Per Petterson Jeg nekter/ Twee wegen. Ut og stjæle hester (2003)

Presentatie over: "Per Petterson Jeg nekter/ Twee wegen. Ut og stjæle hester (2003)"— Transcript van de presentatie:

1 Per Petterson Jeg nekter/ Twee wegen

2 Ut og stjæle hester (2003)

3 Noorse literatuur Lars Saabye Christensen Roy Jacobsen Linn Ullmann Karl Ove Knausgård Thriller boom (Jo Nesbø etc.)

4 Programma Korte biografie Petterson De methode Petterson aan de hand van een korte chronologische bespreking van Pettersons oeuvre Jeg nekter Discussie

5 Per Petterson (Veitvet, Oslo 1952) 1987 – Aske i munnen, sand i skoa (novelles) 1989 – Ekkoland 1992 – Det er greit for meg (Ik vind het best 2014) 1996 – Til Sibir (Heimwee naar Siberië 2003) 2000 – I kjølvannet (Kielzog 2002) 2003 – Ut og stjæle hester (Paarden stelen 2006) 2004 – Månen over Porten (essays) 2008 – Jeg forbanner tidens elv (Ik vervloek de rivier des tijds 2010) 2012 – Jeg nekter (Twee wegen 2014)

6 Oslo Lars Saabye Christensen, vooroorlogse arbeidersbuurt centrum (De Halfbroer) Knut Hamsun, oude binnenstad, gebied tussen haven, koninklijk paleis en station Per Petterson, Veitvet (naoorlogse arbeidsersbuurt jaren ‘50) Roy Jacobsen, Grorud (naoorlogse arbeidsersbuurt jaren ‘50) OOST WEST C

7

8 https://www.youtube.c om/watch?v=kGhKKX3t U2Y

9 Grote stad - periferi

10 Per Petterson (Veitvet, Oslo 1952) 1987 – Aske i munnen, sand i skoa (novelles) 1989 – Ekkoland 1992 – Det er greit for meg (Ik vind het best 2014) 1996 – Til Sibir (Heimwee naar Siberië 2003) 2000 – I kjølvannet (Kielzog 2002) 2003 – Ut og stjæle hester (Paarden stelen 2006) 2004 – Månen over Porten (essays) 2008 – Jeg forbanner tidens elv (Ik vervloek de rivier des tijds 2010) 2012 – Jeg nekter (Twee wegen 2014)

11 Kenmerken thema’s: (problematisch) gezinsleven, verlies, (verdongen) verleden, relatie vader-zoon, vervreemding Stijl: herhaling, parallellisme, spiegeling, concreet taalgebruik Complexere narratieve structuur in de romans die na 1990 verschenen

12 Literaire prijzen Gyldendalprisen (oeuvreprijs), Bokhandlerprisen2012 Nordisk råds litteraturpris 2009 Brageprisen, Kritikerprisen2008 International IMPAC Dublin Literary Award,2007 Prix des Lecteurs de littérature européenne Independent Foreign Fiction Prize,2006 Le Prix Millepages, Le Prix Littéraire Européen Madeleine Zepter Klassekampens litteraturpris 2003 Bokhandlerprisen, Kritikerprisen Brageprisen2000 Oktoberprisen 1996 Nota Bene Bokpris 1993 Språklig samlings litteraturpris 1992 Scheiblers legat 1988 Sarpsborgprisen1987

13 Autobiografisch I kjølvannet/ Kielzog & de ramp met de Scandinavian Star

14 Dubbele vertelstructuur: ingebedde vertelling Charles Dickens: Om jeg skal bli helten i min egen livshistorie eller om plassen skal bli opptatt av en annen får disse sidene vise (cit. Petterson Ut og stjæle hester 2003:203)/ Whether I shall turn out to be the hero of my own life, or whether that station will be held by anybody else, these pages must show. David Copperfield (openingsregel, hoofdstuk 1)

