eduroam case study Gerard.Verwoolde@hu.nl HU IT support xxxxxxxxxxxxxxx 4/5/2017 eduroam case study Gerard.Verwoolde@hu.nl HU IT support Hoofd Netwerk Services Data netwerk Wireless netwerk (IP)Telefonie netwerk Mobiele telefonie (GSM / GPRS /UMTS /WiFi) Jenalaan 18b 3584 CK Utrecht 1 Goedenmorgen, MIJN NAAM IS GERARD VERWOOLDE 1 xxxxxxxxxxxxx

De Eduroam CASE agenda. - Waarom is HU eduroam gaan doen? xxxxxxxxxxxxxxx 4/5/2017 De Eduroam CASE agenda. - Waarom is HU eduroam gaan doen? - Hoe ziet de wireless uitrol van HU er uit? - Wat zijn de plannen voor de toekomst? - Wat zijn de ervaringen tot nu toe! - € en tips. Na de komend e20-30 minuten ga ik ervanuit dat jullie een klein beetje weten weten hoe/waaron wat we gedaan hebben met wireless binnen de HU. Doe uw voordeel ermee, en is iets NIET duidelijk, vraag dan , of kom een keer op visite aan de jenalaan 18 B op de Uithof, terrein diergeneeskunde.. 2 xxxxxxxxxxxxx

HU NETWERK PBX PBX PBX PBX DMZ Wireless station SERVER SERVER SERVER xxxxxxxxxxxxxxx 4/5/2017 HU NETWERK PBX SERVER STUD PBX SERVER ADM PBX SERVER DOC PBX SERVER BEH Wireless netwerk is dus adh van rules inde FW in comb met AD/ vlans te regelen moet nog methodiek voor controle op de PC gekozen worden DMZ ADM DOC STUD SPEC Wireless station 3 xxxxxxxxxxxxx

3 1 2 4 5 6 7 ICT Beheer VPN Facultaire xxxxxxxxxxxxxxx 4/5/2017 3 1 2 4 5 6 7 Firewall VPN Directory Services / Identity management Portal Webservices HvUweb E-mail/Collaboration Office Administratieve systemen HvU brede onderwijs ondersteunende Facultaire HvU netwerk De medewerker student wil naar een van de 3 systemen via portal of HU web, maar altijd via de AD structuur. Direct (in huis) of via SURF (ADM via VPN / eduroam) de adm ICT Beheer 4 xxxxxxxxxxxxx

Waarom wireless? (geen eduroam) xxxxxxxxxxxxxxx 4/5/2017 Waarom wireless? (geen eduroam) Vanuit de organisatie (studenten FCJ) de wens om een beheersbaar wireless concept. HU studenten en medewerker de mogelijkheid geven om met de (eigen) portable/pda toegang te krijgen tot het HU netwerk en internet. Bezettingsgraad van vaste PC's neemt af ? Aantal PC’s neemt af ? Flexibele werkplekken. Regelen van gast gebruik. Vanuit de organisatie (studenten FCJ) de wens voor een beheersbaar Wire-less concept. Het verhaal van de losse zenders van de apple jongens in de bureau lades HU studenten en medewerker de mogelijkheid geven om met de (eigen) portable/pda toegang te krijgen tot het HU netwerk en internet. geen Bezettingsgraad van vaste PC's neemt af ? Websense werkte beter… ( 4 profielen ) Aantal PC’s neemt af ? Men verwachte dat het afneemt , of in iedergeval niet toeneemt.. Nu wil het gval dat we netjes het aantal switchpootren en werkplekken bijhouden, t groei nog steeds…. (paperless office verhaal) Flexibele werkplekken. Eerst een generatie docenten verder zijn Regelen van gast gebruik. JA werkt… tenminste als de gast docent modern bezig is 5 xxxxxxxxxxxxx

