Les 3: Orgaanstelsels a - Hart en bloedvaten

Even ter info: Water(H 2 O) Mens is 60% water ± 42 liter Bloed: 5 – 6 liter Water is oplosmiddel, transportmiddel, vangt temperatuur- schommelingen op

Orgaanstelsels kort Bloedsomloop Voeding en vertering Uitscheiding Ademhaling Huid Vegetatieve functies Hormonen Animale functies Waarneming Verstand en bewustzijn Stevigheid en beweging Voortplanting De totale mens

Plaatsaanduidingen  om aan te geven waar iets mis is met een orgaan Ventraal: aan de buikzijde Dorsaal: aan de rugzijde Anterior: aan de voorkant Posterior: aan de achterkant Centraal: in het midden Perifeer: aan de uiteinden Superior: hoger, boven Inferior: lager, onder Lateraal: aan de zijkant Mediaal: naar ‘t midden Proximaal: dichtbij de romp Distaal: ver van de romp Sinister: links Dexter: rechts Internus: inwendig Externus: uitwendig

Indeling hoofd, romp en ledematen Hoofd: is de observatiepost Romp: bevat de orgaanstelsels Ledematen: onderste extremiteiten en bovenste extremiteiten Hoofd en romp samen heet torso

Hart en bloedsomloop 7200 liter in 24 uur!!!

Uitwendige bouw van het hart kransslagaders R L Blauw = zuurstofarm bloed Rood = zuurstofrijk bloed

De bloedsomloop LB LK RB RK 1. Bovenste holle ader 2. Hersenen 3. Longslagader 4. Longen 5. Onderste holle ader 6. Longaders 7. Lever 8. Aorta of lichaamsslagader 9. Nieren 10. Hart 11. Onderlichaam (dij) 12. Maag - darmkanaal poortader

Inwendige bouw van het hart longaders linkerboezem of voorkamer linkerkamer rechterboezem rechterkamer lichaam aorta hersenen ondertse en bovenste holle aders longen longslagader(s)

Kleppen en klepvliezen > éénrichtingsverkeer in het hart Klepvliezen: tussen boezem en kamer Halfmaanvormige kleppen ingang slagaders

Dubbele Bloedsomloop De grote en kleine bloedsomloop. Groot: hart  alle delen van lichaam  hart (lichaamscirculatie) Klein: hart  longen  hart (longcirculatie) De mens heeft dus een dubbele bloedsomloop.

Doorbloeding hartspier De hartcirculatie begint bij de aorta, twee kransslagaders (ateriae coronaria) splitsen zich af. Het bloed komt via de kransaders (venae coronaria) in de sinus coronarius in de RB

Hartritme & Bloeddruk In rust: 75 x minuut ‘Kloppen’ is de actiefase: systole De daaropvolgde ‘rustfase’: diastole Systole en diastole samen duren ongeveer 0.8 sec Bloeddruk = tensie Gemeten in mm kwikdruk (mmHg)

Vergelijking slagaders – aders - haarvaten

Bloed Een vloeibaar steunweefsel

Volume en samenstelling(1) 7,5% lichaamsgewicht 5-6 liter 55% is bloedplasma 45% is cellen –Rode blc  Erytrocyten –Witte blc  Leukocyten –Bloedplaatjes  Trombocyten Plasma: water, zouten (Na, K, Cl, Ca), plasma-eiwitten, bloedgassen (O2, CO2), en tijdelijke stoffen (Hormonen, vitaminen, afvalstoffen)

Rode bloedcellen 5,4 miljoen rode bloedcellen per mm3 Opgebouwd rond Hb- kern (hemoglobine, ‘rode bloedkleurstof’) Transport O 2 en deel van CO 2 Geen celkern, gaat maar 120 dagen mee.

Witte bloedcellen Leucocyten, – / mm³. 3 typen: –Granulocyten (fagocyteren=opslokken) –Monocyten (leven buiten de bloedbaan) –Lymfocyten (immuniteit door antistoffen maken)

Bloedplaatjes Trombocyten, per mm3 Stukjes van cellen speelt een belangrijke rol in de bloedstolling Bij een wond maken ze een draden-net die de wond-einden naar elkaar toe trekken

Bloedstolling(1) Bij een verwonding treden de volgende processen op: –Plaatselijke bloedvatvernauwing –Propvorming in bloedvat –Bloedstolling –Weefselherstel door o.a. fibrinedraden tussen cellen en weefsels

Functie witte bloedcellen bij wond

Huidgenezing