15 René Magritte. La reproduction interdite, 1937 Collectie Boijmans van Beuningen

16

17 Per Petterson Jeg nekter/ Twee wegen “intiem, schokkend, intens, eenvoudig, rauw”

18 Jeg nekter 1962 Tommy redt de stokoude Lobo 1964 Tommy’s moeder verlaat haar man en kinderen 1966 Tommy slaat vader, het gezin Berggren valt definitief uit elkaar 1970 Verwijdering Jim – Tommy (Tommy aan het werk, Jim naar school) 1971 Jim opgenomen, einde vriendschap met Tommy 2005 Jim instort vlak nadat hij op zijn werk promotie heeft gemaakt. 2006 augustus Jonsen (degene die zich over Tommy bekommerd heeft) overlijdt 2006 september ontmoeting Tommy & Jim.

19 Jim. September. 2006 Donker. Het was half vijf ’s nachts. Ik reed van Hau­ keto naar de Herregårdsveien. Vlak voor het station van Ljan sloeg ik links af de brug op over het spoor, het licht stond op rood, maar er was niemand te zien, dus reed ik gewoon door. Toen ik aan de andere kant een stukje naar beneden was gereden, voorbij de winkel daar, Karusellen heet die, kwam er plotseling een man vanuit het donker het licht van de koplampen in strui­kelen, alsof hij werd gelanceerd. Op het moment dat ik hem zag, viel hij bijna. Ik trapte vol op de rem, de wie­len blokkeerden en de auto slipte met een afschuwelijk gierend geluid zijdelings een paar meter door en stopte vlak bij de man. De motor sloeg in één klap af. Ik was ervan overtuigd dat ik hem met de bumper had geraakt. Maar hij viel toch niet. Hij steunde op de motorkap, deed drie stappen naar achteren en bleef staan, zwaai­ end op zijn benen, ik zag hoe het licht zijn ogen over­ spoelde. Hij staarde naar de voorruit, maar hij kon me niet zien, hij kon niets zien. Zijn haar was lang, en zijn baard was lang, en hij hield een grijze zak stevig onder zijn arm geklemd. Eén moment dacht ik dat het mijn vader was. Maar het was mijn vader niet. Ik had mijn vader nog nooit gezien. Vertaling Marin Mars, de Geus 2014

20 Deel IDeel II PerspectiefJaarPerspectiefJaar Jim Tommy Dialoog T-J Jim. Tommy (3 e pers) Tommy Siri Jim (3 e persoon) Tommy. Jim (3 e p) Jim Siri Tommy.Jonsen Tommy Siri Jim. Tommy (3 e pers) 2006 1962 2006. 1966 1966 1967 2006 1970 2006. 2005 1970 2006 (aug) 1970 1970. 1971 1970 Jonsen (3 e pers) Jim Tommy. Jim Tommy. Jim (3 e pers) 1964 2006. 1971 1971 1971 Deel IIIDeel IV PerspectiefJaarPerspectiefJaar Mw Berggren (3e p) Tommy Tommy Tommy Tommy (3 e pers) Jim (3 e pers) Jim (3 e pers) 1964. 1965 2006 2006 2006 middag 2006 laatste nacht 2006 laatste nacht 2006 laatste nacht Siri2003

21 Parallellen en contrasten “beiden droegen een muts, het lange haar van Jim zat onder de rand van zijn muts, ze zagen er vreemd uit, anders, ook voor elkaar, maar hoewel Tommy langer was dan Jim, leken ze met die mutsen meer op elkaar dan anders, ze hadden hadden het alleen zelf niet door” (vert. svdp Petterson 2012:146) Parallelle scenes (grote schoonmaak na vertrek vader in 1966 > nieuw begin, grote schoonmaak door Jim in 2006 > voorbereiding op einde?) Parallelle zinnen Parallelle routes (brug, winkelcentrum, cafetaria, parkeerplaats) Parallelle levens Symboliek (boom, telefoonkabels)