Waarom Wireless eduroam ? xxxxxxxxxxxxxxx 4/5/2017 Waarom Wireless eduroam ? Geauthenticeerd netwerk gebruik voor iedereen. Naast de eigen studenten en medewerkers ook elk ander eduroam account toegang geven tot ons netwerk en/of SURFnet. Onze student/medewerker kan bij een andere instelling toch gebruik maken van zijn eigen gegevens via SURFnet. De BAMA structuur was enabler. Schaalbare gestandaardiseerde toegangsmethodiek. (802.1x) Geauthenticeerd netwerk gebruik voor iedereen. 1 je laat de medewerkers we allemaal netjes inliggen opo de PC dus op wireless ook Er zijn 10 talle oplossingemn voor wirless gerbuik , onz ehoop was echt gericht op deze standaard Naast de eigen studenten en medewerker ook elk ander Eduroam account toegang geven tot ons netwerk en/of SURFnet. Onze student/medewerker kan bij een andere instelling toch gebruik maken van zijn eigen gegevens via SURFnet. geen De BAMA structuur was enabler. Toverwoord voor management/CVB Schaalbaar/gestandaardiseerd (802.1x) Eduroam kan gekoppeld worden aan onze AD (ldap / radius) 6 xxxxxxxxxxxxx

Samenwerken met .. Let op eduroam SSID dicht bij elkaar kan niet. xxxxxxxxxxxxxxx 4/5/2017 Samenwerken met .. Let op eduroam SSID dicht bij elkaar kan niet. Daarom SSID hu-eduroam en WLAN-UU. HU maakt zenderdekking per gebouw. UU zenderdekking op “hotspots”. Frequentie in een gebouw kun je maar éénmaal uitgeven. Overleg met SURFnet en gemeente Utrecht. Overleg met de leverancier van de secure w2 client. Cisco, Microsoft, Dimension Data, Alfa & Ariss. Paul Dekkers, Klaas Wierenga, Rene Ritzen e.v.a. Let op Eduroam SSID dicht bij elkaar kan niet. Verhaal van de padau(bus) laan Daarom SSID hu-eduroam en WLAN-UU. Spreekt voor zich HU maakt zenderdekking per gebouw. UU zenderdekking op “rondhangplekken”. Te maken met aantal gebouwen m2 en beheerorganisatie Frequentie in een gebouw kun je maar éénmaal uitgeven. Thats a fact. ( vanuit security wil je dat ook Overleg met SURFnet en gemeente Utrecht. Busroute… ? Stadsdekking ?? Overleg met de leverancier van de secure w2 client. Problemen met inlog logfile Cisco, Microsoft, Dimension Data, Alfa & Ariss. 2 maal inloggen… nog geen oplossing Paul Dekkers, Klaas Wierenga, Rene Ritzen e.v.a. 7 xxxxxxxxxxxxx

Hoe bedek je 100.000 m2 Wire-less ? xxxxxxxxxxxxxxx 4/5/2017 Hoe bedek je 100.000 m2 Wire-less ? Start was bij de Faculteit Communicatie en Journalistiek (FCJ). Experimenteren/pilot. Tweede gebouw fysiek laten inmeten. (duur) Daarna test door CAD tekeningen door een programma te laten halen (Martijn Ravenhorst) Resultaat was een zenderplan.(DD) Let op! aangeven of je wel of niet WiFi IP telefonie en plaats bepaling wilt gaan doen. In de praktijk model nagemeten (95 % betrouwbaar). Aanvaardbaar, want een zender is eenvoudig bij geplaats. Start was bij de Faculteit Communicatie en Journalistiek (FCJ). Experimenteren/pilot. Verhaal van de apple zendertjes die overal in de buro lades lagen. Niet te beheren op den duur Zender per vleugel, tenzij heel duidelijk is dat het bv een HOTspot is… Tweede gebouw fysiek laten inmeten. (duur) niet goed… bedrijf leit het afweten.. Daarna test door CAD tekeningen door een programma te laten halen (Martijn Ravenhorst) Verhaal van de cad tekeningen en matriaal soorten etc etc plaatsbepaling Resultaat was een zenderplan.(DD) Let op! aangeven of je wel of niet WiFi IP telefonie en plaats bepaling wilt gaan doen. In de praktijk model nagemeten (95 % betrouwbaar). Een verdieping op de nijenoord gebouw Aanvaardbaar, want een zender is eenvoudig bij geplaats. Fysiek inmeten gaat fout bij veel bedrijven Cad tekeningen test met DD en nijenoord 3e bouwlaag, student stage bij dimension data (martijn ravenhorst) 4 xxxxxxxxxxxxx

