Stuurstand Online – het digitale clubblad van de TMC Nr. 1, jaargang 27 Januari 2016 Colofon Redactie Theo Nagel Leo Waterman Peter Smit Jos Schnitzler.

Presentatie over: "Stuurstand Online – het digitale clubblad van de TMC Nr. 1, jaargang 27 Januari 2016 Colofon Redactie Theo Nagel Leo Waterman Peter Smit Jos Schnitzler."— Transcript van de presentatie:

1 Stuurstand Online – het digitale clubblad van de TMC Nr. 1, jaargang 27 Januari 2016 Colofon Redactie Theo Nagel Leo Waterman Peter Smit Jos Schnitzler Hans Joosten Harry Witting Kopij & contact redactie@tmsc.nl De Stuurstand Is het officiële cluborgaan van de Twentse Modelspoorweg Club (TMC) In dit nummer o.a.: Uit de oude doos Oldenzaal anders Fremo nieuws Stammetje nostalgie2

2 BESTUURSTAFeL Jeroen Verhaak Secretaris Een nieuw verenigingsjaar. Het jaar zijn we begonnen met de traditionele nieuwjaarsreceptie op 3 januari jl. De belangstelling was boven verwachting en we zagen ook veel nieuwe leden. Een aantal leden werden vergezeld door hun partners zodat de dames de voortgang op de baan konden bewonderen. Op de baan zelf was genoeg activiteit met de nodige treinen van de leden. En ach, dat verschillende tijdperken door elkaar reden nam iedereen voor lief. Het belangrijkste is toch het plezier in onze fantastische hobby! Terugblikkend op vorig jaar zien we o.a. een behoorlijke toename van het aantal leden: in 2015 van 60 naar 66. Een stijging van 10%. Maar zoals een bekend filosoof ons eerder meegaf: “elk voordeel heb z’n nadeel”. En dat is dat vooral de maandagavond erg druk bezocht wordt waardoor soms de voortgang van het werk aan de baan belemmerd wordt. Vandaar dat het bestuur de leden gaat voorstellen om, te beginnen als proef in de periode 3 maart tot 30 juni, onze clubruimte elke donderdag open te stellen van 10.00 – 22.00 uur. Een ander voordeel van het stijgende ledental (maar ook dankzij een zeer actieve beurscommissie!) is dat de onze financiële positie prima is. Onze penningmeester zal dit vast vermelden tijdens de komende Algemene Ledenvergadering. Oh ja, en zoals jullie waarschijnlijk al gelezen hebben vindt deze plaats op maandag 8 februari as. om 19:45. Toegankelijk voor leden èn donateurs. Plaats van samenkomst is de theaterzaal van Prismare. Tijdens deze vergadering zal het bestuur verslag doen van de ontwikkelingen van de TMC in 2015 en verschillende voorstellen doen voor 2016. De agenda en stukken worden voor het einde van januari verzonden. We rekenen op een grote opkomst!

3 Niet vergeten! Jeroen Verhaak Secretaris UITNODIGING Algemene Leden Vergadering Het bestuur van de Twentse Modelspoorweg Club nodigt alle leden en donateurs op tot het bijwonen van de jaarlijkse ALV op maandag 8 februari 2016. Aanvang 19:45, locatie: Theater – Prismare Agenda en stukken worden medio januari toegezonden. Leden nieuws Henk KuipersAspirant lid per 01/01/2016 kuip3387@kpnmail.nlkuip3387@kpnmail.nl Herman KolnerBeëindiging lidmaatschap per 01/02/2016 Henri HietbrinkBeëindiging donateurschap per 01/01/2016 Mevr. J. HietbrinkBeëindiging donateurschap per 01/01/2016 Wijzigingen worden in de volgende ledenlijst doorgevoerd.

4 , gemaakt. In de werkplaats van de Stork Nus Revue in Hengelo die even gebruikt mocht worden om de benodigde zaag en montage werkzaamheden te verrichten was het op 18 November even stevig doorwerken. Doch om 22.00 uur had iedereen zijn basis frame voor 80% gereed. Bij een volgende sessie moeten er nog enige verstevigingen worden aangebracht, en dan kan in principe met de scenery, aanbrengen van de rail(s) worden begonnen. Wim Kruijer Hoge nood… Dagblad Trouw publiceert bijna dagelijks in haar krant de rubriek onder de naam “opgetekend gesprek”. In de krant van dinsdag 8 december 2015 het navolgende opgetekende gesprek. In de trein Almere – Lelystad Portofoon van de conducteur: “HC, ik zet de trein zo even stil, want ik moet nodig naar de wc.” Hoofdconducteur””Pardon?” “HC, ik zet de trein zo even stil, want ik moet nodig naar de wc.” “Je bedoelt op het volgende station?” “HC, ik moet nu nodig naar de wc, dus zet ik nu de trein even stil.” “?Oké.“ ….. Intercom: “Dames en heren, in verband met een rood sein moeten wij even wachten.”

