De Lokale Groep Vandaag: Overzicht melkwegstelsels in Lokale Groep - Spiraalstelsels (Melkweg, M31, M33) - M32 (E2), Irr, dE, dSph, dIrr Satellieten van de Melkweg: LMC & SMC Dwarf spheroidals COBE opname Melkweg
De Lokale Groep Deze groep van een kleine 40 melkwegstelsels heeft een straal van ongeveer 1 Mpc, met zwaartepunt tussen ons Melkwegstelsel en Andromeda (M31) De drie meest prominente stelsels (M31, Melkweg, M33) zijn spiraalstelsels: M31 heeft een lichtkracht 50% helderder dan de Melkweg, de helderheid van M33 is ongeveer 20% van de Melkweg. In totaal zijn deze 3 stelsels verantwoordelijk voor 90% van het licht geproduceerd door de Lokale Groep. M32 is het enige elliptische stelsel. De andere stelsels zijn onregelmatige (dwerg)stelsels, dwarf ellipticals en dwarf spheroidals.
LMC (SBm) SMC (Irr)
M31 (Sb) M32 (E2) NGC 205 (dE)
Melkwegstelsels rond Melkweg M(H I) (10 6 Mo) L V (10 7 Lo) Afstand (kpc) TypeStelsel dSphDraco dSphUrsa Minor dSphCarina dSphSextans dSphLeo II < dSphSculptor dSphLeo I -125dSphSagittarius dSphFornax IrrSMC SBmLMC SbcMelkweg
Stelsels rond M31 Stelsel Type Afstand L V M (H I) (kpc) (10 7 Lo) (10 6 Mo) M31 Sb M33 Sc NGC 205 dE M32 E NGC 147 dE NGC 185 dE And I dSph …
Distributie melkwegstelsels Lokale Groep Meeste melkwegstelsels in Lokale Groep zijn gecentreerd rond de Melkweg en M31. Melkwegstelsels rond Melkweg liggen in een vlak: wellicht zijn deze stelsels ooit gevormd in wolken die in een baan rond de Melkweg zijn ingevangen. Aantal “zwervers”. Rond ons eigen Melkwegstelsel worden nog steeds dwergstelsels ontdekt (laatste in 2007). Lokale Groep maakt deel uit van een groter (~30 Mpc) afgeplat systeem (supergalactic plane) waar ook de Virgo en Coma cluster deel van uitmaken. Zwaartekracht sterk genoeg om lokaal de expansie van de ruimte tegen te houden ( > crit ).
Satellieten van de Melkweg Large Magellanic Cloud (LMC): - afstand 49 kpc - afmeting 15 x 13 graden 14 kpc - Sm (Magellanic spiral) - bar, 1 spiraal arm - stervormingsgebied 30 Dor - metaalgehalte ~30% Zo Small Magellanic Cloud (SMC): - afstand 58 kpc - afmeting 7 x 4 graden 8 kpc - Irr - “sigaar” - metaalgehalte ~10% Zo
Stervormingsgebied 30 Dor (Tarantula nevel)
Stervormingsgebied 30 Dor (Tarantula nevel)
SN 1987A
HST “light echo” Supernova Type II B supergiant progenitor
47 Tuc (GC) SMC NGC 362 (GC)
Magellanic Stream
Magelhaense Wolken Rijk aan sterclusters: - LMC heeft bolclusters; oude, zoals de Melkweg, maar geen clusters met leeftijden tussen 4 en 10 miljard jaar. - LMC heeft veel jonge clusters en associaties: wellicht heeft hun vorming te maken met de laatste dichte nadering tussen LMC en SMC. - SMC vertoont geen “gat” in leeftijd sterpopulaties. LMC & SMC op excentrische baan rond/door Melkweg met periode van 2 Gjr: dichtste nadering tot Melkweg Mjr geleden. Huidige onderlinge afstand 20 kpc; toen 10 kpc. Gecombineerde zwaartekracht Melkweg en LMC heeft SMC uiteengetrokken ( stream ) en wellicht ontbonden.
Dwarf spheroidals Rond de Melkweg bevinden zich (tenminste) 10 dwarf spheroidals, genoemd naar het sterrenbeeld waarin zij zijn ontdekt (Fornax, Carina, Sagittarius, etc.). De laatste (Canis Major dSph) is pas in 2003 ontdekt. Sagittarius dSph
Fornax dSph Oppervlakte helderheid 100x kleiner dan Magelhaense Wolken
Carina dwergstelsel
Dwergstelsels Hoewel hun helderheid vergelijkbaar is met die van een grote bolvormige sterrenhoop, zijn het geen sterrenhopen: - Grotere afmeting (1000 vs. 50 pc) - Verschillende sterpopulaties (bijv. Carina) - Sommige hebben eigen bolvormige sterrenhopen Maar: metaalarm waarschijnlijk metaalrijk gas verloren. Viriaal massa relatief hoog: M/L veel hoger dan voor bolvormige sterrenhoop (10-50 ipv 2-5): - Bevatten veel donkere materie - Of niet in stationair evenwicht (getijdekrachten)
Limiet van Roche Jacobi straal 10 x x 12 Size (kpc x kpc) Sagittarius dSph 9.45x LMC r J (kpc) M (Mo) m (Mo) D (kpc)