Paragraaf 3.3 DNA vertaald
RNA In tegenstelling tot DNA, dat uit twee strengen bestaat, bestaat RNA maar uit 1 streng. In RNA is de stikstofbase T (thymine) vervangen door U (uracil). RNA dat ´boodschappen´ doorgeeft, noem je messenger RNA. Oftewel: mRNA RNA dat wordt gebruikt om andere stoffen te transporteren, noem je transport RNA. Oftewel: tRNA R Ribo N Nucleic A Acid
Eiwitsynthese Transcriptie: Het DNA wordt in de celkern afgelezen. De code wordt omgezet in mRNA. Translatie: In het ribosoom wordt de mRNA-streng afgelezen en worden de aminozuren aan elkaar gekoppeld.
Transcriptie Om mRNA te maken dat de informatie voor 1 eiwit doorgeeft, wordt een deel van het DNA afgelezen. Hiervoor wordt een deel van de basenparen van het DNA van elkaar gekoppeld. De streng die wordt afgelezen noemen we de´matrijs´ (Engels: template). De andere streng heet de ‘coderende streng´. Film: Transcription
Translatie Ribosoom leest mRNA per 3 stikstofbasen af. Deze 3 basen noem je een triplet. De drie stikstofbasen van het triplet vormen samen een code: een codon. Een codon vormt de code voor een aminozuur. Lego-animatie
Translatie (vervolg) In de ribosomen worden alle codons afgelezen. De corresponderende aminozuren worden aan elkaar gekoppeld. Voor veel aminozuren bestaan verschillen codons.
Start- en stopcodons. De informatie over een eiwit begint altijd met de DNA-code: TAC (het startcodon). Het maken van een eiwit begint dus altijd met de mRNA-code: AUG. Dit startcodon codeert voor het aminozuur ´methionine´. De informatie voor een eiwit eindigt altijd met een van de codes: ATT, ATC of ACT. In de mRNA-streng wordt dit dus: UAA, UAG of UGA. Het stopcodon codeert NIET voor een aminozuur.
Vervolg eiwitynthese Wanneer de aminozuren in de ribosomen aan elkaar gekoppeld zijn, verplaatst de keten aminozuren zich naar het ER en daarna het Golgi-systeem. Hierin wordt de keten bewerkt en op de juiste manier gevouwen, zodat het de juiste vorm krijgt.
Nonsenscode Niet alle delen van het DNA coderen voor een eiwit. Ongeveer 97% codeert nergens voor en wordt niet afgelezen. De functie van deze delen van het DNA is tot nu toe nog onduidelijk.
School- / huiswerk Maken opdrachten §3.3