FAIRTABLE WWW.VANDESANDEINLEZINGEN.NL Was will das Weib? Freud and other psychoanalysts : (left to right seated) Freud, Sàndor Ferenczi, and Hanns Sachs (standing) Otto Rank, Karl Abraham, Max Eitingon, and Ernest Jones FAIRTABLE 9 JANUARI 2012 WWW.VANDESANDEINLEZINGEN.NL

Het menu Amuse Voorgerecht Hoofdgerecht Toetje van het huis Een trio van opinies Voorgerecht Diverse willen op 1 bordje Hoofdgerecht Een biologische pauwenstaart Toetje van het huis Het vullen van de gaatjes

Een trio van opinies Er is niets op de wereld wat zo op een vrouw lijkt als een man Die Frau ist ein Rätsel, und die Lösung heiβt: Kind Weiβ nicht, woll auch nicht wissen

Verheldering van woorden Was (Dui.): Wat: welk ding (Bijv. een man, een kind, een autootje, een penis, een jurk, een paar schoenen, aandacht, een mooi schoon huis, macht, ………), welke toestand (mooi, zwanger, moeder, rijk, gelukkig getrouwd, het middelpunt, stabiliteit, een goede baan, een hoge positie, goede werken, ………) Will (Dui.):Wil: behoefte hebben aan en nastreven Opmerkenswaardig hierbij is dat de wil in sterke mate afhangt van de toestand der omgeving en van het organisme: Niets is zo veranderlijk als de wil Weib (Dui.): Vrouw: soort mens Opmerkenswaardig hierbij is dat man en vrouw in embryonale toestand practisch identiek beginnen en dat vnl. testosteron na enige tijd zorgt voor sterkere of zwakkere groei op bepaalde plaatsen. 4

Bestaat uit twee soorten willen: Het voorgerecht Bestaat uit twee soorten willen: De natuurlijke wil: we willen iets omdat het lekker is of willen het vermijden omdat het vies, of beangstigend is De gecultiveerde wil: we doen iets omdat we het zo geleerd hebben, omdat het zo hoort, we het zo bedacht hebben, het goed voor ons is, het goed voor anderen is De natuurlijke wil kent 16 varianten die elk op 2 manieren voorkomen De gecultiveerde wil kent er eindeloos veel 5

De mens heeft 2 soorten willen © 2006 JP van de Sande RuG NATUUR Voortplanting Kinderzorg Erbij horen Verkennen Status Agressie Communicatie Eten/Drinken Voorraad maken Territorium maken Jagen Bouwen Ruilen Lichaamsverzorging Uitrusten Migratie Spel CULTUUR RELATIES EN OPVOEDING MANIEREN VAN SAMENLEVEN (bv. Organisatietypen of Stad vs platteland) IDEALEN, WAARDEN, WAARDERINGEN HELDEN, VERHALEN, SPROOKJES REGERING, POLITIEK SYSTEEM, RECHTSPRAAK REGELS, NORMEN, GEWOONTES, FOLKLORE WETENSCHAP, GODSDIENST, FILOSOFIE OORLOGVOERING, VESTINGBOUW TAAL, POËZIE, ROMANS ETEN, DRINKEN, GENIETEN, FESTIVALS TECHNIEK, GENEESMIDDELEN, APPARATEN, WAPENS KUNST, GEBOUWEN, SIERADEN HANDEL, BANKWEZEN KLEDING, COSMETICA, BADEN VERHOUDINGEN MET ANDERE GROEPEN MENSEN, VACANTIE SPELLETJES,SCHAKEN, GAMING, SPORT emoties concepten Het is nooit of-of, maar altijd en-en. Nature én Nurture is dus wat vorm geeft aan ons leven

Bestaat uit een biologische pauwenstaart Het hoofdgerecht Bestaat uit een biologische pauwenstaart Te weten de 16 hoofdmotivaties die de natuur ons leverde: Voortplanting; Kinderzorg; Erbij horen; Verkennen; Status; Agressie; Communicatie; Eten/Drinken; Voorraad maken; Territorium maken; Jagen; Bouwen; Ruilen; Lichaamsverzorging; Uitrusten; Migratie 7

