Stralingsbescherming deskundigheidsniveau 5 Frits Pleiter 05/09/2018 stralingsbescherming deskundigheidsniveau 5

stralingsbescherming deskundigheidsniveau 5 Indeling atoom- en kernfysica (1) wisselwerking (3) bron en röntgentoestel (2) afscherming (3) detectie (4) radiobiologie (6) objectieve risico van straling (6) subjectieve risicoacceptatie (6) grootheden en eenheden (5) wet- en regelgeving (7) praktische stralingshygiëne (8 - 10) afval (11) 05/09/2018 stralingsbescherming deskundigheidsniveau 5

Dosimetrie bronconstante en kwadratenwet de dosis is evenredig met de activiteit en de bestralingsduur de dosis neemt af met het kwadraat van de afstand tot de bron D =   A  t / r2 de evenredigheidsconstante  heet "bronconstante" hiermee kun je activiteit omrekenen naar externe dosis   E / 7 µGy m2 MBq-1 h-1 (E in MeV) 05/09/2018 stralingsbescherming deskundigheidsniveau 5

Dosimetrie bronconstante en kwadratenwet nuclide  (Gy m2 MBq-1 h-1) T½ 22Na 0,33 2,6 j 60Co 0,36 5,3 j 99mTc 0,023 6,0 h 125I 0,034 60 d 131I 0,066 8,0 d 137Cs 0,093 30 j 192Ir 0,14 74 d 201Tl 0,017 73 h 241Am 0,017 430 j 05/09/2018 stralingsbescherming deskundigheidsniveau 5

Dosimetrie vuistregels op 1 m van een -bron van 1 MBq  dosistempo  10 Gy/h op 1 m van een -bron van 1 MBq  dosistempo  E / 7 Gy/h op 1 m van een röntgenbuis  dosistempo  10 mGy/min een -besmetting van 1 kBq per cm2  huiddosistempo  2 mGy/h 05/09/2018 stralingsbescherming deskundigheidsniveau 5

Dosimetrie effectieve dosiscoëfficiënt E(50) = e(50)  A de "effectieve dosiscoëfficiënt" e(50) hangt af van radiotoxiciteit van het nuclide chemische samenstelling van de stof besmettingsroute (ingestie, inhalatie, injectie, wondbesmetting, huid) hiermee kun je activiteit omrekenen naar interne dosis 05/09/2018 stralingsbescherming deskundigheidsniveau 5

Dosimetrie effectieve dosiscoëfficiënt nuclide e(50)inh (Sv/Bq) T½ 3H (H2O) 1,810-11 12,3 j 14C (CO2) 6,510-12 5730 j 22Na 2,010-9 2,6 j 32P 2,910-9 14,3 d 35S 1,210-10 87,5 d 45Ca 2,310-9 163 d 99mTc 2,910-11 6,0 h 125I 7,310-9 60 d 131I 1,110-8 8,0 d 226Ra 1,210-5 1600 j natuurlijk Th 6,210-5 1,41010 j natuurlijk U 5,710-5 4,5109 j 05/09/2018 stralingsbescherming deskundigheidsniveau 5

Veiligheidsmaatregelen nominale werktijden 8 uren per dag 5 dagen per week  40 uren per week 50 weken per jaar  2000 uren per jaar 05/09/2018 stralingsbescherming deskundigheidsniveau 5

Veiligheidsmaatregelen organisatorische maatregelen zorg voor een sluitende administratie van bronnen en toestellen plaats waarschuwingssignalering tijdens gebruik sla de bronnen na gebruik op in een kluis verwijder na gebruik sleutel van het röntgentoestel 05/09/2018 stralingsbescherming deskundigheidsniveau 5

Veiligheidsmaatregelen ingekapselde bronnen bescherming tegen uitwendige bestraling gebruik niet meer activiteit dan nodig (ALARA) verkort de blootstellingstijd vergroot de werkafstand (kwadratenwet) pas afscherming toe (lood, perspex) meet het dosistempo periodieke lektest van bron neem minimaal 1 keer per jaar een veegproef (grenswaarde is 185 Bq) rechtstreeks meten met een besmettingsmonitor is zinloos verantwoordelijkheid voor veegproef is voorbehouden aan een CD 05/09/2018 stralingsbescherming deskundigheidsniveau 5

Veiligheidsmaatregelen toestellen bescherming tegen uitwendige bestraling bestraal niet vaker dan nodig (ALARA) verkort de blootstellingstijd vergroot de werkafstand (kwadratenwet) pas afscherming toe (loodschort) meet het dosistempo met meter die geschikt is voor lage energie periodieke controle van toestel controleer minimaal 1 keer per jaar filtering en lekstraling laat dit over aan de leverancier van het toestel wees bedacht op strooistraling verklein de veldgrootte (diafragma, lichtvizier) 05/09/2018 stralingsbescherming deskundigheidsniveau 5

Regelgeving radioactief afval radioactief afval is afval waarbij èn de activiteitsconcentratie groter is dan de vrijgavegrens èn de activiteit groter is dan de vrijgavegrens radioactief afval is ook afval dat lijkt op radioactief afval  geen radioactiviteitstickers bij gewoon bedrijfsafval afvoer is duur (in 2005 ongeveer € 1300 per 100 litervat) afvoer uitsluitend via de COVRA 05/09/2018 stralingsbescherming deskundigheidsniveau 5

Regelgeving overdracht radioactieve stoffen mogen worden overgedragen aan derden als òf de activiteitsconcentratie kleiner is dan de vrijgavegrens òf de activiteit kleiner is dan de vrijgavegrens vrijgavegrens = vrijstellingsgrens (op enkele uitzonderingen na) vanaf 6 februari veranderen de vrijstellings- en vrijgavegrenzen 05/09/2018 stralingsbescherming deskundigheidsniveau 5