Het eHealth-platform: doelstellingen, stand van zaken en toekomstperspectieven Frank Robben Administrateur-generaal eHealth-platform Sint-Pieterssteenweg 375 B-1040 Brussel Website eHealth-platform: Persoonlijke website:

2 18/4/2012 Structuur van de uiteenzetting 1.enkele evoluties in de gezondheidszorg 2.doel van het eHealth-platform 3.visie en strategie 4.basisarchitectuur en basisdiensten 5.voorbeelden van diensten met toegevoegde waarde in productie 6.verdere prioriteiten 7.enkele persoonlijke ideeën voor de sector van de labo’s 8.waarborgen bij het gebruik van het eHealth-platform 9.voordelen van eHealth voor de patiënten, de zorgverleners en de overheid

3 18/4/ Enkele evoluties in de gezondheidszorg  meer chronische zorg i.p.v. louter acute zorg  zorg op afstand (monitoring, bijstand, raadpleging, diagnose, operatie, …), o.a. thuiszorg  mobiele zorg  multidisciplinaire, transmurale en geïntegreerde zorg  patiëntcentrische zorg en empowerment van de patiënt  snel evoluerende kennis => nood aan betrouwbaar, gecoördineerd kennisbeheer en –ontsluiting  dreiging van te tijdrovende administratieve processen  nood aan degelijke ondersteuning van het gezondheids- zorgbeleid en –onderzoek gebaseerd op kwaliteitsvolle, geïntegreerde en geanonimiseerde informatie  grensoverschrijdende mobiliteit

4 18/4/ Vermelde evoluties vergen …  samenwerking tussen alle actoren in de gezondheids- zorg  efficiënte en veilige elektronische communicatie tussen alle actoren in de gezondheidszorg  kwaliteitsvolle, specialisme-overschrijdende elektronische patiëntendossiers  zorgplannen en zorgpaden  geoptimaliseerde administratieve processen  technische en semantische interoperabiliteit  waarborgen inzake informatieveiligheid bescherming van de persoonlijke levenssfeer respect van het beroepsgeheim van de zorgverleners

5 18/4/ Elektronische communicatie bevordert ook …  kwaliteit van de zorgverlening en patiëntveiligheid vermijden van verkeerde zorgen en geneesmiddelen vermijden van fouten bij de toediening van de zorgen en geneesmiddelen beschikbaarheid van betrouwbare gegevensbanken met informatie over goede behandelingspraktijken en beslissings- ondersteunende scripts  vermijden van onnodig meervoudige onderzoeken => minder belasting voor patiënt en vermijden onnodige meerkosten

6 18/4/ Doel van het eHealth-platform  hoe ? door een goed georganiseerde, onderlinge elektronische dienstverlening en informatie-uitwisseling tussen alle actoren in de gezondheidszorg met de nodige waarborgen op het vlak van de informatie- veiligheid, de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en het beroepsgeheim  wat ? optimaliseren van de kwaliteit en de continuïteit van de gezondheidszorgverstrekking optimaliseren van de veiligheid van de patiënt vereenvoudigen van de administratieve formaliteiten voor alle actoren in de gezondheidszorg degelijk ondersteunen van het gezondheidszorgbeleid

7 18/4/ Visie en strategie  geen centrale opslag van persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid  wel veilige elektronische gegevensuitwisseling tussen alle actoren in de gezondheidszorg  indien de patiënt dit wenst, geleidelijk verwijzing naar plaatsen waar over hem/haar persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid beschikbaar zijn, zonder dat daaruit enige inhoudelijke informatie over de gezondheid kan worden afgeleid  onverkorte toepassing van de wetgeving inzake de bescherming van de persoonlijke levenssfeer het beroepsgeheim de rechten van de patiënt de uitoefening van de geneeskunst

8 18/4/ Visie en strategie  bijzondere aandacht voor informatieveiligheid en bescherming van de persoonlijke levenssfeer, o.a. door vercijfering van uitgewisselde persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid tussen de verzender en de bestemmeling zeer doorgedreven preventieve toegangscontrole: wie mag in welke situaties toegang hebben tot welke gegevens over welke patiënten over welke periodes persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid kunnen over het eHealth-platform slechts worden uitgewisseld mits machtiging in wet, door Afdeling Gezondheid van het Sectoraal Comité of door de patiënt logging van uitgevoerde elektronische diensten (wie wat over wie wanneer, niet uitgewisselde persoonsgegevens !) informatieveiligheidspolicies en –consulenten