5 Tekst en foto’s Leo Waterman Uit de oude doos Mijn eerste oude 2e hands Märklin trein was in 1942 gekocht bij het miniwinkeltje Petri, na de oorlog gevestigd aan Vijzelgracht 3 in Amsterdam. Als kinderen stonden wij kwijlend naar de wondere 2e hands-wereld in de etalage te kijken. Er waren veel grotere zaken zoals van Emden in de Kalverstraat maar wat daar te zien was, was voor ons totaal onbereikbaar. Het reparatiebonnetje van Petri staat ingelijst in mijn speelkamer! In Hengelo aangekomen – ook heel lang geleden – werd mijn aandacht al gauw getrokken door de etalage van Mickey – van Weezel. Daar kocht ik een V 200 ‘voor mijn kinderen’… De HEMA verkocht enige tijd een goedkope versie van LIMA, zag er lief uit maar was van dramatisch slechte kwaliteit, dus daar zijn weer gauw van afgestapt. De 1600 die nu nog rondrijdt op mijn baan kwam weer van van Weezel. De oude eigenaar, de heer Ebenau - medeoprichter van onze TMC - onlangs overleden. Zijn dochter Hanneke had ik ooit in de klas. Gelukkig hadden we een verpakking van de zaak bewaard, nu ook een dierbare herinnering.

6 Stammetje nostalgie Van 1978 tot ’82 heb ik talloze slagen op de Bergland Expres en Mediterraneo gemaakt naar Oostenrijk, Zwitserland en Italië. Ik heb nu in 1:100 een dergelijke vakantietrein proberen na te bootsen – Stammetje Nostalgie….- deel 2. We gaan op vakantie! In het vorige nummer schetste ik al de werkzaamheden voor het vertrek van de Bergland Expres. De trein staat klaar voor vertrek op het perron van Den Haag Centraal (Gvc) en de stewards en stewardessen begroeten de eerste vakantiegasten. Tekst en foto’s Theo Nagel De Bergland Expressen volgden altijd dezelfde route naar Oostenrijk: in Nederland werden na Den Haag Centraal resp. Utrecht, Eindhoven en Venlo aangedaan. Na de lokwissel werd er koers gezet richting Köln en achter de stad langs werd er ‘linksrheinisch’ gereden richting Ludwigshafen en over de Rijn naar Mannheim. Hier werden de koerswagens voor Zwitserland uitgezet, die dan met een regeltrein verder richting Basel gingen. De trein vervolgde zijn route via Kornwestheim bij Karlsruhe, een enorm goederenstation waar van Lokführer (machinist) gewisseld werd en via Geislingen/Steige naar München-Ost. De treinen naar Vorarlberg werden in Ulm afgehaakt en gingen verder via Lindau/Bregenz naar Landeck.

7 Tekst en foto’s Theo Nagel Stammetje nostalgie De Bergland Expres kende een aantal ‘stamlijnen’ met bijbehorende treinnummers. De heenreistreinen altijd oneven: D13211, 13213, 13215 etc.; terug een even nummer. Deze ‘paden’ werden voor het seizoen toegewezen en lagen meestal circa 30 minuten na elkaar. In het hoogseizoen vertrokken er soms 7 treinen op vrijdagavond, elk met 15 bakken (langer kan in Nederland niet langs het perron!). Je kunt je de drukte op de stations dus wel voorstellen! De ‘takken‘ hadden elke een interne code; zo waren er o.a. de INN (Innsbruck via Kufstein), de ZELL (eindpunt Zell am See), de ILA (Innsbruck via Ulm/Lindau/Landeck), de IMI (via Mittenwald/Garmisch) en de tak naar Villach (via Salzburg). Koerswagens waren er naar Bolzano en Chur; gesplitst werd er indien nodig in Mannheim, Ulm, München-Ost, Wörgl of Innsbruck. Stammetje Nostalgie – 2 …. Ik heb 2 stammetjes van 5 rijtuigen geformeerd; een Bergland Expres ‘epoche’ 1982 bestaat uit: -BC12 (turkoois/beige) - Roco -BC10 (zonder Schürzen, blauw)- Roco -WR (IC blauw/geel) – handmodel obv Roco -BC12 (ex Touropa, met Schürzen, blauw) – Roco -WL DB/TEN - Roco Alles voorzien van verlichting, reizigers en koersborden!

