1 Inflammatoire en metabole ontregeling bij depressieve ouderen Het belang van subtypering! Nicole Vogelzangs Hannie Comijs, Richard C Oude Voshaar (UMCG),

Slides:



Advertisements
Verwante presentaties
Kanker gerelateerde vermoeidheid
Advertisements

Hoe passen stepped care en collaborative care binnen het patiëntenperspectief? Peter F M Verhaak.
Pelsser-Voeding en Gedrag-dieet als behandeling van ADHD
Ontwikkeling van de insulineresistente mens
Euthanasie en dementie
Drugs- en alcoholverslaving
Psychose als bijwerking van ritalin
Effectiviteit TCAs versus MAOIs
Cardiovasculair risico management
Obesitas Een teveel aan lichaamsvet en daarmee een (ernstige mate van) overgewicht.
Duikveiligheid Symposium Frank Tofield Duikerarts
Het Terneuzen Geboorte Cohort
Voorspellende factoren van post-CVA depressie
Voeding vroeg in het leven; de nieuwste resultaten uit de ABCD-studie
Afwachten als methodiek om een ziekteproces te “behandelen”.
De ondersteuning van de huisarts bij zorg voor psychische problemen
Een review van het artikel: Gender-specific development of nonverbal behaviors and mild depression in adolescence Door: Yolanda van Beek, Marlies S. M.
Seizoensgebonden depressie Seasonal Affective Disorder (SAD)
Ouder worden met een verstandelijke beperking, volgens mensen zelf en hun familie (Mieke Cardol en Tineke Meulenkamp) Ine Mestdach 1BaO b2.2.
Depressie bij ouderen.
Hoorcollege 3 Overgewicht Diabetes Jelle Wijma
Leydi Johana Breuls “In hoeverre speelt de sociale samenstelling van een sportclub een rol in de beslissing van leden om te stoppen?“ 01 Waarom?
Child depressive symptoms and early onset of alcohol use Tekstsynthese Vic Vandendriessche.
Screenen voor afhankelijkheid Peggy van der Pol Nienke Liebregts Dirk Korf Wim van den Brink Margriet van Laar Ron de Graaf.
Klinische gegevens en bloedonderzoek:
De Herkenning van depressie en angst door huisartsen: Beïnvloed door lichamelijke gezondheid? Marloes Gerrits Juni 2012 NHG wetenschapsdag Co-auteurs:
Invloed van patiënt- en praktijkkenmerken op kwaliteitsindicatoren voor diabetes mellitus in de huisartsenpraktijk Dr. Mark Nielen Dr. Joke Korevaar Dr.
Improving Mental Health by Sharing Knowledge Welke rol speelt gedragsstoornis in de associatie tussen ADHD en (stoornissen in) alcoholgebruik? Marlous.
Improving Mental Health by Sharing Knowledge CanDep Middelengebruik en comorbiditeit bij frequent cannabisgebruikers, afhankelijke gebruikers en de algemene.
1 T-onderwijs 30 Twee vermoeide mannen met een ernstige chronische aandoening.
Internet-interventies voor cardiovasculaire risicofactoren bij ouderen – een systematische review en meta-analyse Cathrien Beishuizen, Blossom Stephan,
Bewegen en gezondheid Bruno Reynders. Gezondheid  WHO 2011 : Gezondheid is het vermogen van mensen zich aan te passen en eigen regie te voeren, in.
Rode vlaggen voor wervelfracturen in ouderen met rugklachten
1 T-onderwijs 9 Een man met lichte hypertensie & Een man met een recent hartinfarct.
Camille Coussée 1 BaTP B2 DEPRESSIE PREVENTIE.  Betekenis: voorkomen van een ziekte  Doel:  meer kwaliteit van leven  mensen minder/korter ziek 
Internet interventie voor angst en depressie: de rol van begeleiding Eerste verkenning van resultaten Annet KleiboerAnnemieke van Straten Heleen Riper.
Het effect van bètablokkers op COPD-exacerbaties
Plasma NT-proBNP en predictie van cardiovasculaire morbiditeit, mortaliteit, en veranderingen in functionele status, bij de oudste ouderen: de Leiden.
Sterfte van daklozen in Rotterdam Wilma Nusselder, Marcel Slockers, Ed van Beeck Erasmus MC, instituut Maatschappelijke Gezondheidszorg CEPHIR seminar.
HbA1c Leonie van der Heul Klinisch chemicus io Symposium 17 jan 2014.
Zorg op maat voor depressieve ouderen van levensbelang. Hannie Comijs.
Nederlandse Studie naar Depressie en Angst een psychiatrische cohortstudie Nicole Vogelzangs & Carmilla Licht Psychiatrie & EMGO + instituut, VU medisch.
Psychiatrie en metabool syndroom. Waarom dit onderwerp Gemiddelde levensverwachting van schizofrenie patienten is 20 jaar korter dan levensverwachting.
1 Inflammatoire en metabole ontregelingen bij late-life depressie Het belang van symptoom profielen Nicole Vogelzangs Psychiatrie & EMGO + Instituut VU.
Depressie en Hart- en vaatziekten Wat is hun relatie? Nicole Vogelzangs Afdeling Psychiatrie / EMGO instituut, VU Medisch Centrum.
Psychologische gevolgen van ICD-therapie - Dr. Krista van den Broek Center of Research on Psychology in Somatic diseases.
Depressie en Hart- en vaatziekten Wat is hun relatie? Nicole Vogelzangs Afdeling Psychiatrie / EMGO instituut, VU Medisch Centrum.
De geheimen van het ouder worden: Sarcopenie in breder perspectief
Heeft deze patiënt meningitis? Dries Verheijen 21 augustus 2012.
Nederlandse Studie naar Depressie en Angst Van onderzoeksvraag naar artikel Nicole Vogelzangs & Sophie Vreeburg Psychiatrie & EMGO + instituut, VU medisch.
De pijngevoeligheidsdrempel is lager in patiënten met het patellofemorale pijnsyndroom R.A. van der Heijden, M.M. Rijndertse, S.M.A. Bierma- Zeinstra,
De lange termijn effecten van een op maat gemaakte leefstijlinterventie op de gezondheid van vrouwen met overgewicht Bastiaan de Vos, Jos Runhaar, Marienke.
De lever van vet tot virus
Cognitive behavioral therapy for treatment of anxiety and depressive symptoms in pregnancy: a randomized controlled trial dr. T. Verbeek arts-epidemioloog,
Geïndividualiseerde streefwaarden voor type 2 diabetespatiënten drs. Anne Meike Boels, arts-onderzoeker 1 | dr. Bertien Hart, huisarts 2 prof. dr. Guy.
Effectiviteit van gedeelde besluitvorming in de huisartspraktijk bij diabetes type 2: OPTIMAAL studie Dr. R.C. (Rimke) Vos, Julius Centrum UMC Utrecht.
METHODE 1.Zoekstrategie in de literatuur met termen als ‘shift work, night work, irregular working hours, body weights and measures, BMI and body mass’.
75 jaar Routineconsultatie Dokter, is mijn bloeddruk niet te hoog? Want ik heb in de krant gelezen dat lager beter is…
Bewegen & Gezondheid Joeri Verellen ‘DEMENTIE EN BEWEGING !’
Risicofactoren bij gezondheid en ziekte
Resultaten Orthomoleculair gewichtsmanagement
PCOS Langetermijnrisico’s
Richtlijn Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker
A.Kroon MaastrichtUMC+/azM
‘Suikerziekte’ Gezondheidskunde Symposium Sport & Bewegen Enschede.
RIVM onderzoek naar PFOA omwonenden Chemours
Cholesterol en triclyceriden
Donkere dagen en depressiviteit
Neuropsychiatrische syndromen na een beroerte.
Transcript van de presentatie:

