Programma Toepassingsgebieden van biomassa 15.00 Opening drs. Mark Dierikx, Mededinging Ministerie EL&I 15.15 Het Businessplan BBE 2.0 drs. Mees Hartvelt, voorzitter werkgroep Businessplan BBE 15.30 ‘Powerpitches’ werkpakketten 16.00 Pauze 16.30 Businessplan BBE 2.0 binnen Innovatiecontract Chemie 17.00 Innovatiecontract en transitiemanagement Prof. dr. ir. Jan Rotmans, Erasmus Universiteit Rotterdam 17.30 Borrel

‘Powerpitches’ Werkpakketten Toepassingsgebieden van biomassa Andries Koops Biomassaproductie Luuk van der Wielen Bio-energie en Biochemicaliën Hans van Meijl Economie, beleid en duurzaamheid Huub Rijnaarts Kringloop, water, nutriënten, bodem Annita Westenbroek Bioraffinage Christiaan Bolck Biomaterialen

Biomassaproductie - Uitdagingen Biomassa opbrengst moet omhoog Suikerriet & biet, aardappel, mais +25% → 750 106 ton biomassa (DW) Biomassa productie in het water Wieren (150 105 ton, €10 109) Algen (5 103 ton, €1 109) Biomassa kwaliteit moet anders Food & Feed Marktleider groentenzaden (€2.6 109) Chemie, Materialen, Energie (€3.0 109)

Biomassaproductie – Kansen & Vragen Veredeling van gewassen voor C, M & E Miscanthus, suikerbiet, EU rubbergewassen, algen, .. Optimalisatie van teelt Riet, bloembollen, watervaren, .. Grondstoffen uit aquacultuur (BioSolar Cells) Wieren voor eiwit, rendabele algenteelt, .. Ketenbrede partnerships (Veredeling..Raffinage..Chemie) Continuering van lopend BioSolar PPS met industriële ondersteuning Nieuw algen/wieren onderzoek (demonstratieprojecten)

Technology roadmap and (direct) economic impact (’08) 1000 chemicals fuels, food materials power, heat services fertiliser added value €/ton target € 20 bn/yr (incl indirect: 4-5% GDP) € 5-7 bn/yr 56 (25 %) Internat HighTech Chem’s, fuels & materials 200 - CO2e Mton/yr 2030 2020 € 2-3 bn/yr 30 National LowTech EU & electricity focus todays technology 100 8 (4 %) € 2-3 bn/yr € 1-2 bn/yr 2030 2010 domestic production 50 biomass (eq) Mton/yr 100 NL chemical 2010 € 13 bn GDP (3%) / € 47 bn sales / 20% export ; NL energy 2010 € 11.2 bn GDP (2.2%) / € 30 bn sales

WP BioEnergy & WP BioChemicals DISCOVER DEVELOP DEMO DEPLOY OPBC (M€ 10) KCG / BE-Basic (M€ 200+) BR-Basic (M€ 6+) full plant CLIB2021 (pm) BPF (M€ 90+) BioEnergie1 (M€ 100+) CatchBio (M€ 100+) PlantOne BioEnergie2 pm Thermal (M€ 50+) commercial multiple > M€ 250 43% ~ M€ 650+ 20% industrial 80%

Toepassingsgebieden van biomassa

Bioraffinage Toepassingsgebieden van biomassa

Biobased materials : productie en verwerking Materialen als (bio)kunststoffen en agrovezels In kunststoffen, coatings en lijmen, composieten, textiel, tapijt, papier, etc. Voor sectoren als verpakkingen, transport, electronica, bouw, medical, etc Markt vraagt om: Slimme, hoogwaardige en effectieve materialen Gezonde, duurzame en veilige materialen Sluiten van de keten Polymeren materialen van: Biobased bouwstenen Natuurlijke polymeren uit rest- en nevenstromen primaire en alternatieve bronnen Innovatiebeleid: Toegang tot groene grondstoffen en markten Overheid : inkoper, wetgeving & communicatie Onderzoek, ontwikkeling & kennisvalorisatie Commitment voor O&O (2012-2016) Ca. € 750.000 / bedrijf / jaar Totaal > 250 mio / jaar Funding PPS: € 30 mio / jaar 60% bouwstenen (BPM, DPI etc) 40% natuurlijke polymeren (P&K, CCC etc)