8 Tekst en foto’s Theo Nagel Stammetje nostalgie Als de laatste gasten aan boord zijn – Venlo werd soms pas tegen middernacht verlaten - volgt de begroeting en uitleg door de stewards. De couchettes kennen 2 klapbedden aan beide zijden en iedere passagier heeft een kussen met sloop, laken en deken. De meeste gasten hebben drank en broodjes bij zich, zijn aan het kaarten of vertellen sterke skiverhalen. In een enkele coupé is het licht al uit… Personeel van het barrijtuig doet de ronde met de Minibar (een soort Railtender). In het barrijtuig is het een drukte van belang. Harde muziek, volk op de dansvloer (van echt parket!), en de barploeg doet goede zaken met verkoop van drank en kleine snacks. Na een laatste ronde door het rijtuig zitten de werkzaamheden voor het treinpersoneel er bijna op. Nog even de administratie bijwerken en bij de HT (hoofdtreinleider) langsbrengen. Wel eens 13 rijtuigen - ‘bakken’- doorgelopen in een overvolle trein, en je dan ook nog even door de barwagen halverwege wurmen …? Dan is het tijd voor een goede borrel, en even de benen op de bank. De volgende ochtend moet om 6 uur het ontbijt uitgedeeld worden… ‘Stimmung’ in het barrijtuig!

9 Tekst en foto’s Theo Nagel Stammetje nostalgie Na aankomst in Oostenrijk werden de treinen gerangeerd en opgesteld in Innsbruck- Westbahnhof, Saalfelden (Zell am See heeft geen ruimte) en Villach. Nadat de wagens waren schoongemaakt, voorzagen de stewards de rijtuigen van schoon beddengoed en zag alles er weer tiptop uit voor de terugreis. In Innsbruck had je het voordeel dat hier meerdere ‘stammen’ samenkwamen, waardoor je kon afspreken met collega’s van een andere trein om samen de stad in te gaan, winkelen, eten en naar de kroeg… Vooral Tabasco en de Pony Bar waren vaste trefpunten voor Bergland personeel. In Villach was de likeurstokerij van Walter (een hele foute, die in Stalingrad 1 been had achtergelaten), vanwege zijn proeflokaal ook altijd in trek! wordt vervolgd Wintersporters tijdens het uitstappen uit de Bergland Expres (Den Haag - Innsbruck) op het station Ötztal in Oostenrijk (1982)

10 Tekst en foto’s Theo Nagel Stammetje nostalgie 3 Versies ‘Krokettenkar’: de in de vorige SST voorgestelde eigenbouw, rechts daarvan een model van Het Oude Station (ca. 1990 gemaakt) en daarvoor het handmodel van Frank Oude Elferink. Zoek de verschillen…; in het midden het model van Het Oude Station - daaronder het model van Frank Oude Elferink. Beide perfect spuitwerk, waarbij het middelste model iets geler en ‘voller’ is van kleur. De raamindeling was bij 4 van de 7 wagens verschillend!

11 Tekst en foto’s Frank Steenblock FREMO TREFFEN Zoals jullie weten is de TMC lid van de Fremo en doen onze FREMO leden regelmatig mee aan activiteiten. Op zaterdag 10 januari jl. was er een ‘knutseldag’ (handen uit de mouwen) in de TMC ruimte. Hierbij een verslag van een van de Duitse leden – goed voor je talenkennis..! Basteltreffen Enschede Januar 2016 Als eines der ersten Treffen im Jahr 2016 lud der TMC Enschede am 9.1.2016 zu einem gemeinsamen Basteltreffen in die deutsch-niederländische Grenzregion ein. Als Schwerpunkt sollte das Erstellen von Wagenkarten und Herrichten von Fahrzeugen für den Fremo-Betrieb sein. Aber auch für andere kleine Projekte und Basteleien sollte Platz sein. So trafen sich ca. 20 Mitglieder am Morgen ab 10 Uhr in den Räumen des TMC und begannen mit der Arbeit. Zu erst wurden die Wagen fotografiert, um ein Bild für die Wagenkarte zu bekommen. Dazu wurde ein kleines Fotostudio genutzt, in dem ein neutraler Hintergrund und Beleuchtung eingebaut war. Danach wurden die Bilder bearbeitet und passend zurecht geschnitten. Nach dem die Bilder erstellt waren, wurden die Wagenkarten mit den bekannten Excel-Programmen von Andreas Nothaft und Georg Ziegler erstellt. Dazu wurden die nötigen Daten wie Wagennummer, technische Daten und die Bilder des Wagens eingetragen. Nach dem die Wagenkarte gedruckt war, wurde diese ein laminiert und mit einer Frachtzetteltasche versehen. Zu dem wurden die üblichen Kriterien wie Radsätze, festgelegte und richtige Kupplung überprüft. Neben den Wagen wurden aber auch an Modulen gebaut. So wurden auf N-Finescale-Modulen Gleise verlegt. Hier wurden die Schwellen aufgeklebt und die Schienen aufgelötet. Hier zeigte sich wieder, dass selbst in der Spur N sehr feiner Modellbau möglich ist. Nach einen arbeitsreichen aber schönen Tag konnte man am Abend wieder einige neue Güterwagen dem Betrieb übergeben werden. Bilder: www.bahnhof-ofd.de/index.php/bildergalerieeisenbahn/basteltreffen-enschede-januar-2016www.bahnhof-ofd.de/index.php/bildergalerieeisenbahn/basteltreffen-enschede-januar-2016

