IPR Belangrijkste vragen van IPR Welke rechter is bevoegd (in geschillen van privaatrecht) Welk recht is van toepassing (in privaatrechtelijke verhoudingen) (dit hoofdstuk) 3. Waarde van buitenlandse vonnissen en andere akten Bronnen: Regels van IPR stammen uit het nationale recht of uit interntaionale bronnen. Op de eerste plaats nationaal, maar tot op zekere hoogte eengemaakt of geregeld door verdragen (in de EU Verordeningen)
IPR Wat is het toepasselijke privaatrecht ? De toepassing van privaatrecht in transnationale verhoudingen wordt bepaald door regels van « IPR » Hoofdzakelijk 2 soorten regels van IPR: Verwijzingsregels (nationale of uniforme) « Materiële regels van IPR » (meestal uniforme regels) (vaak eerst na de conflictregel toe te passen)
IPR - Structuur van de verwijzingsregel Uitgangspunt: staat past het door de verwijzingsregel aangewezen toepasselijk recht toe ook indien het een buitenlands recht is Structuur verwijzingsregel: - verwijzingscategorie > aanknopingsfactor kwalificeren onder categorie (contract, eigendom, …) concretisering aanknopingsfactor geeft toepasselijk recht (vb. gekozen recht, nationaliteit, woonplaats of zetel, ligging …)
IPR Uitzonderingen op de verwijzingsregels Uitzonderingen op de techniek van bepaling van het toepasselijk recht d.m.v. een verwijzingsregel exceptie van internationale openbare orde (art. 21 Rome-I-Vo) Toepassing politie- of voorrangsregels (lois d’apoplication immédiate, Eingriffsnormen) ? (eigenlijk behandeld als publiekrecht) Eigen politiewetten: hebben altijd voorrang toepassing vreemde politie- of voorrangsregels: zeldzaam, zie art. 9, 3 Rome-I-Vo.: « De rechter kan ook gevolg toekennen aan de bepalingen van bijzonder dwingend recht van het land waar de verbintenissen krachtens de overeenkomst moeten worden nagekomen of zijn nagekomen, voor zover die bepalingen van bijzonder dwingend recht de tenuitvoerlegging van de overeenkomst onwettig maken. Bij de beslissing of aan deze bepalingen gevolg moet worden toegekend, wordt rekening gehouden met hun aard en doel alsmede met de gevolgen die de toepassing of niet-toepassing van deze bepalingen zou kunnen hebben”
IPR - verwijzingsregels Categorie « vennootschapsrecht » omvang categorie aanknopingsfactor (nationaal IPR): werkelijke zetel of incorporatie verwijzingsregel soms opzijgezet door EU-recht (vrij verkeer)
IPR - verwijzingsregels Categorie « goederenrecht » Omvang
IPR verwijzingsregels Categorie « contractenrecht »: EVO-Verdraag (va 17-12-2009 Vervangen door Vo. 593/2008) (« Rome-I »). omvang categorie (ook totstandkoming en geldigheid) aanknoping in hoofdorde: gekozen recht; maar dwingend recht blijft gelden in zuiver interne subsidiaire aanknoping: nauwste band. Algemeen vermoeden: verblijfplaats SA kenmerkende prestatie; bijzondere vermoedens onroerend goed, transport uitzonderingen waar dwingend recht blijft gelden: ; Art. 7 (1) (2), 16; Consumenten; Arbeidsovereenkomsten.
IPR verwijzingsregels Categorie « niet-contractuele verbintenissen »
IPR materieel IPR « Materiële regels van IPR » (afwijkende regels voor transnationale rechtsverhoudingen) zijn soms zuiver nationaal Meestal internationaal en gebaseerd op verdragen (verschillende methoden: modelwet, regels in verdrag zelf, enz.) Sommige verdragen gaan verder: ook intern uniform recht Pas op: meestal eerst verwijzingsregel toepassen niet-uniform recht subsidiair van toepassing (lacunes)
IPR lex mercatoria Regels van internationale oorsprong die geen deel uitmaken van het volkenrecht (internat. publiekrecht) en van toepassing zouden zijn op internationale private rechtsverhoudingen Vele dergelijke regels spelen alvast een rol omdat ze ook als intern recht voor internationale verhoudingen aanvaard worden (materieel IPR) (gewone partij-autonomie; gewoonten en gebruiken als bron van contractuele inhoud, ….) binnen grenzen van openbare orde ... Vraag of ze ook als een autonoom « recht » kunnen gelden, dat op dezelfde voet als een vreemd recht kan gelden (d.m.v. verwijzingsregel). In de praktijk van de internationale arbitrage wél. Bronnen: handelsgebruiken (meestal sectorieel), standaardvoorwaarden (bv UCP), niet omgezet uniform recht (?), algemene rechtsbeginselen zoals gerecipieerd in transnationale rechtspraak (vnl. arbitrage) Codificatiepogingen: Unidroit PICC 1994/2004 Formaat: restatement of the law.