9 18/4/ Visie en strategie  respect voor en ondersteuning van bestaande lokale of regionale initiatieven inzake elektronische samenwerking in de gezondheidszorg private initiatieven inzake elektronische dienstverlening aan actoren in de gezondheidszorg  gebruik van het eHealth-platform is facultatief, niet verplicht  beheer van het platform door vertegenwoordigers van de onderscheiden actoren in de gezondheidszorg  respect voor de therapeutische vrijheid van de zorgverleners  het eHealth-platform wijzigt niet de inhoudelijke taakverdeling tussen de onderscheiden actoren in de gezondheidszorg

10 18/4/2012 BasisdiensteneHealth-platform Netwerk 4. Basisarchitectuur Patiënten, zorgverleners en zorginstellingen GABGABGAB Leveranciers Gebruikers Portal eHealth- platform Portal eHealth- platform Portal Health Portal Health DTW Software zorginstelling Software zorginstelling DTW MyCareNet DTW Software zorgverlener Software zorgverlener DTW Site RIZIV Site RIZIV DTW GABGABGAB

11 18/4/ Basisdiensten  volledig operationeel 1.coördinatie van elektronische deelprocessen 2.portaalomgeving ( 3.geïntegreerd gebruikers- en toegangsbeheer 4.beheer van loggings 5.systeem voor end-to-end vercijfering bij verzending naar een bestemmeling die gekend is op het moment van de vercijfering bij verzending naar een bestemmeling die niet gekend is op het moment van de vercijfering 6.persoonlijke elektronische brievenbus voor elke zorgverlener (eHealthbox) 7.elektronische datering (time stamping) 8.codering en anonimisering

12 18/4/ Basisdiensten  in acceptatie 9.verwijzingsrepertorium (metahub)  in ontwikkeling 10.extramurale gezondheidskluis  voor elke basisdienst zijn de cookbooks voor het gebruik ervan gepubliceerd zijn SLA’s inzake de beschikbaarheid en de performantie vastgelegd en gepubliceerd, en worden deze SLA’s systematisch gerespecteerd

13 18/4/ Gebruikers- en toegangsbeheer

14 18/4/2012 Identification certificate 4. Vercijfering bekende bestemmeling Internet eHealth-platform Public keys repository Authenticates sender Sends public key 2 3 Message originator Identification certificate Asks for public key Encrypts message 4 1 Message recipient Decrypts message 5 Stored private key Identification certificate Web service Ask public key Send message Any protocol

15 18/4/ Vercijfering onbekende bestemmeling User 2 Recipient User 1 Originator Key Management / Depot Messages Depot 1 asks for key 2 sends key Symmetric key Encrypted with public key of user 1 3 sends encrypted message Message encrypted with symmetric key Encrypted with public key of Message depot Message encrypted with symmetric key 4 justifies right to obtain key 4 justifies right to obtain message Symmetric key Encrypted with public key of user 2 5 receives key 5 receives message Message encrypted with symmetric key Encrypted with public key of User 2

16 18/4/ Elektronische datering (time stamping) User document A 1 hashcode A eHealth-platform 2 hashing document B hashcode B timestamp bag 3 electronic time stamping 4 electronic signature 5 archive 6 6

17 18/4/ Coördinatie elektronische deelprocessen Application Clients eHealth Service Bus (ESB) Providers Application Orchestration Application Integration & Monitoring Exposed services Consulted services

18 18/4/ Voorbeelden diensten toegevoegde waarde  invoer in en raadpleging van het Kankerregister het register m.b.t. de heup- en knieprothesen (Orthopride) de registers m.b.t. de verstrekte zorgen inzake hartimplantaten (Qermid) het gedeeld elektronisch artritisdossier, met inbegrip van elektronische processen voor terugbetaling van anti-TNF- medicatie (Safe)  PROCARE RX waarmee radiologen anoniem radiografieën en bijhorende informatie kunnen opladen en opsturen aan deskundigen voor revisie of second opinion  ondersteuning van het elektronisch zorgvoorschrift in >50 ziekenhuizen

19 18/4/ Elektronisch voorschrift ziekenhuizen Hospital prescription A 1 hashcode A eHealth-platform 2 hashing prescription B hashcode B timestamp bag electronic time stamping 4 electronic signature 5 archive 6 6 3

20 18/4/ Voorbeelden diensten toegevoegde waarde  beheer van wachtdiensten van huisartsen en tandartsen (Medega)  elektronische mededeling van wachtverslagen door geneesheren van wacht aan de houder van een GMD  raadpleging van de wilsbeschikkingen inzake euthanasie  rapportering over -MUG-interventies -incidenties van bepaalde ziekten (bvb. H1N1-virus)  elektronische raadpleging van verzekerbaarheid in de ziekteverzekering door verplegers(groeperingen)  elektronische overmaking van facturen derde betaler door verplegers(groeperingen) aan ziekenfondsen  elektronische aangifte van de geboorte

