Korte stand van zaken van het eHealth-platform en de prioriteiten voor de komende periode Frank Robben Administrateur-generaal eHealth-platform Sint-Pieterssteenweg 375 B-1040 Brussel Website eHealth-platform: Persoonlijke website:

2 2/2/2011 Enkele evoluties in de gezondheidszorg  meer chronische zorg i.p.v. louter acute zorg  zorg op afstand (monitoring, bijstand, raadpleging, diagnose, operatie, …), o.a. thuiszorg  mobiele zorg  multidisciplinaire, transmurale en geïntegreerde zorg  patiëntcentrische zorg en empowerment van de patiënt  snel evoluerende kennis => nood aan betrouwbaar, gecoördineerd kennisbeheer en –ontsluiting  dreiging van te tijdrovende administratieve processen  degelijke ondersteuning van het gezondheidszorgbeleid en –onderzoek vergt degelijke, geïntegreerde en geanonimiseerde informatie  grensoverschrijdende mobiliteit

3 2/2/2011 Vermelde evoluties vergen …  samenwerking tussen alle actoren in de gezondheids- zorg  efficiënte en veilige elektronische communicatie tussen alle actoren in de gezondheidszorg  kwaliteitsvolle, specialisme-overschrijdende elektronische patiëntendossiers  zorgpaden  geoptimaliseerde administratieve processen  technische en semantische interoperabiliteit  waarborgen inzake informatieveiligheid bescherming van de persoonlijke levenssfeer respect van het beroepsgeheim van de zorgverleners

4 2/2/2011 Doel eHealth-platform  hoe ? door een goed georganiseerde, onderlinge elektronische dienstverlening en informatie-uitwisseling tussen alle actoren in de gezondheidszorg met de nodige waarborgen op het vlak van de informatie- veiligheid, de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en het beroepsgeheim  wat ? optimaliseren van de kwaliteit en de continuïteit van de gezondheidszorgverstrekking optimaliseren van de veiligheid van de patiënt vereenvoudigen van de administratieve formaliteiten voor alle actoren in de gezondheidszorg degelijk ondersteunen van het gezondheidszorgbeleid

5 2/2/2011 BasisdiensteneHealth-platform Netwerk Basisarchitectuur Patiënten, zorgverleners en zorginstellingen GABGABGAB Leveranciers Gebruikers Portal eHealth- platform Portal eHealth- platform Portal Health Portal Health DTW Software zorginstelling Software zorginstelling DTW MyCareNet DTW Software zorgverlener Software zorgverlener DTW Site RIZIV Site RIZIV DTW GABGABGAB

6 2/2/2011 Visie en strategie  geen centrale opslag van persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid  wel veilige elektronische gegevensuitwisseling tussen alle actoren in de gezondheidszorg  indien de patiënt dit wenst, geleidelijk verwijzing naar plaatsen waar over hem/haar persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid beschikbaar zijn, zonder dat daaruit enige inhoudelijke informatie over de gezondheid kan worden afgeleid  onverkorte toepassing van de wetgeving inzake de bescherming van de persoonlijke levenssfeer het beroepsgeheim de rechten van de patiënt de uitoefening van de geneeskunst

7 2/2/2011 Visie en strategie  bijzondere aandacht voor informatieveiligheid en bescherming van de persoonlijke levenssfeer, o.a. door vercijfering van uitgewisselde persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid tussen de verzender en de bestemmeling zeer doorgedreven preventieve toegangscontrole -door de bepaling  welke soorten zorgverleners/ zorginstellingen  in welke situaties mededeling kunnen krijgen  van welke soorten gegevens  over welke soorten patiënten  en over welke periodes -door de beschikbaarheid van een systeem dat toelaat de toegangscontrole efficiënt en preventief uit te voeren (zie lager: systeem voor gebruikers- en toegangsbeheer) persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid kunnen over het eHealth- platform slechts worden uitgewisseld mits machtiging in wet, door Afdeling Gezondheid van het Sectoraal Comité of door de patiënt logging van uitgevoerde elektronische diensten (wie wat over wie wanneer, niet uitgewisselde persoonsgegevens !) informatieveiligheidspolicies en –consulenten

