TINE SCHAERLAEKENS, PROGRAM MANAGER F LANDERS I NNOVATION HUB FOR S USTAINABLE CH EMISTRY

Chemical industry direct indirect R&D expenditures Labour creationTrade balance Investments 1,61 billion euro in 2012 Chem & life sc > 25 billion € All sectors < 10 billion € 2,75 billion € in to 2012: + 50%

The foundation of FISCH Chemical industryFlemish government Catalyzing the transition towards sustainability by stimulating innovations in chemistry FISCH identifies innovations in all aspects of the chemical value chain and facilitates, promotes and catalyzes the process of valorization. GOALGOAL

Sustainability landscape Need for alternatives to fossil fuels A more efficient use of minerals is required ResourcesProcessesProducts Need for safer, environmentally friendlier processes Need for better control of processes Absolute control of waste Sustainable products instead of disposables

Assessment Resources Processes Products 7 innovation programs Renewable Chemicals Using nature’s power Micro Algae Miniature chemical factories Polymer Recycling Reusing polymers forever Sidestream Valorization Waste becomes resource Separation Technology Purity is the name of the game Microproces Technology The smaller, the more efficient Knowledge Tools Knowledge is power

FISCH – OVAM VMP Hernieuwbare Chemicaliën Micro Algen Polymeer Kringlopen Valorisatie van Nevenstromen Scheiding Technologie Microproces Technologie Kennis Tools Duurzaam design Slim samenwerken Slim investeren Betere regelgeving Duurzaam materialenbeheer in de bouw Duurzame chemie & kunststoffen in continue kringloop Bio-gebaseerde economie Kritische metalen in continue kringloop Nieuwe materialen en materiaaltechnologieën

“Nieuwe kansen voor biomassa-reststromen” Situering topic Meer hoogwaardige valorizatie Resource efficiency Afval problematiek VISIONS project Samen met CINBIOS partners Presentatie Willem Dhooge

Hergebruik en Recyclage Nieuwe grondstoffen Situering topic Valorizatie van organisch-biologische nevenstromen < bio- gebaseerde economie < bio-economie Chemische en chemie- gebruikende industrie Alternatieven voor fossiele grondstoffen Beschikbaarheid of kostprijs grondstoffen Verlagen CO 2 emissies of ecologische impact Nieuwe producten/services, nieuwe functionaliteiten Strengere milieu/veiligheid/product wetgeving

CARBOLEUM “Katalytische conversie van koolhydraat nevenstromen voor de ontwikkeling van nieuwe, innovatieve chemische toepassingen” Totaal projectbudget +/- 1 M € Cargill Grondstofleverancier Beschikbaar maken van feedstock voor katalytische conversie Taminco Procesindustrie Industrieel continu katalytisch reactie- systeem voor omzetting naar amines EcoVer Eindgebruiker Surfactanten op basis van de alkylamine- intermediairen KULeuven (COK), UGent (LCT), VITO

OMEGA-EXTRACT “Downstream processing van fotoautotrofe microalgen tot hoogwaardige omega-3 rijke algenoliën op pilootschaal: eigenschappen en toepassingsmogelijkheden” Totaal projectbudget +/- 1,1 M € Proviron Ontwikkeling van optimale kweekmethode Proviron en Ecotreasures Op punt stellen downstream processing flow Gova Verwerking van de algenolie in cosmetische formulaties KULeuven KULAK, VITO, UGent (ENVOC)

BIOVERTOL “Naar een duurzame synthese van vertakte hogere alcoholen uit bio- gebaseerde grondstoffen dmv katalytische processen” Totaal projectbudget +/- 1,6 M € Oleon Grondstoflevera ncier Oleon en Proviron Producenten van de vertakte hogere alcoholen Oleon, Proviron, 3M en EcoVer Eindgebruikers voor lijmen en afweermiddelen, plasticizers, cosmetica en smeermiddelen, surfactanten en anti- schuimmiddelen KULeuven (COK), UGent (COMOC), UGent (INCAT)

Strategische oefeningen Roadmap voor elk FISCH programma Hernieuwbare chemicaliën  Ontwikkel-domeinen: kostprijs (grondstof-proces-product), duurzaamheid (grondstof-proces-product), functionaliteit product, procesvereisten  Technologie-domeinen: voorbehandeling, fractionatie, nieuwe grondstoffen, katalyse, procestechnologie, afvalinzameling, structuur- functie, ecotoxiciteit Micro-algen  Drie concrete ontwikkelpaden Valorizatie van nevenstromen Strategische initiatieven rond bio-aromaten en gebruik van CO 2 Roadmap KET Industriële Biotechnologie Gap tussen chemische bouwsteen en eindproduct verkleinen: Integratie van FPV en Roadmap KET Advanced Materials

Thank You! Questions? Go to and register to receive notifications about upcoming projects! Keep me informed! 13