veroudering: laryngeale veranderingen De ouder wordende stem | Joyce Uiterwijk Winkel | 12 september 2015 Veroudering: laryngeale veranderingen Kraakbeen calcificatie Gewrichten stijf Spieren hypotonie, atrofie Mucosa droog, atrofie Epitheel dikker, minder soepel Zenuwen vertraging conductie verstoring sensibiliteit en coordinatie Bloedvaten stolling, bloedingen Endocrinologie oestrogenen, testosteron

Veroudering: beinvloedende factoren De ouder wordende stem | Joyce Uiterwijk Winkel | 12 september 2015 Veroudering: beinvloedende factoren Vermindering gehoorsfunctie Nevenwerkingen medicatie Cerebrovasculaire ziekten(centrale stemstoornissen) Psycho-emotionele factoren Arousal autonoom zenuwstelsel(vagale reacties) Disbalans stembelasting en -belastbaarheid

Stemverbetering Diagnostiek (presbyfonie) -Laryngologisch onderzoek De ouder wordende stem | Joyce Uiterwijk Winkel | 12 september 2015 Stemverbetering Diagnostiek (presbyfonie) -Laryngologisch onderzoek (trilling, sluiting, morfologie van stemplooien) Jan Wouter Brunings KNO-arts / Foniater / Laryngoloog/Zanger

Stemverbetering Diagnostiek -Logopedie/economische basisstem De ouder wordende stem | Joyce Uiterwijk Winkel | 12 september 2015 Stemverbetering Diagnostiek -Logopedie/economische basisstem Ademsupport Spierspanning strottenhoofd en achterkeelwand Registerinstelling spreekstem/belten of voix mixte Klankprojectie Articulatie Stemkwaliteit Metingen bv fonetografie

Stemverbetering Therapie Laryngologie -refluxmedicatie De ouder wordende stem | Joyce Uiterwijk Winkel | 12 september 2015 Stemverbetering Therapie Laryngologie -refluxmedicatie -verwijzing andere disciplines(endocrinoloog,mdl etc) -fonochirurgie bij bowing stemplooien augmentatie stemplooien met eigen buikvet of hyaloronzuur Voice-lifting

Stemverbetering Logopedische therapie o.a De ouder wordende stem | Joyce Uiterwijk Winkel | 12 september 2015 Stemverbetering Logopedische therapie o.a -Facilitatie larynxmusculatuur volgens Liebermann -Ademstemkoppeling -Nasaleren volgens Pahn -Laxvoxtherapie -Lichaamsbewustzijn en stem -Lichtenbergermethode -Articulatietraining -Coaching spreeksituaties en overgang zangstem

Stemverbetering Zangles Klassieke zangmethoden De ouder wordende stem | Joyce Uiterwijk Winkel | 12 september 2015 Stemverbetering Zangles Klassieke zangmethoden Lichte muziek: Lichtenberger(klankgeorienteerd) Complete vocal technique

Voice Welness (vox senium) De ouder wordende stem | Joyce Uiterwijk Winkel | 12 september 2015 Voice Welness (vox senium) Vocht huishouding Lichaamsbeweging en mentale training Goede voeding/Alcohol met mate Voldoende slaap Controle cardiopulmonale functies Controle gehoor Aanpassingen luchtklimaat Oefeningen voor lichaamsbewustzijn

Voice Welness (vox senium) Dit is de titel van deze presentatie | Naam Auteur | 20 juni 2009 Voice Welness (vox senium) Economisch spreekstemgedrag Warming up (fysiek, liptrillen op oe, laxvox, glissandi) Inhalatietherapie/salie bij droge slijmvliezen mond Veranderen stemvak (klassificatie) Individuele zangpauzes (belasting/belastbaarheid) Economisch zangstemgedrag Mondmotoriektraining(articulatiegedrag) Koorzang/expressie

PR Laryngologie spreekuur MUMC poli KNO (tel: 043-3875400) Dit is de titel van deze presentatie | Naam Auteur | 20 juni 2009 PR Laryngologie spreekuur MUMC poli KNO (tel: 043-3875400) Poli logopedie aanvullend stemonderzoek (telefoon 043-3877138/3875138) Stemcentrum Maastricht stemcoaching en koorscholing info@stemcentrummaastricht.nl Joyce@stemcentrummaastricht.nl