8 2/2/2011 Visie en strategie  respect voor en ondersteuning van bestaande lokale of regionale initiatieven inzake elektronische samenwerking in de gezondheidszorg private initiatieven inzake elektronische dienstverlening aan actoren in de gezondheidszorg  gebruik van het eHealth-platform is facultatief, niet verplicht  beheer van het platform door vertegenwoordigers van de onderscheiden actoren in de gezondheidszorg  respect voor de therapeutische vrijheid van de zorgverleners  het eHealth-platform wijzigt niet de inhoudelijke taakverdeling tussen de onderscheiden actoren in de gezondheidszorg

9 2/2/2011 Visie en strategie  controle op de veilige werking van het eHealth-platform door de Afdeling Gezondheid van het Sectoraal Comité  het eHealth-platform voert zelf geen studies uit en verstrekt geen inhoudelijke beleidsondersteuning op het vlak van de gezondheidszorg  hergebruik van de know how van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid inzake de organisatie van elektronische gegevensuitwisseling  het eHealth-platform beschikt evenwel voor de aanlevering van de basisdiensten over een eigen ICT- infrastructuur, die gescheiden is van deze van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid

10 2/2/ opdrachten: stand van zaken 1.visie en strategie strategisch plan voor goedgekeurd op Beheerscomité in december 2010 en beschikbaar op portaal eHealth-platform 2.bevorderen van samenwerking inzake eHealth tussen instanties van de onderscheiden overheidsniveaus permanent overleg tussen betrokken federale overheidsdiensten (FOD Volksgezondheid, RIZIV, FAGG, Federaal Kenniscentrum, …) regelmatig overleg met betrokken instellingen van Gemeen- schappen en Gewesten: naar een samenwerkingsakkoord ? 3.motor van veranderingen

11 2/2/ opdrachten: stand van zaken 4.normen, standaarden, specificaties en basisarchitectuur basisarchitectuur vastgelegd aantal standaarden, specificaties en normen vastgelegd -technische interoperabiliteit: KMEHR (met validatietool), X509, … -semantische interoperabiliteit: ICD9 (ziekenhuizen), ICPC2 en ICD10 (huisartsen), ICF (kinesisten), LOINC (klinische laboratoria), … -gebruik identificatienummer sociale zekerheid als unieke identificatiesleutel van de patiënt -registratiecriteria huisartsensoftware 5.registratie van softwarepakketten lopende voor huisartsensoftware onderzoek naar nood voor software van andere zorgverleners 6.samenwerkingsplatform en bijhorende basisdiensten

12 2/2/ basisdiensten  volledig operationeel 1.coördinatie van elektronische deelprocessen 2.portaalomgeving ( 3.geïntegreerd gebruikers- en toegangsbeheer 4.beheer van loggings 5.systeem voor end-to-end vercijfering bij verzending naar een bestemmeling die gekend is op het moment van de vercijfering bij verzending naar een bestemmeling die niet gekend is op het moment van de vercijfering 6.persoonlijke elektronische brievenbus voor elke zorgverlener met basisfunctionaliteiten 7.elektronische datering (time stamping) 8.codering en anonimisering

13 2/2/ basisdiensten  in acceptatie 9.verwijzingsrepertorium (metahub)  operationeel tegen het tweede kwartaal persoonlijke elektronische brievenbus voor elke zorgverlener met volledige functionaliteiten  voor elke basisdienst zijn de cookbooks voor het gebruik ervan gepubliceerd zijn SLA’s inzake de beschikbaarheid en de performantie vastgelegd en gepubliceerd, en worden deze SLA’s systematisch gerespecteerd

14 2/2/ opdrachten: stand van zaken 7.taakverdeling inzake beheer van authentieke bronnen en kwaliteitsnormen van authentieke bronnen basisidentificatiegegevens in Rijksregister en KSZ-registers gegevensbank van zorgverleners en –instellingen gezamenlijk beheerd door de FOD Volksgezondheid, het RIZIV, het FAGG en de Gemeenschappen, en gehost door het eHealth-platform gegevensbank m.b.t. geneesmiddelen gezamenlijk beheerd door de FOD Volksgezondheid en het RIZIV, en gehost door het eHealth-platform -fase 1: erkenningen, samenstelling, wetenschappelijke bijsluiters en terugbetalingsvoorwaarden -fase 2: interacties tussen de actieve bestanddelen van farmaceutische specialiteiten, en interacties tussen de actieve bestanddelen van farmaceutische specialiteiten en kenmerken van patiënten gegevensbank met de rechten van de patiënt in de ziekteverzekering beheerd en gehost door de ziekenfondsen

