transcriptie DNA overschrijven
DNA wordt overgeschreven naar mRNA Messenger-RNA (= mRNA) bevat informatie van 1 gen Ribosomaal RNA (= rRNA) + eiwitten = ribosoom Ontstaat in nucleolus Transfer RNA (= tRNA) vervoert aminozuur en bevat anticodon http://www.youtube.com/watch?v=41_Ne5mS2ls http://www.youtube.com/watch?v=1fiJupfbSpg&feature=related
Transcriptie hoe? 10 000en RNA-polymerasen actief rond DNA lus met vele kopieën van rRNA-gen Per seconde 20 tal rRNA-strengen van 14 000 nucleotiden tRNA brengt aminozuur naar ribosomen aan elkaar gekoppeld 1 tRNA 75-90 nucleotiden (waterstofbruggen klaverblad) ≠ tRNA’s elk gespecialiseerd door anticodon voor 1 aminozuur Anticodon = complementair aan mRNA
transcriptie DNA-helix strengen wijken uiteen door RNA-polymerase elk gen : steeds op dezelfde plaats bij TAC tot stopcodon RNA-polymerase verplaatst zich 3’5’ RNA groeit 5’ 3’-richting Altijd zelfde DNA streng wordt afgelezen = matrijs-DNA = template- streng Andere DNA streng is coderende streng met basenvolgorde RNA Grote aantallen RNA-polymerase langs DNA-template vele RNA-moleculen
Knippen en plakken DNA : gen bestaat uit introns en exons exons komen tot expressie Introns komen niet tot expressie DNA matrijsstreng RNA kopie = pre-mRNA introns verwijderd door enzymen uiteindelijk mRNA of Rijp mRNA Introns 0-50 Functie onduidelijk ( preservering DNA, minder kans op fouten?)
DNA blauwdruk Vlinder- genen en = rups-genen ; expressie ≠ Celtypen huid ≠ celtypen hersenen ≠ celtypen spier DNA of genen in 1 individu = maar Functie ≠ Hoe is dat mogelijk? Eiwitstaarten histonen kunnen 4 chemische groepen bevatten: Methylgroep Acetylgroep Fosforgroep Ubiquitine eiwit Methylering van DNA expressie gen wordt onderdrukt samen epigenetica http://www.youtube.com/watch?v=eYrQ0EhVCYA
differentiatie Bij bevruchting alle codes verwijderd Na signalen in cel nieuwe codes aangebracht bepaalde genen geblokkeerd Specialiseren cel veranderen enzymen histoncode fouten in genen die coderen voor deze enzymen kunnen ernstige gevolgen hebben Vb kanker Medicijnen remmen chemische vlaggetjes van histonen aanzetten kankercellen tot specialiseren onschuldige cel Medicijnen werken ook in gezonde cel helaas