Solar-Terrestrial Centre of Excellence De aarde in de greep van de Zon Opleiding voor leraren ‘Frank of Sabine van de heliosfeer’

Solar-Terrestrial Centre of Excellence Wie zijn wij? 1913: KMI 1964: BIRA KSB Zonnekoepel RWC Belgium

Sun – Space - Earth Space weather describes the conditions in space that affect Earth and its technological systems. Space weather storms originate from the Sun and occur in space near Earth or in the Earth's atmosphere. These storms generally occur due to eruptions on the Sun known as solar flares, proton storms and the solar wind. Het weer in de ruimte

Een gele bol? Corona Chromosfeer Transitielaag Fotosfeer

Een oog op onze dynamische Zon HINODE

De zon waargenomen in X-straling door het instrument XRT op de satelliet Hinode (8 november 2006) met op de voorgrond de overgang van Mercurius. In tegenstelling tot de zon, schijnt Mercurius niet in X-straling en is deze planeet dus zichtbaar als een kleine, donkere stip die zich over het scherm beweegt. Merk op hoe klein deze planeet is in vergelijking met de actieve gebieden op de zon (de zeer heldere vlekken). Dank aan : SAO, NASA, JAXA, NAOJ Onze dynamische Zon

De Zon in het vizier H Hinode

Zonneactiviteit Lange termijn Middellange termijn Korte termijn

Zonnevlekken Chinezen Galileo Galilei Ontdekking cyclus -Schwabe Differentiële rotatie - Carrington Link uitbarstingen-vlekken Wolfgetal Chinezen Galileo Galilei Ontdekking cyclus -Schwabe Differentiële rotatie - Carrington Link uitbarstingen-vlekken Wolfgetal

Wolf’s correlatie: gefundeerd giswerk R=10G+S WOLF-rationaliteit Groep-telling heeft hetzelfde gewicht dan vlek-telling Fysisch inzicht: Index voor zonneactiviteit  emerging magnetic flux  ontstaan van zonnevlekken  wanneer B verdwijnt (plages): geen bijdrage tot R WOLF-rationaliteit Groep-telling heeft hetzelfde gewicht dan vlek-telling Fysisch inzicht: Index voor zonneactiviteit  emerging magnetic flux  ontstaan van zonnevlekken  wanneer B verdwijnt (plages): geen bijdrage tot R W=10 G + S S number of sunspots G number of sunspot groups

R=K (10 G + S) S number of sunspots G number of sunspot groups K reduction coefficient, scaling factor, quality index Wolf number Sunspot Number= K*Wolf number The International Sunspot Number: Ri INDEX: Added number or letter that orders a parameter in a category Volgende correlatie Wolfer

Zonnevlekken Lange termijn Maunderminimum De Kleine Ijstijd Maunderminimum De Kleine Ijstijd Dalton Minimum

Evidente invloeden

middellange termijn Zonnevlekken Bin – periode – gewogen gemiddelde

Middellange termijn Zonnestraling

Middellange termijn

Korte termijn: weer Het zonneweer is het geheel aan fenomenen waarbij energie op een impulsieve manier wordt vrijgegeven in de zonne- atmosfeer, en die gegenereerd wordt door de evolutie en brutale transformatie van magneetvelden die doorheen het zonneoppervlak lopen.

Solar-Terrestrial Centre of Excellence Energieverlies

Solar-Terrestrial Centre of Excellence Energieverlies Fysische herformulering

Solar-Terrestrial Centre of Excellence Klimaat - weer

Solar-Terrestrial Centre of Excellence De rimpels in het klimaat het weer

Solar-Terrestrial Centre of Excellence tijdsschalen van het weer

Solar-Terrestrial Centre of Excellence SOHO/EIT: EUV

Solar-Terrestrial Centre of Excellence GOES satellite: X-rays

Solar-Terrestrial Centre of Excellence SOHO/LASCO – coronograaf de ruimte rondom

Magnetische koppeling De zonnedipool Snelle wind Trage wind Open magneetveld lijnen Gesloten veldlijnen Heliosferisch stroomvlak Massa Particles

De magnetosphere Massa Particles

Magnetisch tapijt

Lokaal magneetveld

Lussen - dipool

Van Zon tot Aarde CME Coronale gaten Magnetisch veld CME Coronale gaten Magnetisch veld 10cm flux Straling-Vlammen Dagelijkse Voorspelling Fast alerts Bulletins Dagelijkse Voorspelling Fast alerts Bulletins Massa-Zonnewind Geomagnetisme Deeltjes - Protons Korte termijn

De zonneatmosfeer Zonnevlammen Korte termijn e.m. Golven volgen NIET de magnetische veldlijnen Een zonnevlam bestaat uit een brutale en kortstondige verhitting van een beperkt plasmavolume van de zonneatmosfeer, dat tot minstens 10 7 K wordt verhit. Deze verhitting is een gevolg van een snelle herschikking of reorganisatie van het magneetveld.

Zonnevlammen Korte termijn KlasseMaximum Flux log 10 (P) in Wm -2 A-8 B-7 C-6 M-5 X-4

Zonnewind De zonnewind, met haar variaties in snelheid, dichtheid, maar ook in het magneetveld, kan de magnetosfeer samendrukken en vervormen. Bovenop de gewone zonnewind kunnen zich twee soorten geo-effectieve fenomenen voordoen: • Niet eruptieve structuren: – magnetische sectoren en snelle stromen (coronale gaten). – terugkerende en lichte storingen • Eruptieve structuren: – CME's. – oorzaak van sterkere storingen. Korte termijn – Interplanetair magnetisch veld

Zonnewind radiaal

Deeltjes Korte termijn – Interplanetair magnetisch veld

Deeltjes volgens IMF

Voorspellen Kansrekenen

Verstoring op aarde Straling Massa Deeltjes

De Zon imponeert