15 2/2/2011 Gegevensbank zorgverleners & -instellingen

16 2/2/ opdrachten: stand van zaken 7.taakverdeling inzake beheer van authentieke bronnen en kwaliteitsnormen van authentieke bronnen gegevensbank m.b.t. best practices inzake behandeling van patiënten bij bepaalde diagnoses beheerd door het Center for Evidence Based Medicine, en gehost door het eHealth-platform 8.coördineren van programma’s en projecten: één of meerdere basisdiensten van het eHealth-platform worden gebruikt door 26 diensten met toegevoegde waarde in productie > 20 diensten met toegevoegde waarde in ontwikkeling > 20 diensten met toegevoegde waarde in onderzoek 9.coördineren van gegevensuitwisseling tussen elektronische patiëntendossiers en van elektronische voorschriften van geneesmiddelen en gezondheids- zorgen

17 2/2/2011 Voorbeelden diensten in productie  invoer in en raadpleging van het Kankerregister het register m.b.t. de heup- en knieprothesen (Orthopride) de registers m.b.t. de verstrekte zorgen inzake hartimplantaten (Qermid) het gedeeld elektronisch artritisdossier, met inbegrip van elektronische processen voor terugbetaling van anti-TNF- medicatie (Safe)  PROCARE RX waarmee radiologen anoniem radiografieën en bijhorende informatie kunnen opladen en opsturen aan deskundigen voor revisie of second opinion  ondersteuning van het elektronisch zorgvoorschrift in 22 ziekenhuizen

18 2/2/2011 Voorbeelden diensten in productie  beheer van wachtdiensten van huisartsen en tandartsen (Medega)  raadpleging van de wilsbeschikkingen inzake euthanasie  rapportering over MUG-interventies incidenties van bepaalde ziekten (bvb. H1N1-virus)  elektronische raadpleging van verzekerbaarheid in de ziekteverzekering door verplegers(groeperingen)  elektronische overmaking van facturen derde betaler door verplegers(groeperingen) aan ziekenfondsen  elektronische aangifte van de geboorte  Resident Assessment Instrument (BelRAI)

19 2/2/2011 Voorbeelden diensten in productie  elektronische invoer en raadpleging van de evaluatie van de gehandicapten in het informatiesysteem van de FOD Sociale Zekerheid (Medic-e)  platform voor gegevensuitwisseling tussen het Vlaams Agentschap voor Zorg en Gezondheid en de door haar erkende diensten (VESTA)  on line registratiesysteem voor de private voorzieningen uit de sector Bijzondere Jeugdzorg in Vlaanderen  zorgportaal SARAI van het Ziekenhuisnetwerk Antwerpen (ZNA) ter ondersteuning van de samenwerking tussen huisartsen, specialisten en zorgteams in het kader van de zorgtrajecten van het RIZIV (diabetes en nierinsufficiëntie) de bijdrage van huisartsen aan het multidisciplinair oncologisch consult

20 2/2/ opdrachten: stand van zaken 10.trusted third party voor codering en anonimisering een ‘werkbank’ is uitgewerkt met tools voor -de aggregatie van gegevens in klassen -de irreversibele omzetting van identificatienummers/gegevens naar betekenisloze nummers of codes -de reversibele omzetting van identificatienummers/gegevens naar betekenisloze nummers of codes  via conversietabellen  via algoritmes werd reeds gebruikt in een 10-tal situaties gebruik ervan is enkel toegelaten voor de in de wet opgesomde instanties in de vereiste voorafgaandelijke machtiging van de Afdeling Gezondheid van het Sectoraal Comité wordt de procedure precies beschreven en beslist of het dient te gaan om anonimisering, irreversibele codering of reversibele codering

21 2/2/2011 Verdere prioriteiten inhoudelijke projecten  onderscheid tussen programma’s en projecten waarvan het eHealth-platform de “trekker” is programma’s en projecten waar het eHealth-platform een actieve rol heeft als inhoudelijke of methodologische begeleider programma’s en projecten waar het eHealth-platform louter basisdiensten ter beschikking stelt  criteria voor prioritisering worden gehanteerd voor diverse soorten projecten categorie van het project (trekker, begeleider, ondersteuner) inhoud van het project (bvb. samenwerking tussen zorgverleners, administratieve vereenvoudiging, …)