Voortplanting © 2012 JP van de Sande RuG Bij dieren: nest bouwen, territorium afperken, hofmaken, paring Bij mensen: verliefdheid, kasteelromans, sparen voor uitzet, jalouzie, cafebezoek, festivals bezoeken, gedichten, popmuziek, cadeaus geven, je leuk aankleden, axe gebruiken, stalking, pornografie, prostitutie, Borstvergroting, versieren, n….n, een sexy baan In spelvorm: doktertje spelen, vader en moeder spelen, pastoor en leerling, hopman en padvinder, kinky seks, SM spelletjes. Maatschappelijk gevolg: huwelijk, chantage, sexindustrie, seks in reclame, seks op de buis, seks in de film, seks in de popindustrie, seks als beloning (corruptie) Regulering door cultuur: zeer sterk

Kinderzorg © 2012 JP van de Sande RuG Bij dieren: temperatuur, voedsel, veiligheid, dingen voordoen Bij mensen: nutricia, billys, oilily, olvarit, nickelodeon, creches, adoptie, donald duck, woonerf, kinder -zitjes, -cosmetica, -wagens, -verzorgingsproducten, scholen, clubs, sesam straat, dat is mijn kindje In spelvorm: poppenspel, schooltje spelen Maatschappelijk gevolg: kinderindustrie, scholen, kinderwetten, pedofilie, oppas-omas, erfenissen, sparen Regulering door cultuur: sterk

Erbij horen Bij dieren: Kudde, School, Zwerm, Pak, Roedel, Vlucht © 2006 JP van de Sande RuG Bij dieren: Kudde, School, Zwerm, Pak, Roedel, Vlucht Bij mensen: Familie, Stam, Clan, Kaste, Bende, Team, Vereniging, Projectgroep, Legioen, Identificatie, Jeugdgroep, Fangroepen, Chauvinisme, Conformiteit, Partij, Club, Sociëteit, Subcultuur, Bedrijfscultuur, Elftal, ClubMed, Communities, Hyves etc. In spelvorm: Rovertje, Oorlogje, Vader en moedertje, Padvinderij, Clubs, Verenigingen, Teamsport Maatschappelijk gevolg: Nationalisme, Trouw, Racisme, Verenigingsleven, Zoektocht naar nieuwe vormen in individualistische maatschappij (communities), geneste loyaliteit, uniformen, onderscheidingen Regulering door cultuur: sterk

Verkennen © 2012JP van de Sande RuG Bij dieren: Fysieke en geografische omgeving, social network, Wachthouden Bij mensen: Roddelen, Geruchten, Bespreken, Atlassen, Kranten, Radio, TV, Internet, Detectives, Burgerwacht, CCTV , Social media, Of/Of denken In spelvorm: Scouting, Droppings, Google, Quizzen, Fotograferen, Google Earth Maatschappelijk gevolg: Nieuwsindustrie, Privacywetgeving, Spionnage, Consultancy, Research Regulering door cultuur: Niet al te sterk

Status Bij dieren: Dominantiehiërarchie (meestal 2: man en vrouw © 2012 JP van de Sande RuG Bij dieren: Dominantiehiërarchie (meestal 2: man en vrouw Bij mensen: Ambitie, Competitie, Respect, Gehoorzaamheid, Mercedes, Armani, Gucci, Diamanten, Aristocratie, Haute couture, Overtref de buren, Pesten, Machtsstrijd, Arrogantie, Onderscheidingen, Uniformen In spelvorm: Alle competities: voetbal, hockey, bridge, golfen, Alpinisme, Hiërarchieën, Politiek, Maatschappelijk gevolg: Hiërarchieën, Monarchie, Ratrace, Competitiemaatschappij, Statusindustrie, Sport, Top 10/50/100 etc, Rijtjes Regulering door cultuur: Informeel: nauwelijks, Formeel: sterk

De alpha Als het over macht gaat zijn we snel verblind: Door grootte Door mooie kleuren Door indrukwekkende displays Door angstaanjagendheid Door opvallendheid Niets dierlijks is ons vreemd

Agressie Bij dieren: Dreigen, Bluffen, Vecht/vlucht, Jagen, Doden © 2012 JP van de Sande RuG Bij dieren: Dreigen, Bluffen, Vecht/vlucht, Jagen, Doden Bij mensen: Kwaad worden, Vechten, Mishandeling, Wapens, Schelden, Macho-uiterlijk, Rellen, Zinloos geweld, Boksen, Oorlog, Kameraadschap door vechten, Kwaadspreken, Verraden In spelvorm: Schaken, Voetbal, Vechtsporten, Tai Chi, Spreekkoren, Hooliganisme, Handje drukken, Oorlogje spelen, Wargaming, Grand Theft Auto Maatschappelijk gevolg: Vechtindustrie, Legers, Wapenindustrie, Angst voor agressie, Slachtoffers, Trainingen, Geweldsmonopolie, Agressieve beeldspraak, Rellen, Revoluties Regulering door cultuur: Zeer sterk

