1 Architectuur en Outsourcing door: Martin van den Berg Voorzitter afdeling architectuur NGI

NGI Jaarcongres Afdeling architectuur NGI 2 Issues Hoe kan architectuur helpen de juiste outsourcingsbeslissingen te nemen en te komen tot een goed contract? Welke architectuurrollen kun je beter in eigen huis houden en welke kun je beter outsourcen, gegeven een bepaalde vorm van outsourcing? Hoe gaan architecten van opdrachtgever en leverancier met elkaar om als er eenmaal een contract is afgesloten?

NGI Jaarcongres Afdeling architectuur NGI 3 Gelezen…. Leveranciers trekken hun consultants terug na de offerte- en implementatiefase (AG, IJmker, 2006) Innovatie loopt vast in SLA’s en contracten (AG, IJmker, 2006) De leverancier is een partner om van A naar B te komen (AG, Beulen, 2006) IT wordt zo complex dat de meeste bedrijven onvoldoende expertise in huis hebben om IT te kunnen behappen (AG, Beulen, 2006) In feite zou een gedachtenuitwisseling over visie en strategie, uitgekristalliseerd in de enterprise architectuur, niet alleen bij het aangaan van de relatie dienen plaats te vinden, maar daarna jaarlijks te worden herhaald gedurende de looptijd van het contract (Rijsenbrij, Delen, 2003)

NGI Jaarcongres Afdeling architectuur NGI 4 Beweringen IT-complexiteit neemt vooralsnog toe Leverancier alleen kan de IT-complexiteit niet accomoderen, zeker de eerste jaren niet van een contractperiode Een opdrachtgever alleen kan het ook niet, en moet dat ook niet willen Complexiteitsaccomodatie vereist betrokkenheid van architecten van zowel opdrachtgever als leverancier In een outsourcingsrelatie zijn per saldo meer architecten nodig De behoefte aan architectuur neemt toe als gevolg van outsourcing

NGI Jaarcongres Afdeling architectuur NGI 5 IT-stack input- data middleware ‘utilities’ besturingssysteem hardware computer met applicaties en omgevingsrelaties applicatie- onderdeel applicatie- onderdeel applicatie- onderdeel applicatie output- data platform netwerk Bron: Jan Truijens

NGI Jaarcongres Afdeling architectuur NGI 6 Vormen van veroudering 2 Functionaliteit Applicatie architectuur Technische architectuur Functionele veroudering -basisfuncties -gebruik 2.Interne (technologische) veroudering -basistechnologie 3.Externe (structurele) veroudering -relaties met andere applicaties -relaties met andere typen technologie Bron: Jan Truijens

NGI Jaarcongres Afdeling architectuur NGI 7 Consequenties Ontmantelen applicaties: horizontale effecten – ketenverbanden – functiestapeling – gegevensrelaties – procesrelaties Interface-landkaart: volledig bekend Ontmantelen infrastructurele (basis)voorzieningen: stapel- en netwerkeffecten – applicatie-constructies – applicatie-performance – helaas géén 1-op-1 relaties tussen onder- en bovenwereld – infrastructurele wijzigingen geven schokgolven in applicatieportfolio Infrastructuur impliceert ‘sharing’ ‘sharing’ geeft multiplierwerking geen facelift zonder interface-lift een wijziging ‘van onderen’ vergt een aanpak ‘van boven’ Bron: Jan Truijens

NGI Jaarcongres Afdeling architectuur NGI 8 Complexiteitsreductie is lastig High impact of change Operational risk Business process and organizational impact Investment required Highly integrated Number of interfaces Organizational embedding and responsibilities Similar but different Partial product overlap but never complete match Buying packages Global context but local solutions Lack of deep understanding Cost transparency 2 nd order intangible benefits hard to quantify Unclear governance IT investments alignment Project priority driven (forward focus) Results can be achieved within IT only Requires business partnership with IT IT Infrastructure Business Applications Business Process Bron: Siem Lakeman

NGI Jaarcongres Afdeling architectuur NGI 9 Complexiteit en outsourcing Processen, applicaties infra A A I I I I I A A Fusies en overnames Reguliere vernieuwing P P P P I I A P I I I A A A Applicatie Outsourcing $36,1 miljard 7,1% groei Business Process Outsourcing $114,7 miljard 9,3% groei Infrastructuur Outsourcing $155 miljard 6,9% groei Bron: Gartner