22 2/2/2011 eHealth-platform als trekker  onderlinge elektronische uitwisseling van relevante informatie bewaard in elektronische zorgdossiers tussen (regionale en lokale netwerken van) ziekenhuizen en (huis)artsen de globale basisarchitectuur is vastgelegd alle (sub)regionale netwerken werken samen in de “Groep 19” de “Groep 19” heeft uitgewerkt -de technische interoperabiliteitsstandaarden -de uit te bouwen webservices het Beheerscomité van het eHealth-platform en het Sectoraal Comité werken uit -de wijze waarop de informed consent van de patiënt wordt bekomen -de wijze waarop een therapeutische relatie tussen enerzijds een patiënt en anderzijds een zorginstelling of zorgverlener wordt bewezen het eHealth-platform heeft de metahub ontwikkeld evenals een fictieve test-hub om de elektronische gegevensuitwisseling tussen hubs te testen

23 2/2/2011 Uitwisseling ziekenhuizen: nu Remote files unknown

24 2/2/2011 Uitwisseling ziekenhuizen: toekomst A C B 1: Where can we find data? 3: Fetch data from hub A 3: Fetch data from hub C Meta- Hub 2: In hub A and C Hub

25 2/2/2011 Verwijzingsrepertorium  wordt uitgewerkt via een getrapt systeem de verwijzing naar de zorgverlener(s) of zorginstelling(en) waar m.b.t. een patiënt één of meerdere elektronische documenten beschikbaar zijn, wordt, mits informed consent van de patiënt, opgeslagen in een lokaal of regionaal verwijzingsrepertorium (een zgn. “hub”) het verwijzingsrepertorium beheerd door het eHealth-platform (de zgn. “metahub”) bevat enkel verwijzingen naar de hub(s) waar er m.b.t. een patiënt verwijzingen zijn opgeslagen  de uitwerking via een getrapt systeem respecteert de organisatie van de regionale en lokale netwerken tussen zorgverleners en/of –instellingen vermijdt dat uit de informatie bewaard in het verwijzings- repertorium beheerd door het eHealth-platform gezondheidsinformatie over de patiënt kan worden afgeleid

26 2/2/2011 Verwijzingsrepertorium  de publicatie van de verwijzing in een hub en de meta- hub vereist een informed consent van de betrokkene model van informed consent is uitgewerkt, is aan een “openbaar onderzoek” onderworpen en wordt aan de resultaten daarvan aangepast  de toegang tot informatiegegevens waarnaar wordt verwezen in een hub vereist een therapeutische relatie tussen de opvragende zorgverlener en de betrokkene de nota inzake het bewijs van een therapeutische relatie is goedgekeurd door Beheerscomité van het eHealth-platform, na overleg met o.a. de Orde van Geneesheren en het Federaal Platform inzake Patiëntenrechten, en door de Afdeling Gezondheid van het Sectoraal Comité  een begeleidingscomité wordt ingesteld binnen het Overlegcomité van het eHealth-platform

27 >110 general hospitals will join a hub in /11/2010

28 2/2/2011 eHealth-platform als trekker  ondersteuning uitbouw platformen voor gegevensdeling tussen eerstelijnszorgverleners allerhande (huisartsen, tandartsen, apothekers, kinesisten, thuisverplegers, diëtisten, psychologen, …) in samenwerking met de Gemeenschappen (Eerstelijnszorg- conferentie in Vlaanderen, Intermed-initiatief in Wallonië) voor ontsluiting van gegevens tussen lokale informatiesystemen van eerstelijnszorgverleners onderling en tussen deze systemen en de informatiesystemen van zorg/welzijnsinstellingen, via het hub/metahubsysteem en voor interactie met een uit te bouwen eerstelijnszorgkluis met hergebruik van de basisdiensten van het eHealth-platform en voortbouwend op een aantal verworvenheden bij het uitgebouwde platform voor gegevensdeling tussen ziekenhuizen en (huis)artsen

29 2/2/2011 eHealth-platform als trekker  ondersteuning uitbouw eerstelijnszorgkluizen mogelijke inhoud -samenvattende gegevens geput uit lokale informatiesystemen van onderscheiden (soorten van) eerstelijnszorgverleners (Sumehr) -zorgtrajecten en zorgplannen -journalen -(verwijzing naar) vaccinatietoestand op basis van gecoördineerd ontwikkelde software die kan interageren met informatiesystemen van onderscheiden soorten van zorgverleners op basis van open standaarden en geïnformatiseerde businessprocessen idealiter gehost op beperkt aantal plaatsen met operationeel beheer door orga(a)n(en) bestaande uit vertegenwoordigers van de diverse soorten eerstelijns- zorgverleners, de ziekenfondsen en de patiëntenorganisaties

