dissimilatie Levert energie
dissimilatie : waar en wanneer? Waarom dissimilatie? Bij dissimilatie komt energie vrij Deze wordt gebruikt voor: Kinetische energie, warmte energie, elektrische energie soms lichtenergie ( kwal, vuurvliegje , glimworm) Waar? : in elke cel Wanneer? voortdurend, overdag en s’ nachts Zonder dissimilatie gaat een cel dood
Energie uit dissimilatie van ? Dissimilatie van glucose : - aëroob met O2 verbranding tot CO2 en H2O - anaëroob - alcoholgisting - melkzuurgisting Dissimilatie van vetten Dissimilatie van eiwitten
Aërobe dissimilatie van glucose Met zuurstof Zuurstof wordt gebruikt om glucose volledig af te breken koolstofdioxide en water = verbranding van glucose C6H12O6 + 6 O2 + → 6 CO2 +6 H2O + 38 ATP In mitochondriën Alle chemische energie die in een glucosemolecule werd vastgelegd bij fotosynthese komt vrij en wordt vastgelegd in ATP Deze ATP kan verder benut worden bij levensprocessen
Anaërobe dissimilatie van glucose Zonder zuurstof In gistcellen (bier, wijn ,brood) Alcoholgisting: C6H12O6 + 2 ADP + → 2 C2H6O + 2 CO2 + 2 ATP Minder ATP komt vrij dan bij de aërobe dissimilatie
Anaërobe dissimilatie van glucose Zonder zuurstof In spieren, bij melkzuurbacteriën (kaas, yoghurt, zuurkool) Melkzuurgisting : C6H12O6 + 2 ADP → 2 C3H6O3 + 2 ATP Minder ATP komt vrij dan bij de aërobe dissimilatie Gevolg : bij spieren vermoeid gevoel, wordt afgevoerd naar lever en opnieuw omgezet in glucose
Dissimilatie van vetten Na een aantal dagen vasten Vetten worden omgezet in glycerol en vetzuren Zowel Glycerol als vetzuren worden verder gedissimileerd Er komt meer energie vrij dan bij de aërobe dissimilatie van glucose
Dissimilatie van eiwitten Eerst gesplitst in aminozuren Aminozuren worden verder gedissimileerd Hierbij ontstaat ammoniak NH4+ (giftig) Dit wordt in lever omgezet in ureum Bij dieren en (mensen) ook in urinezuur Verlaat het lichaam door de blaas
Waarvoor hebben we energie nodig ( behalve beweging) In cel: voortdurend assimilatie en dissimilatie. En verder: basale stofwisseling
Basale stofwisseling Koudbloedige dieren hebben bij lage temperatuur een lagere basale stofwisseling dan warmbloedige dieren Warmbloedige dieren : vogels zoogdieren : moeten hun lichaamswarmte constant houden en hebben daarvoor energie nodig. Intensiteit van basale stofwisseling : snelheid waarbij de stofwisselingsprocessen plaatsvinden ( meten door O2 -verbruik in rust)
ATP energierijk ADP energiearm
Zuurkool zelf maken Zuurkool is geraspte witte kool die door de inwerking van de melkzuurbacterie geconserveerd is. Omdat de kool luchtdicht wordt afgedekt gaat hij gisten. In deze omgeving zonder zuurstof zetten melkzuurbacteriën zetmeel en suikers in de kool in 3 tot 8 weken om in melkzuur. Dit oeroude ambachtelijke fermentatieproces geeft zuurkool een friszure smaak, veel vitamine C en weinig calorieën en maakt hem licht verteerbaar en zoutarm. Ingrediënten witte kool 10-20g gram zout per kg witte kool peperkorrels (optioneel) jeneverbessen (optioneel) 1 dl droge witte wijn per kg witte kool (optioneel) Na ongeveer 6 weken kunt u de eerste zuurkool proeven.