De CAD tekening 9 xxxxxxxxxxxxxxx 4/5/2017 Martijn ravenhorst Voordeel bij nieuwbouw kun je van te voren meenemen 9 xxxxxxxxxxxxx

Zenderplan 10 xxxxxxxxxxxxxxx 4/5/2017 Voordeel, is gebouw dat er nog niet staat kun je vast bekabelen plan maken 10 xxxxxxxxxxxxx

De fouten die we maakten xxxxxxxxxxxxxxx 4/5/2017 De fouten die we maakten communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. communicatie COMMUNICATIE. De techniek hadden we op orde maar hoe regel je de communicatie naar 30000 studenten met een product dat instabiel is. Immers netwerkkaarten op win 2000 werlten soms gewoon NIET met SW2 client. Websites Steunpunten Spreekuur 11 xxxxxxxxxxxxx

Do’s and dont’s Alleen handleiding is niet voldoende. xxxxxxxxxxxxxxx 4/5/2017 Do’s and dont’s Alleen handleiding is niet voldoende. Spreekuur ingesteld, was DE oplossing bij de FCJ. Gipswanden van directiekamers! Hoge zenders! Asbest. Bekabeling bij wireless en voeding. Secure W2 client problemen - UID/password log. Nette studenten Usertracking. WLSE (Wire-less Lan Solution Engine) Rogue zender. Netwerk Management Systeem. Alleen handleiding is niet voldoende. Spreekuur ingesteld, was DE oplossing bij de FCJ. nukken van zelfbeheerder PC’s en diverse netwerkaarten FCJ ook voor apple oplossing gevonden Gipswanden van directiekamers! dempingsfactor Hoge zenders! gelijk ophangen als de stijger er is . Asbest. Denk aan asbest ! In oude gebouwen. Zenders hangen op ongebruikelijk plaatsen Bekabeling bij wireless. Voeding. Wireless zender heeft ook bekableing nodig. In nieuwe gebouewn rekening mee houden ( ip camera, zenders bewegings detector en kofiie cola en mars automaten Secure W2 client problemen - UID/password log. In het begin veel problemen met het geod africhten van de sec w2 cleint in de LDAP radius omgeving. UID/PASWW probleem Nette studenten Verhaal zender FCJ NMS rood geworden Usertracking. Nog niet af, werkt Max Mudde samen met SURF WLSE (wireless Lan Solution Engine) Service Desk en ITIL. Sterkte van de zender mee regelen als er een uitvalt, maar ook de initiel config NMS. HP openview per gebouw een map met zenders, puur voor signalering 12 xxxxxxxxxxxxx

Huidige status Helft is klaar ( 120 zenders) xxxxxxxxxxxxxxx 4/5/2017 Huidige status Helft is klaar ( 120 zenders) Procedure uitrol zenders klaar (eenvoudig) SEC w2 cliënt is nu stabiel Lan to Lan VPN werkt. Wordt nu uitgerold voor negen locaties van de Faculteit Educatie inclusief wireless eduroam. Studenten en medewerkers zijn tevreden (1000 accounts/dag en groeiend) Veel PC / eduroam gebruik in vergaderingen en bijeenkomsten. Helft is klaar ( 120 zenders) Procedure uitrol zenders klaar (eenvoudig) Streepjes code + max adres en WLSE doet de rest. SEC w2 cliënt is nu stabiel. dankzij XP en adviezen van Alfa en Ariss Lan to Lan VPN werkt. Wordt nu uitgerold voor negen locaties van de faculteit Educatie inc wireless EDUroam. SVO verhaal Studenten en medewerkers zijn tevreden (1000 accounts/dag en groeiend) Veel PC/eduroam gebruik in vergaderingen en bijeenkomsten. Papier verdijnt… ….. xxxxxxxxxxxxx

