Urine Exosomen Hype or Future Jeroen Deegens Afdeling Nierziekten Radboudumc Renal Highlights 04-02-2016.

Presentatie over: "Urine Exosomen Hype or Future Jeroen Deegens Afdeling Nierziekten Radboudumc Renal Highlights 04-02-2016."— Transcript van de presentatie:

1 Urine Exosomen Hype or Future Jeroen Deegens Afdeling Nierziekten Radboudumc Renal Highlights 04-02-2016

2 Exosomen: Hype?

3 2004: Exosomen in urine

4 Vorming exosomen

5 Lawson et al. J Endocrinol 2016;228:R57-R71 Verschillende typen vesikels

6 Verschil in grootte

7 Van der Pol et al. J Thromb Haemost 2016;14:48 Groot aantal benamingen

8 Gould et al. J Extracell Vesicles. 2013; 2: 10.3402 Voorstel tot uniforme benaming

9 Isolatie van extracellulaire vesikels

10 Ultracentrifuge

11  Simpel en snel  Klein hoeveelheden urine  Nadeel: deel van de exosomen blijft plakken aan de membraan Ultrafiltratie

12  Bestaat uit reagent (PEG) waardoor exosomen neerslaan  Niet geschikt voor proteomics analyse  Mogelijk wel te gebruiken voor analyse nucleinezuren (mRNA, miRNA) Precipitatie

13 Immunoassay Salih et al. Am J Physiol Renal Physiol 2016;

14 Andaloussi Nat Rev Drug Disc 2013:12:347 Extracellulaire vesikels betrokken bij verschillende biologische processen

15 Extracellulaire microvesikels afkomstig van alle delen van het nefron Erdbrügger & Thu JASN 2016;27:12

16 Extracellulaire vesikels als Biomarkers

17 Biomarker acute nierinsufficiëntie Acute nierinsufficiëntie: Urine exosomaal Na/H antiporter type 3 Du Cheyron et al. Am J Kidney Dis 2003;42:497

18 Urine exosomaal Na/H antiporter type 3 specifieker dan FE NA + Du Cheyron et al. Am J Kidney Dis 2003;42:497 Biomarker acute nierinsufficiëntie

19 Verhoogde hoeveelheid gefosforyleerde vorm van NCC in urine exosomen van patiënten met primair hyperaldosteronism van der Lubbe et al. Hypertension. 2012;60:741-748 Biomarker Hypertensie

20 Biomarker: focale segmentale glomerulosclerose Exosomaal WT-1 onderscheidt FSGS van steroïd-gevoelig nefrotisch syndroom Zhou et al. Am J Physiol Renal Physiol 2013;305:F553

21 Urine excretie van exosomaal WT-1 verschilt niet tussen steroïd-gevoelig en steroïd-resistent idiopathisch nefrotisch syndroom Biomarker: focale segmentale glomerulosclerose

22 Verhoogde urine excretie van exosomaal WT-1 bij patiënten met diabetes mellitus en proteïnurie Biomarker: Diabetes mellitus Kalani et al. PLoS ONE 2013:8:e60177.

23 Verhoogde expressie LIMP-2 in urine extracellulaire vesikels van patiënten met membraneuze glomerulopathie Rood et al. Proteomics;2015;15:3722 Biomarker membraneuze glomerulopathie Accessionp-value Increased in iMN versus iFSGS and/or normal controls Mean iTRAQ Label to NC iMNiFSGSNC 1Q14108-20.01Lysosome membrane protein 22.03 a,b 1.251 2O147730.02Tripeptidyl-peptidase 12.91 b 2.111 3B7Z8R60.02Alpha-1-microglobulin3.42 a 1.021 MN MN NC NC FSGS FSGS

24 Verhoogde expressie LIMP-2 in glomeruli van patiënten met membraneuze glomerulopathie Pathogenese membraneuze glomerulopathie Rood et al. Proteomics;2015;15:3722

25 Extracellulaire vesikels bij behandeling van nierziekten

26 Microvesikels van mesenchymale stamcellen remmen apoptose van tubuluscellen in vitro Bruno et al. J Am Soc Nephrol 2009;20:1053

27 Intraveneuze toediening van microvesikels versnelt herstel acute nierinsufficiëntie in muismodel Bruno et al. J Am Soc Nephrol 2009;20:1053

28 Microvesikels van mesenchymale stamcellen verminderen mortaliteit in muizen met acute nierinsufficiëntie Bruno et al. Plos one 2012;7:E33115

29 Beschermend effect via overdracht van miRNA De Vrie et al. Submitted

30 miRNA in microvesikels beschermt muizen tegen acute nierinsufficiëntie Collino et al. J Am Soc Nephrol 2015;26:2349

31 Future?

32 FSGS – LIMP II FSGS – CONTR Extracellulaire vesikels bieden nieuwe mogelijkheden: Pathogenese Diagnostiek Prognose Behandeling

33 FSGS – LIMP II FSGS – CONTR Verbeteren isolatietechnieken Betere methode voor normaliseren en kwantificeren In de verdere toekomst studies naar effectiviteit van behandeling met extracellulaire vesikels Uitdagingen voor de toekomst

34