SOA-screening bij jongeren Lieve Peremans Centrum Huisartsgeneeskunde UA

Zijn jongeren van nu at risk? Condoomgebruik stijgt Condoomgebruik eerste contact stijgt Condoomgebruik: niet consistent Aantal partners stijgt Gemiddelde leeftijd bij eerste contact daalt Leeftijd “settelen” stijgt Onbeschermd homoseksueel contact stijgt Lancet (2001) => SOA -incidentie stijgt

Determinanten voor preventie Weet ik het? INFO Kan ik het? VAARDIGHEDEN Veilig vrijen Wil ik het? MOTIVATIE

Waar zijn jongeren mee bezig?

Kun je aids krijgen door een aidspatiënt op de mond te kussen? Hoe lang leef je nog als je aids hebt? Hoe gebeurt een aids-test? Is aids besmettelijk na 1 keer geslachtsgemeenschap? Kan je via inslikken van sperma aids krijgen? Als bloed op een pleister opgedroogd is en die persoon heeft aids, is dan het virus nog altijd doorgeefbaar? Hoe kan je merken dat je een soa hebt?

Wat is veilig? Genitale en anale seks Condooms beschermen tegen HIV, syfilis en gonorroe Condooms beschermen gedeeltelijk tegen andere SOA Herpes:vocht uit blaasjes rond de penis Schaamluizen Anale seks: extra stevige condooms

Wat is veilig? Orale seks (niet éénduidig) HIV: veilig zolang geen zaad of menstruatiebloed in de mond komt en zolang geen wondjes enz… in mond of genitalia voorkomen Bescherming tegen andere SOI: Condoom Liklapje

Wat is veilig? Tongzoenen Elkaar mastuberen Knuffelen en masseren Absoluut veilig voor HIV Niet voor andere SOA (herpes…) Elkaar mastuberen Veilig indien geen contact tussen sperma, vaginaal vocht, slijmvliezen Knuffelen en masseren Veilig, pas op: schurft en schaamluizen

SOA meisjes Condylomata Chlamydia Herpes

SOA: jongens (hetero) Urethritis (vnl chlamydia) Condylomata Herpes

SOA jongens (homo) Urethritis Herpes Condylomata Hepatitis B HIV Syfilis

Principes van SOA-testen Vindt u een SOA, zoek dan ook bij de partner! Vindt u een SOA, zoek dan naar andere! Vindt u een SOA, vermijd dan andere!

Wie moet getest worden op SOA? Alle seksueel aktieve jongeren? Nieuwe partner Gerapporteerd risicogedrag Noodpil-consult Vraag voor HIV-test Klachten / partner met klachten Zwangerschapsafbreking

CASUS Een meisje van 18 komt in paniek op vrij spreekuur nadat ze een maand geleden tijdens de schoolfuif onbeschermde seks heeft gehad met de populairste jongen van de klas. Ze weet intussen dat ze niet zwanger is, maar ze is bang voor HIV. Zou u op dit moment verwijzen? Wat is de kans op HIV? Welke andere testen zijn eventueel relevant?

Stel: 100 mensen vandaag besmet Wanneer positieve antistoftest? Na 1 maand: 50 mensen Na 3 maanden: 95 Na 6 maanden: allemaal 0 1 3 6

Kans op HIV? Afhankelijk van: met wie?? Hiv positieven Maar: ze kennen vaak hun status niet Hoogrisico-populatie Homo’s: 2% Afrikanen: afspiegeling van land van herkomst: 1-30% Prostituees: 0-1% Prostituees uit centraal Afrika: 1-8% Prostitués mannen: 27-87% in België Druggebruikers: 5-7%

Kans op HIV? Brugpopulatie: 1/10000 Algemene populatie: <1/10000 hetero blank seksueel aktief

Chlamydia trachomatis: voorkomen Frequent ( prevalentie 5%) Lokalisatie: urethra, vagina, rectum, keel Transmissie: seksueel M -> V :50%, V-> M: 25% Transmissie: moeder-> kind

Chlamydia trachomatis: ziektebeeld Mannen: urethritis proctitis Vrouwen: veranderd menstruatiepatroon IMB, contactbloeding fluor vaginalis Dysurie Ook: conjunctivitis, Reiter syndroom 50-70% asymptomatisch!

Chlamydia trachomatis:complicaties/ sequellen Vrouwen: PID (8-40%) tubaire infertiliteit buitenbaarmoederlijke zwangerschap chronische buikpijn zwangerschapscomplicaties Mannen: epididymitis, prostatitis

Chlamydia trachomatis: diagnose Bepalen van chlamydia-DNA Afname: Cervix vagina/urethra (zelfafname) urine (eerste straals urine)

Chlamydia trachomatis: behandeling Azitromycine 1g PO monodosis Labocontrole is niet nodig Counseling en contactopsporing zijn essentieel! De partner moet worden meebehandeld (eerst testen is niet nodig)

ASPECTEN VAN COUNSELING Patienten zijn asymptomatisch en verwachten de infectie meestal niet! Chlamydia-infectie heeft ernstige psychologische gevolgen: Gevoel van stigmatisatie Angst voor onvruchtbaarheid Angst om het aan de partner te vertellen Risico op intrafamiliaal geweld Reinfecties: kans op complicaties stijgt exponentieel

CASUS Een meisje van 17 heeft een kortstondige passionele relatie met een Russische student in Antwerpen (haar vast lief is met zijn ouders gaan skiën). Er werd steeds een condoom gebruikt. Ze vraagt een check-up, want haar vaste vriend weet van heel de historie niets en komt binnen enkele dagen terug. Ze blijkt chlamydia-positief en wordt behandeld. Moet ze nu met condoom vrijen met haar vast lief?

CONDYLOMATA

CONDYLOMATA Humaan papillomavirus Doel van behandeling? Genezen? Transmissie voorkomen? Link met cervixkanker? Cosmetisch storend Spontane evolutie: 70% van de zichtbare letsels verdwijnt na 2 jaar

Condylomata: behandeling Zalven: wratten worden kleiner en recidief vermindert. Niet goedkoop! Wartec: 33,12 euro, Aldara: 78,51 euro Heelkundige technieken: Cryotherapie, wegbranden, laseren, excisie Allen effectief op korte termijn (6weken) maar geen verschil met placebo na 3-5 maanden

SOA: herpes genitalis Complicaties: algemeen en lokaal Diagnose: vnl klinisch Behandeling: symptomatisch: eosine 2% antiviraal: best systemisch (antivirale middelen) bij primo-infectie/belastend recidief. Onderhoudsbehandeling bij frequente recidieven

Andere screeningstesten Drie testen op bloed: HIV: serologie 3 maanden na het contact Hepatitis B: HBsAg +anti-HBs + anti- HBc 6 weken na het contact Syfilis: VDRL (acute test) en TPHA (aanwezig bij vroeger doorgemaakte syfilis)

Besluiten Een goed geïnfomeerde jongere met de nodige vaardigheden en een goede attitude is de enige garantie op veilig vrijen Hulpverleners moeten eveneens goed geïnformeerd zijn en screening aanbieden bij de juiste doelgroep Communicatie staat centraal

TIPS Aanmoedigen tot veilig vrijen: informeren, motiveren, aansporen tot communicatie Benadrukken dat artsen een beroepsgeheim hebben Verwijsadressen inventariseren Individuele counselling aanbieden