Communicatie Bij dieren: Signaalsystemen, Vlooien, Grommen, © 2012 JP van de Sande RuG Bij dieren: Signaalsystemen, Vlooien, Grommen, Bij mensen: Taal, Gesprekken, Roddelen, Bijpraten, Brieven, Gedichten, NV gedrag, Speeches, Toneel, Sociale Media, SMS, GSM, Email, Twitter, Literatuur In spelvorm: Conversatie, Toneelspel, Verhalen vertellen, Spreekkoren, Maatschappelijk gevolg: Communicatie industrie, Dwangmatig communiceren, Vervlakking van boodschappen Regulering door cultuur: Niet erg

Eten/Drinken Bij dieren: Zoeken, Eten, Voeren, Delen, Herkauwen © 2012 JP van de Sande RuG Bij dieren: Zoeken, Eten, Voeren, Delen, Herkauwen Bij mensen: Gezinsmaaltijd, Snacken, Snoepen, Gastronomie, Banketten, Cantine, Restaurants, Cafes, Snackbars, Catering, Vegetarisme, Supermarkt, McDonalds, Obesitas, Anorexia, In spelvorm: Gourmetten etc., Kookclubs, Eetgenootschappen Maatschappelijk gevolg: Landbouw, Veeteelt, Middenstand, Horeca, Foodindustrie, Gezondheidsproblemen, Consumentisme Regulering door cultuur: Sterk

Voorraad maken Bij dieren: Honing, Eikeltjes, Hamsteren © 2012 JP van de Sande RuG Bij dieren: Honing, Eikeltjes, Hamsteren Bij mensen: Verzamelen, Hamsteren, Boeken, CD’s, Kleding en schoenen, Sieraden, Diepvries, Uitzet, Geld, Aandelen, Vrekkenkrant, Conspicious consumption In spelvorm: Verzamelen: Speldjes, Vlaggetjes, Kaartjes, Popjes, wapens, auto’s, Maatschappelijk gevolg: Premiesystemen, Financiële industrie, Hamsteren, Sparen Regulering door cultuur: deels Een appeltje voor de dorst

Territorium maken Bij dieren: Gebied, Geurvlag, Gezang © 2012 JP van de Sande RuG Bij dieren: Gebied, Geurvlag, Gezang Bij mensen: Kamer, Home is castle, Persoonlijke ruimte, Eigen plek, Grafitti, Bende territoria, Plaats reserveren, Tuinhekjes, Surveillance, Straffen overtreders, Privacy, Dominantie in eigen territorium In spelvorm: Kinderspelen (Landjepik, Buut-spelen), Sommige sporten Maatschappelijk gevolg: Woonindustrie, Bewakingsindustrie, No Go areas Regulering door cultuur: Redelijk sterk Een rijtje met metaforen voor de moderne mens. De vraag is of onze lieve heer het zo wel bedoeld kan hebben.

Jagen Bij dieren: Speuren, Achtervolgen, Buitmaken © 2012 JP van de Sande RuG Bij dieren: Speuren, Achtervolgen, Buitmaken Bij mensen: Hazen, Paddestoelen, Nieuws, Schatten, Stalking, Koopjes, Bonussen, Vrouwen, Mannen, Research, Detective werk In spelvorm: Jacht, Fotograferen, Winkelen Maatschappelijk gevolg: Uitverkoop, Marketing, Koopjesjachten, Research industrie, Paparazzi, Datingsites Regulering door cultuur: Nauwelijks

Bouwen Bij dieren: Hol, Nest, Val, Dam © 2012 JP van de Sande RuG Bij dieren: Hol, Nest, Val, Dam Bij mensen: Huizen, Torens, Kantoren, Stadions, Follies, Reputaties, Competenties, Wegen en kunstwerken, Natuur, Oevres In spelvorm: Blokkendozen, Lego, Mecano, Hutjes, Tentenkamp, Miniatuurtreintjes, Modelvliegtuigjes, Bouwplaten, Hartvormig bos Maatschappelijk gevolg: Bouwindustrie, Steden, Structuren, Torens, Architectuur, Regulering door cultuur: redelijk sterk