30 2/2/2011 eHealth-platform als trekker  vereenvoudiging en informatisering van de administratieve formaliteiten van zorgverleners en zorginstellingen, o.a. geoptimaliseerde elektronische processen voor het bekomen van de toelating tot terugbetaling van bepaalde zorgen (hoofdstuk IV) elektronische toegankelijkheid van de verzekerbaarheids- toestand in de ziekteverzekering en van andere relevante administratieve informatie over de patiënt voor de apothekers, de tariferingsdiensten van apothekers, laboratoria en de rust- en verzorgingstehuizen

31 2/2/2011 Vereenvoudiging aanvragen hoofdstuk IV A couple of days After many days Sickness fund medical advisor Prescriber Pharmacy

32 2/2/2011 Vereenvoudiging aanvragen hoofdstuk IV A few seconds Prescriber Sickness fund medical advisor A few seconds Pharmacy

33 2/2/2011 Vereenvoudiging aanvragen hoofdstuk IV

34 2/2/2011 Vereenvoudiging aanvragen hoofdstuk IV In gegevensbank:

35 2/2/2011 eHealth-platform als trekker  generieke elektronische processen ter vermijding van onnodige meervoudige medische evaluaties van gehandicapten en arbeidsongeschikten  grondige aanpak semantische interoperabiliteit  elektronische overmaking van arbeidsongeschiktheids- attesten aan werkgevers en scholen  mogelijkheid tot gebruik van bepaalde basisdiensten door mobiele randapparaten randapparaten voor telemonitoring toepassingen voor laboratoria  …

36 2/2/2011 eHealth-platform als begeleider  ondersteuning van het systeem voor ambulant elektronisch voorschrijven van geneesmiddelen en, nadien, andere gezondheidszorgen eHealth Key depot Recip-e 1 asks for key 2 gives key 3 sends encrypted recipe 4 asks for key 5 gives key Prescriber Pharmacy 4 asks recipe 5 gives recipe

37 2/2/2011 eHealth-platform als begeleider  aanzetten van ziekenhuizen tot gerichte informatisering geïntegreerd, specialisme-overschrijdend intramuraal elektronisch patiëntendossier, beschikbaar bij elk contact met de patiënt elektronische voorschriften en elektronisch orderbeheer transmurale elektronische gegevensuitwisseling tussen zorgverleners gebruik van beschikbare, relevante authentieke bronnen elektronische indiening van aanvragen om terugbetaling van zorg- of andere kosten, elektronische attesten, elektronische facturatie derde betalende en elektronische feedback elektronische ondersteuning van patiëntveiligheid traceerbaarheid van bloed elektronische communicatie met de patiënt

38 2/2/2011 eHealth-platform als begeleider  generieke processen voor de voeding van toepassing tot toepassing van zorgkwaliteits- en beleidsondersteunende registers die de eenmaligheid van de gegevensinzameling waarborgen  uitwisseling medische beeldvorming (PACS)  …

39 2/2/2011 eHealth-platform als ondersteuner  mededeling van resultaten van labo-onderzoeken naar huisartspakketten  elektronische laboaanvragen door huisarts  elektronische overmaking van medische attesten in het kader van de uitreiking van rijbewijzen  elektronische mededeling van wachtverslagen door geneesheren van wacht aan de houder van een GMD  derdebetalersysteem voor aanvullende hospitalisatie- verzekering en ontwikkeling van beveiligde elektronische communicatiestromen  ingave van aantal gegevens geregistreerd door de spoeddiensten in ziekenhuizen om de overheid toe te laten de nodige maatregelen te nemen ingeval van een noodtoestand (UREG)

40 2/2/2011 eHealth-platform als ondersteuner  systematische elektronische facturatie door de zorgverleners aan de ziekenfondsen  herziening van de toepassing voor het verstrekken van een machtiging tot orgaandonatie (Orgadon)  …

41 2/2/2011 Voor meer informatie  portaal eHealth-platform ( bevat uitgebreide functionele en technische documentatie m.b.t. de basisarchitectuur de 9 multifunctionele basisdiensten aangeboden door het eHealth-platform de diensten met toegevoegde waarde die gebruik maken van deze basisdiensten de reeds beschikbare authentieke bronnen de normen, standaarden en specificaties alle KMEHR-berichten de verdere prioriteiten  eigen website ( bevat alle slides gebruikt bij uiteenzettingenhttp://

u ! Vragen ?