De bloedsomloop Basisstof 1 t/m 5
Samenstelling van bloed Een volwassen mens heeft 5 á 6 liter Bloed bestaat uit: - Bloedplasma - Bloedcellen - Bloedplaatjes
‘Onderdelen’ van bloed Bloedplasma: Vloeistof. Vervoert zuurstof (een klein beetje), koolstofdioxide, voedingsstoffen en afvalstoffen. Rode bloedcellen: Hebben geen celkern. Kleine ronde schijfjes. Bevatten hemoglobine. Vervoeren zuurstof. Witte bloedcellen: Hebben een celkern. Hebben geen vaste vorm. Veel verschillende typen. Bestrijden ziekteverwekkers. Bloedplaatjes: Zijn geen cellen, maar delen van uiteengevallen cellen. Spelen een rol bij bloedstolling.
De bloedsomloop Het bloedvatenstelsel bestaat uit: - Het hart - Bloedvaten Bloedsomloop: de weg die het bloed in het lichaam aflegt. Wist je dat: Je lichaam bevat zo'n 125.000 km bloedvaten. Als je je bloedvaten aan elkaar legt, zou je drie keer de wereld rond gaan.
Dubbele bloedsomloop Wij hebben een dubbele bloedsomloop. De kleine bloedsomloop: hart – longen – hart Opname O2, afgifte CO2 De grote bloedsomloop: hart – rest lichaam – hart Afgifte O2, opname CO2
De bouw van het hart Het hart van buiten Het hart van binnen
Kleppen Hartkleppen: scheiden boezems en kamers, zodat bloed niet terugstroomt naar de boezems. Halvemaanvormige kleppen: aan het begin van longslagader en aorta, zodat bloed niet terugstroomt in de kamers.
Hartwerking De werking van het hart bestaat uit 3 fases: Samentrekking van boezems Samentrekking van kamers Hartpauze = zowel kamers als boezems zijn ontspannen De hartslag begint als de boezems zijn volgestroomd met bloed uit holle aders en longaders Volgorde: hartcyclus Samentrekking van boven naar beneden. Boezems trekken samen, kamers zijn ontspannen. Samentrekking van beneden naar boven. Kamers trekken samen, boezems zijn ontspannen. Hartpauze: zowel kamers als boezems zijn ontspannen.
Bloedvaten Drie typen: - Slagaders (bloed stroomt weg van hart) - Aders (bloed stroomt naar hart toe) - Haarvaten (hier vindt gaswisseling plaats)
Bloedvatenstelsel Alle bloedvaten in je lichaam vormen je bloedvatenstelsel. Slagaders en aders hebben (meestal) de naam van het orgaan waar ze naar toe of vanaf lopen. Bijzondere gevallen: - Longader/longslagader - Poortader: bloed uit spijsverterings- organen stroomt eerst naar de lever.
Hart- en Vaatziekten Zijn een belangrijke doodsoorzaak. Soms erfelijk, maar vaak door ongezonde leefstijl. Voorbeelden: - Slagaderverkalking (artherosclerose) - Hartinfarct - Trombose - Beroerte