1 Inflammatoire en metabole ontregeling bij depressieve ouderen Het belang van subtypering! Nicole Vogelzangs Hannie Comijs, Richard C Oude Voshaar (UMCG), Max L Stek, Brenda W Penninx Psychiatrie & EMGO + Instituut VU medisch centrum & GGZ inGeest Amsterdam

Meta-analyses: inflammatie bij depressie Howren et al. Psychosomatic Medicine, 2009 Dowlati et al. Biological Psychiatry, 2010 Bevestigd door: Hiles et al. Brain, Behavior, and Immunity, 2012 Liu et al. J Affective Disorders, 2012 Marker# studies Effect size / Mean Difference CRP IL IL TNF-α pg/ml 2 NVvP voorjaarscongres - 11 april 2014

Depressie en metabool syndroom Pan et al. Diabetes Care, NVvP voorjaarscongres - 11 april 2014

Maar, … Meta-analyses tonen grote heterogeniteit aan + Resultaten bij studies bij ouderen wellicht nog meer heterogeen + Bij ouderen veelal gebruik gemaakt van zelfrapportagelijsten itt diagnose + Klinische presentatie van depressie is erg heterogeen (mogelijk door heterogeniteit in onderliggende etiologie) => Depressie symptoom profielen! 4 NVvP voorjaarscongres - 11 april 2014

5 CRP, mg/l n=193 n=96 n=100 n=68 n=62 n=35 Ontstaansleeftijd depressie Alleen mannen p=.03 TNF-α, pg/ml n=193 n=96 n=100 n=68 n=62 n=35 Ontstaansleeftijd depressie p=.03 Inflammatie en ontstaansleeftijd depressie bij depressieve mannen Vogelzangs et al. Translational Psychiatry 2012 p=.03 NVvP voorjaarscongres - 11 april 2014

6 Atypische versus melancholische depressie Cortisol awakening curve ControlMelan cholic Atypicalp CRP1.18 (1.05) 1.05 (1.12) 1.67 (1.12).005 IL (1.04) 0.69 (1.10) 1.00 (1.09).003 TNF-α0.84 (1.03) 0.77 (1.07) 1.02 (1.06).003 Adjusted mean (SE) inflammation levels Lamers et al. Molecular Psychiatry 2013 NVvP voorjaarscongres - 11 april 2014