21 18/4/ Voorbeelden diensten toegevoegde waarde  Resident Assessment Instrument (BelRAI)  elektronische invoer en raadpleging van de evaluatie van de gehandicapten in het informatiesysteem van de FOD Sociale Zekerheid (Medic-e)  platform voor gegevensuitwisseling tussen het Vlaams Agentschap voor Zorg en Gezondheid en de door haar erkende diensten (VESTA)  on line registratiesysteem voor de private voorzieningen uit de sector Bijzondere Jeugdzorg in Vlaanderen  zorgportaal SARAI van het Ziekenhuisnetwerk Antwerpen (ZNA) ter ondersteuning van de samenwerking tussen huisartsen, specialisten en zorgteams in het kader van de zorgtrajecten van het RIZIV (diabetes en nierinsufficiëntie) de bijdrage van huisartsen aan het multidisciplinair oncologisch consult

22 18/4/ Dé prioriteit: multidisciplinaire gegevensdeling  verzenden momentopname van de gegevens (blijven niet up-to-date) verzender kiest bestemmeling verzender is verantwoordelijk om de gegevens enkel te verzenden naar bestemmelingen die rechtmatige toegang hebben tot deze gegevens  delen evolutieve gegevens de bron weet niet op voorhand wie de gegevens zal raadplegen (bv. arts met wachtdienst) duidelijkheid nodig over wie toegang heeft tot de gegevens

23 18/4/ Informed consent/therapeutische relatie  informed consent patiënt informeren over het systeem patiënt kan toestemming verlenen en besluiten “in het systeem te stappen” zorgverstrekker en patiënt bepalen samen welke informatie gedeeld wordt  therapeutische relatie enkel zorgverstrekkers die een therapeutische relatie hebben met de patiënt (1) hebben toegang tot die informatie die ze nodig hebben om hun taak uit te voeren (2) -(1) bewijs van therapeutische relatie bepaalt toegang tot welke patient -(2) rol bepaalt tot welk type gegevens

24 18/4/ eHealthBox  verzenden van berichten naar “actoren in de gezondheidszorg” op basis van -rijksregisternummer -RIZIV-nummer -KBO-nummer via webtoepassing of geïntegreerd in het medisch dossier met (of zonder) encryptie op basis van eHealthcertificaten/ sleutels andere fuunctionaliteiten: -ontvangst-, publicatie-, leesbevestiging -r eply & forward -r aadpleging van meervoudige mailboxen -p rioriteitsniveau -auto-delete -…

25 18/4/ Multidisciplinaire gegevensdeling  gegevens uit ziekenhuizen delen van documenten tussen ziekenhuizen en artsen het “HUB en metaHUB systeem”  extramurale gegevens delen van gestructureerde gegevens tussen 1ste lijn en andere extramurale zorgverstrekkers de “extramurale kluizen”  gekoppeld en interoperabel standaarden informed consent therapeutische / zorg-relatie …

26 18/4/ HUB – metaHUB : as is Remote files unknown

27 18/4/ HUB – metaHUB : to be A C B 1: Where can we find data? 3: Fetch data from hub A 3: Fetch data from hub C Meta- Hub 4: All data available 2: In hub A and C

28 18/4/2012

29 18/4/ Eerste lijn? A C B Meta- Hub VitaLink Intermed

30 18/4/2012 Vitalink Delen van gegevens - elke actor houdt zijn eigen dossier bij, - maar kan bepaalde onderdelen ervan delen met andere actoren - voorbeelden : - medicatie schema - SUMEHR - parameters - journaal - …

31 18/4/2012 Vitalink Toegang voor zorgverstrekkers - met een “zorgrelatie” - afhankelijk van hun rol Geen toegang voor - IT-administrators, hoster,… - eHealth-platform - overheid … zonder de actieve medewerking van de houder van de 2 e sleutel

32 18/4/ Mogelijkheid voor labo’s ? A C B Meta -Hub VitaLink Intermed Labo- Hub Labo-Hub: - verwijzing: Patiënt X – Labo Y heeft resultaten voor X Eventueel: - query-engine over alle labo’s (patiënt X, parameter Y, tussen begin- en einddatum) Labo: - eigen resultaten beschikbaar 24/24, 7/7 - publiceren van beschikbaarheid op labo-hub - opvraagbaar in standaard formaat Nationaal: - standaarden - verwijzingsrepertorium - controle op informed consent en therapeutische relatie