Toekomst …… FG FE FEM moet nog 120 zenders. xxxxxxxxxxxxxxx 4/5/2017 Toekomst …… FG FE FEM moet nog 120 zenders. Buiten op het gazon ? Stad Utrecht ? Probleem van meerdere gebruikers op een PC. Hogere snelheid. (WIMAX ? Op de uithof) Security, Netwerk Admission Control of Quarantaine net. Minder vaste PC’s ? Mobile (WiFi) telefonie. Camera’s… ………… FG FE FEM moet nog 120 zenders. Stug doorgaan met projecten uitrollen Buiten op het gazon ? Stad Utrecht ? Probleem van meerder gebruikers op een PC. Deze staat hoog op de wensen lijst… FE gebouw droom Hogere snelheid. (WIMAX ? Op de uithof) Security, Netwerk Admission Control of Quarantaine net. Om de portable en straks ook PDA te proactief te managen Minder vaste PC’s ? ? Mobile (WiFi) telefonie. Stroom voorziening, kopp[eling met GSM toestel/pda/vast toestel thuis nummer, email adres bellen (enum) Camera’s… 14 xxxxxxxxxxxxx

The case (oftewel de euro’s) xxxxxxxxxxxxxxx 4/5/2017 The case (oftewel de euro’s) Aanschaf prijs per zender. € 700,- Eenmalige installatie en configuratiekosten. € 500,- Eenmalige kosten worden in 4 jaar afgeschreven. € 300,- Jaarlijkse kosten voor onderhoud per zender € 60,- De kosten voor beheer geschat op 4uur /week bij 50 toegangstation. Omgerekend per jaar: € 260,- Zender gebruikt een switch poort van netwerk. switch poorten met inline power per jaar: € 80,- Totaal prijs per zender per jaar € 700,- Exclusief aanleg UTP outlet. !! Aanschaf prijs per zender. € 700,- Eenmalige installatie en configuratiekosten. € 500,- (INC inmeten zenderplan gebouw uitbreiding aantal switch poorten e.d.) Eenmalige kosten worden in 4 jaar afgeschreven. € 300,- Jaarlijkse kosten voor onderhoud per zender € 60,- De kosten voor beheer geschat op 4uur /week bij 50 toegangstation. Omgerekend per jaar: € 260,- Zender gebruikt een switch poort van netwerk. Schatting in 2006 worden uren beheer en project exact bijgehouden … switch poorten met inline power per jaar: € 80,- Totaal prijs per zender per jaar € 700,- Exclusief aanleg UTP outlet. !! 15 xxxxxxxxxxxxx

Ervaringen ! Studenten lopen er nu mee weg. xxxxxxxxxxxxxxx 4/5/2017 Ervaringen ! Studenten lopen er nu mee weg. Soms problemen oude OS + sec W2 software We “patsen” te weinig met dit mooie spul. IP - Softphone werkt ook op wireless (let op VPN cisco client software versie 4.8) Perfect in combinatie met thuiswerken. Docenten schoorvoetend mee aan de slag. PDA en eduroam te complex in gebruik voor de “gewone gebruiker”. (synchronisatie) Inmeten op basis van CAD tekeningen bij nieuwbouw. Studenten lopen er mee weg. Soms problemen oude OS + sec W2 software We patsen te weinig met dit mooie spul. Uitspraak van onze IM !! IP Softphone werkt ook op Wire-less (let op VPN cisco client software versie 4.8) - Tip niet de vaste netwerk kaart down zetten. De IP config kijkt naar het vaste MAC adres van de portable) bij cisco call manager Perfect in combinatie met thuiswerken(VPN). Docenten schoorvoetend mee aan de slag. PDA en Eduroam te complex in gebruik voor de “gewone gebruiker”. (synchronisatie) Sync wachten op exchabge versie 2. 0 …. Interface voor outlook en pda , checken bij sipke.. Inmeten op basis van CAD tekeningen bij nieuwbouw. Van te voren meenemen in kabelplan.. ! 16 xxxxxxxxxxxxx

HU EDUROAM , “THE CASE” ANY PLACE , ANY TIME, ANY WHERE xxxxxxxxxxxxxxx 4/5/2017 HU EDUROAM , “THE CASE” MARCO DIJKSTRA 1995 PRESENTATIE MBT VIRTUALISEREB MBV VLANS VAN HET HMN NETWERK DE VOORLOPER VAN DE HvU NU DE HU ANY PLACE , ANY TIME, ANY WHERE , ALWAYS ONLINE ! 17 xxxxxxxxxxxxx

Vragen ? Dank voor uw aandacht! 18 xxxxxxxxxxxxxxx 4/5/2017