Vragen In welke mate is er inflammatoire en metabole ontregeling bij depressie op late leeftijd? => verwachting: verhoogde activiteit Is inflammatiore en metabole ontregeling met name zichtbaar bij bepaalde subgroepen?  Alleen bij meest ernstige depressies?  Alleen bij depressie met late ontstaansleeftijd?  Alleen bij atypische depressie? 7 NVvP voorjaarscongres - 11 april 2014

Sample 131 niet depressieve controles 358 personen met depressie Depressie groep was minder hoog opgeleid, rookte vaker, gebruikte vaker geen alcohol, was minder fysiek actief en had meer chronische ziekten Geen verschil in leeftijd, geslacht en gebruik van anti-inflammatoire medicatie Nederlandse Studie naar Depressie bij Ouderen 8 NVvP voorjaarscongres - 11 april 2014

Depressieve stoornis en kenmerken Depressie diagnose Major Depressive Disorder, Dysthymie (CIDI interview, DSM-IV) Ernst Inventory of Depressive Symptomatology (IDS), 0-84 Ontstaansleeftijd depressie in jaren o.b.v. CIDI Depressie symptoomprofiel o.b.v. IDS ‘normale’ depressie atypische kenmerken melancholische kenmerken 9 NVvP voorjaarscongres - 11 april 2014

Inflammatie en metabole markers Inflammatie markers C-reactive protein (CRP) Interleukin (IL)-6 Metabole factoren Tailleomvang Triglyceriden HDL cholesterol Bloeddruk Nuchter glucose Cumulatieve index: som van alle gestandaardiseerde factoren 10 NVvP voorjaarscongres - 11 april 2014

Inflammatoire en metabole markers bij mensen met en zonder depressie Geen depressie N=131 Wel depressie N=365 Mean (se) p CRP, mg/l 1.96 (1.11)1.87 (1.06).71 IL-6, pg/ml 0.75 (1.16)0.53 (1.09).05 Tailleomvang, cm 99.2 (1.1)93.1 (0.6)<.001 Triglyceriden, mmol/l 1.24 (1.04)1.32 (1.02).27 HDL cholesterol, mmol/l 1.46 (0.04)1.57 (0.02).84 Systolische BD, mmHg (2.0)151.6 (1.1).07 Diastolische BD, mmHg 85.4 (1.1)83.7 (0.6).19 Glucose, mmol/l 6.1 (1.0)5.7 (1.0).002 Index 0.21 (0.10)-0.14 (0.06).003 Gebaseerd op ANOVA analyses gecorrigeerd voor sociodemografie, leefstijl & gezondheidsfactoren 11 NVvP voorjaarscongres - 11 april 2014

Depressiekenmerken en inflammatoire/metabole markers binnen depressie groep N=365 Ernst (IDS) Ontstaans leeftijd Subtype (N/A/M) CRP, mg/l... IL-6, pg/ml... Tailleomvang, cm A Triglyceriden, mmol/l.. ++ A HDL cholesterol, mmol/l... Systolische BD, mmHg Diastolische BD, mmHg. --. Glucose, mmol/l.. ++ A Index.. ++ A Gebaseerd op ANOVA analyses gecorrigeerd voor sociodemografie, leefstijl & gezondheidsfactoren N = ‘Normaal’ / A = Atypisch / M = Melancholisch 12 NVvP voorjaarscongres - 11 april 2014

Depressiekenmerken en inflammatoire/metabole markers in vergelijking met controles N=496 Depressie diagnose Ernst (IDS) Ontstaans leeftijd Subtype (N/A/M) CRP, mg/l.... IL-6, pg/ml Tailleomvang, cm ---- mild-- laat-- N & M Triglyceriden, mmol/l A HDL cholesterol, mmol/l.... Systolische BD, mmHg. -- mild-- laat. Diastolische BD, mmHg.. -- laat. Glucose, mmol/l N & M Index N & M Gebaseerd op ANOVA analyses gecorrigeerd voor sociodemografie, leefstijl & gezondheidsfactoren N = ‘Normaal’ / A = Atypisch / M = Melancholisch 13 NVvP voorjaarscongres - 11 april 2014

Samenvattend Lagere IL-6 bij depressieven vs. controles Bij depressieven, met uitzondering van atypische depressie, - kleinere tailleomvang - lagere glucose - algehele verlaagde activiteit Kleinere tailleomvang met name bij minder ernstige depressie en bij ontstaan op late leeftijd; hierbij ook lagere bloeddruk Hogere triglyceriden bij atypische depressie 14 NVvP voorjaarscongres - 11 april 2014

Conclusies Tegen verwachting: Verlaagde inflammatoire en metabole activiteit bij late-life depressie Met name bij minder ernstige depressie en bij ontstaan op late leeftijd => biologische uitputting? Atypische depressie (relatief) verhoogde metabole activiteit Bij het bestuderen van biologische ontregeling bij late-life depressie is het belangrijk symptoom profielen in ogenschouw te nemen! 15 NVvP voorjaarscongres - 11 april 2014

16 Bedankt voor uw aandacht!