33 18/4/ Verdere prioriteiten  Recip-e: ondersteuning van het systeem voor ambulant elektronisch voorschrijven van geneesmiddelen en, nadien, andere gezondheidszorgen eHealth Key depot Recip-e 1 asks for key 2 gives key 3 sends encrypted recipe 4 asks for key 5 gives key Prescriber Pharmacy 4 asks recipe 5 gives recipe

34 18/4/ Vereenvoudiging aanvragen hoofdstuk IV A couple of days After many days Sickness fund medical advisor Prescriber Pharmacy

35 18/4/ Vereenvoudiging aanvragen hoofdstuk IV A few seconds Prescriber Sickness fund medical advisor A few seconds Pharmacy

36 18/4/ Vereenvoudiging aanvragen hoofdstuk IV

37 18/4/ Verdere prioriteiten  gegevensbank m.b.t. de zorgverleners en de zorginstellingen gezamenlijk beheerd door de FOD Volksgezondheid, het RIZIV, het FAGG en de Gemeenschappen en gehost door het eHealth-platform  gegevensbank m.b.t. de farmaceutische specialiteiten, beheerd door het FAGG en het RIZIV en gehost door het eHealth-platform

38 18/4/ Gegevensbank zorgverleners/instellingen

39 18/4/ Verdere prioriteiten  gegevensbanken met de verzekerbaarheidstoestand en de andere rechten van de patiënt in de ziekteverzekering, beheerd en gehost door de ziekenfondsen  gegevensbank met bepaalde therapeutische relaties tussen zorgverleners en patiënten, gehost door de ziekenfondsen  gegevensbank m.b.t. best practices inzake behandeling van patiënten bij bepaalde diagnoses, beheerd door CEBAM en gehost door het eHealth-platform

40 18/4/ Waarborgen bij gebruik eHealth-platform  verhoging van de rechtszekerheid bij gebruik van het eHealth-platform basisdiensten ter ondersteuning van informatieveiligheid en bescherming van de persoonlijke levenssfeer zoals -gebruikers- en toegangsbeheer -end-to-end vercijfering -logging zijn conform wettelijke vereisten terzake basisdiensten ter ondersteuning van de bewijskracht zoals -time stamping -ontvangstmeldingen zijn conform wettelijke vereisten terzake bij deze basisdiensten gebruikte gevalideerde authentieke bronnen zoals -gegevensbank met hoedanigheid van zorgverstrekker -gegevensbanken met therapeutische relaties zijn betrouwbaar

41 18/4/ Waarborgen bij gebruik eHealth-platform  rechtszekerheid wordt gewaarborgd door wet op het eHealth-platform specifieke wetgeving uitgewerkt op initiatief van het eHealth- platform (bvb. elektronische voorschrijven) voorafgaande machtiging en permanente controle door Afdeling Gezondheid van het Sectoraal Comité controle door het Beheerscomité bestaande uit vertegenwoordigers van alle stakeholders  voorafgaande rechtszekerheid over legitimiteit van de uitwisseling van persoonsgegevens en van de omstandigheden waarin ze geschiedt bij machtiging door de Afdeling Gezondheid van het Sectoraal Comité  service level agreements waarborgen beschikbaarheid performantie

42 18/4/ Voordelen  voor de patiënt meerwaarde op het vlak van de kwaliteit van de gezondheidszorg en van de veiligheid van de patiënt in bepaalde gevallen, snellere dienstverlening grotere transparantie  voor de zorgverleners minder administratieve formaliteiten, waardoor beschikbare tijd maximaal kan worden besteed aan zorgverlening betere ondersteuning bij de beroepsuitoefening één aansluiting op een elektronisch platform volstaat voor het gebruik van diverse toepassingen hogere rechtszekerheid bij elektronische gegevensuitwisseling gemakkelijkere doorverwijzingen tussen zorgverleners/ zorginstellingen ondersteuning van samenwerking, ook lokaal en regionaal

43 18/4/ Voordelen  voor de overheid maximale besteding van beschikbare middelen aan zorg i.p.v. aan administratieve formaliteiten mogelijkheid tot concentratie op ontwikkeling van nieuwe diensten met toegevoegde waarde, bvb. disease management betere beleidsondersteuning

44 18/4/2012 Voor meer informatie  portaal eHealth-platform ( bevat uitgebreide functionele en technische documentatie m.b.t. de basisarchitectuur de 9 multifunctionele basisdiensten aangeboden door het eHealth-platform de diensten met toegevoegde waarde die gebruik maken van deze basisdiensten de reeds beschikbare authentieke bronnen de normen, standaarden en specificaties alle KMEHR-berichten de verdere prioriteiten  eigen website ( bevat alle slides gebruikt bij uiteenzettingenhttp://

u ! Vragen ?