NGI Jaarcongres Afdeling architectuur NGI 10 Outsourcingsvormen A A I I I I I A A P P P P I I A P I I I A A A Operatie Ontwikkeling

NGI Jaarcongres Afdeling architectuur NGI 11 De architect IT A A I I I I I A A P P P P I I A P I I I A A A Business Architect Accommodeert complexiteit binnen businessdomeinen (Her)ontwerp businessdomeinen Enterprise Architect Accommodeert complexiteit op enterprise niveau (Her)ontwerp domeinen op enterprise niveau Integratie nieuwe technologie IT Architect Accommodeert complexiteit binnen IT- domeinen (Her)ontwerp IT-domeinen Integratie nieuwe technologie

NGI Jaarcongres Afdeling architectuur NGI 12 Gelaagdheid architecturen Domein architectuur Domein architectuur Domein architectuur Enterprise architectuur PSA

NGI Jaarcongres Afdeling architectuur NGI 13 Architecten en outsourcing (1) Waar Enterprise Architect? Waar Business Architect? Waar Applicatie Architect? Waar Infrastructuur Architect? Business Process Outsourcing Opdrachtgever Leverancier Leverancier Applicatie Outsourcing Opdrachtgever Leverancier OpdrachtgeverOpdrachtgever Leverancier Leverancier Infrastructuur Outsourcing Opdrachtgever Leverancier Opdrachtgever Opdrachtgever Leverancier

NGI Jaarcongres Afdeling architectuur NGI 14 Architecten en outsourcing (2) Contact Enterprise Architecten Contact Business Architecten Contact Applicatie Architecten Contact Infrastructuur Architecten Business Process Outsourcing 1x per jaar Visie, strategie  Enterprise architectuur, Contract Per domein en per project Domein- architectuur, PSA Applicatie Outsourcing 1x per jaar Visie, strategie  Enterprise architectuur, Contract Per domein en per project Domein- architectuur, PSA Infrastructuur Outsourcing 1x per jaar Visie, strategie  Enterprise architectuur, Contract Per domein en per project Domein- architectuur, PSA

NGI Jaarcongres Afdeling architectuur NGI 15 Enterprise architectuur Enterprise architectuur van opdrachtgever geeft ook kaders waaraan de leverancier moet voldoen Jaarlijks bespreken: –Ontwikkelingen bij opdrachtgever en bij leverancier –Ontwikkelingen in de branche (business en IT) Opdrachtgever past enterprise architectuur aan Opdrachtgever en leverancier passen contract aan

NGI Jaarcongres Afdeling architectuur NGI 16 Domeinarchitectuur Domeinarchitectuur opdrachtgever geeft kaders aan voor projecten van leverancier Opdrachtgever past domeinarchitectuur aan bij belangrijke ontwikkelingen binnen dat domein, kunnen getriggerd worden door leverancier Bespreken: –Wijzigingen bij leverancier met impact op domeinarchitectuur –Wijzigingen in domeinarchitectuur opdrachtgever –Feedback leverancier op domeinarchitectuur Opdrachtgever past domeinarchitectuur aan

NGI Jaarcongres Afdeling architectuur NGI 17 Project-start-architectuur PSA wordt opgesteld door de leverancier voor ieder project, op basis EA en DA opdrachtgever PSA wordt goedgekeurd door de opdrachtgever PSA wordt als projectdeliverable opgeleverd aan opdrachtgever Bespreken: –Input voor PSA –Vragen over EA en DA –Goedkeuren PSA –Opleveren PSA Na project kan opdrachtgever EA en DA aanpassen op basis van PSA

NGI Jaarcongres Afdeling architectuur NGI 18 Conclusies IT is complex Dat maakt outsourcing van IT ook complex Leveranciers en opdrachtgevers moeten in contracten afspraken maken over het accomoderen van complexiteit en rollen en verantwoordelijkheden in dat spel Architecturen zijn bij uitstek geschikt om maatregelen in vast te leggen om complexiteit te accomoderen Ook bij leveranciers zijn architecten hard nodig tijdens contractfase