Ruilen © 2012 JP van de Sande RuG Bij dieren: Steunverlening, Altruisme, I scratch your back, Quid pro quo, sociale vergelijking Bij mensen: Kopen, Billijkheid, Geschenken, Ruilhandel, Commodity trading, Swaps, Liefdadigheid, Liefde, Vriendschap, Attent zijn In spelvorm: Winkeltje spelen, Dubbelen ruilen Maatschappelijk gevolg: Handel, Goede manieren, Verhoging betrokkenheid, Ruzie, Bonus systemen, Extrinsieke motivatie Regulering door cultuur: Ja, normen voor billijkheid zijn vast verankerd. Wel wordt hogere beloning voor hoge status geaccepteerd De vraag is of onze lieve heer het zo wel bedoeld kan hebben.

Lichaamsverzorging © 2012 JP van de Sande RuG Bij dieren: Baden, Gladstrijken, Likken, Wassen, Vlooien Bij mensen: Wassen, Tandenpoetsen, Sauna, Douche, Make up, Axe, Scheren, Haarknippen, Tatoeages, Cosmetische chirurgie, Mode en Kleding, In spelvorm: Bodypainting, Total Makeover, Verkleden, Maskers, Badderen Maatschappelijk gevolg: Cosmetica en mode industrie, Saunas en Bruinwinkels, Obsessie door uiterlijk, Enorm waterverbruik Regulering door cultuur: Zeer modeonderhevig

Uitrusten Bij dieren: Slapen, Pauzeren, Wachten, Uitrusten, Zonnen © 2006 JP van de Sande RuG Bij dieren: Slapen, Pauzeren, Wachten, Uitrusten, Zonnen Bij mensen: Slapen, Soezen, Lekker luieren, Terraszitten, Kurorte, Zonnebank, Luie stoel, Hangmat, Strand, Procrastinatie In spelvorm: Dolce far niente, doen alsof je slaapt(?) Maatschappelijk gevolg: Gemaksindustrie, Bedden, Stoelen, Zonnebanken, Strandtenten, Loungen Regulering door cultuur: Werk v.s. Vrijetijd, Werkeloos=negatief

Migratie Bij dieren: Trek, Nomadisme © 2006 JP van de Sande RuG Bij dieren: Trek, Nomadisme Bij mensen: Reizen, Emigreren, Uitgaan, Auto's, Fietstochten, Wandelen, Backpacking, Schiphol, Jet Set, Vacanties, Uitstapjes In spelvorm: Liftwedstrijden, Motorsport Maatschappelijk gevolg: Vacantieindustrie, Reisorganisaties, Mensenhandel, Wereld van Peter Stuyvesant, Globalisering Regulering door cultuur: Heel sterk door techniek bepaald

Natuurlijk zijn er nog gaatjes te vullen Het toetje van het huis Natuurlijk zijn er nog gaatjes te vullen We doen dat met enkele conclusies Maar we hebben geen tijd voor heel veel conclusies Dus: 25

SLECHTS ENKELE CONCLUSIES Wat betreft Voortplanting zien we interessante verschillen, mannen kijken en gaan eropaf en vrouwen luisteren en moedigen aan (of af) Dus: als er versierd moet worden wil de vrouw versierd worden (Kinder)Zorg wordt ook anders beleefd, mannen verzorgen omdat het niet anders kan, vrouwen eerder omdat ze dat leuk vinden (zie bv Paardrijden) Dus als er verzorgd moet worden wil de vrouw dat eerder doen dan de man Agressie wordt anders beleefd, mannen vechten omdat ze dat leuk vinden, vrouwen omdat het niet anders kan. Dus als er gevochten moet worden wil de man dat eerder doen dan de vrouw Verder willen we in dezelfde omstandigheden wel zo ongeveer hetzelfde Maar: ……….

Vrouwen willen ook graag laten zien hoe sterk ze zijn 27

En, vrouwen willen het graag gezellig hebben 28

EIGENLIJK NET ALS MANNEN KORTOM EIGENLIJK NET ALS MANNEN WILLEN VROUWEN GEWOON GOED VOOR DE DAG KOMEN www.vandesandeinlezingen.nl

30

31