12 FREMO TREFFEN Fotostudio zum fotografieren der Wagen Erstellen der Wagenkarten am Computer Modulbau in N-Finescale Tekst en foto’s Frank Steenblock

13 Foto’s Gerrit Smit Oldenzaal anders Een van onze ‘jongste’ leden – Gerrit Smit – bouwt thuis ook aan het station Oldenzaal en bijbehorende ‘Paradestrecke’. Hierbij een foto impressie.

14 Foto’s Gerrit Smit Oldenzaal anders

15 Foto’s Gerrit Smit Oldenzaal anders

16 Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende mist. Vol bewondering kijken wij nog lang achterom. Pas op het moment, waarop de sluitlichten helemaal verdwenen zijn, gaan we verder. Misschien staan er vandaag beneden op het kleine rangeerterrein nog wat wagons met carbid en lukt het ons om wat te ritselen voor een geintje onder de les. Ver weg hoor ik geluid. De realiteit keert langzaam terug: 'Ga je mee even zwemmen?' Traag verlaat ik het nostalgische paradijs. Toch nog maar even de laatste zonnestraaltjes en het blauwe, zijdezachte water proeven. Morgenvroeg brengen de captain en zijn crew ons hopelijk weer veilig naar een winters Nederland. Daar kan ik af en toe even heerlijk verder genieten van wat was, kijkend naar een modeltreintje dat een spoorbrug nadert waarop vier jongetjes uitbundig staan te zwaaien. http://www.schooltv.nl/beeldbank/mmbase/images/3609130 Peter’s pensioen Pensionado Peter Bal reist met vrouw en camper het Iberisch schiereiland rond. Af en toe mailt ie ons wat bevindingen – over treinen, niet over lekker weer, lekker eten en bikini’s…! Op weg naar het kustplaatsje Manta Rota, hebben we het station van Tavira in de Algarve bezocht. Naast het station was een Lidl waar we onze camper uitstekend konden parkeren. Langs de kust van west naar oost loopt een enkelspoortje, dat o.a. bekende steden als Faro en Albufeira aandoet. Deze dieseltrein is op weg naar Faro. Jullie zien dat het nogal oud materieel is. In de overkapping voor het station zijn veel fraaie smeedijzeren versierselen verwerkt. En let eens op de fraaie stationsklok…. Tekst en foto’s Peter Bal

17 Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit verder genieten van wat was, kijkend naar een modeltreintje dat een spoorbrug nadert waarop vier jongetjes uitbundig staan te zwaaien. http://www.schooltv.nl/beeldbank/mmbase/images/3609130 Peter’s pensioen Tekst en foto’s Peter Bal Afgelopen week heb ik foto's gemaakt op het station van Jerez de la Frontera, de 'hoofdstad' van de sherry. Helaas liet de Spaanse zon ons in de steek. Het station van Jerez is bijzonder fraai gedecoreerd. Hier het vertrek van de hogesnelheidstrein naar Cadiz met op de achtergrond de stoptrein naar Cadiz. Die trein kwam uit Sevilla. Op het station is nog een ouderwetse stationschef die met een signaal en een fluitje aangeeft wanneer de stoptrein mag vertrekken!

18 Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende mist. Vol bewondering kijken wij nog lang achterom. Pas op het moment, waarop de sluitlichten helemaal verdwenen zijn, gaan we verder. Misschien staan er vandaag beneden op het kleine rangeerterrein nog wat wagons met carbid en lukt het ons om wat te ritselen voor een geintje onder de les. Ver weg hoor ik geluid. De realiteit keert langzaam terug: 'Ga je mee even zwemmen?' Traag verlaat ik het nostalgische paradijs. Toch nog maar even de laatste zonnestraaltjes en het blauwe, zijdezachte water proeven. Morgenvroeg brengen de captain en zijn crew ons hopelijk weer veilig naar een winters Nederland. Daar kan ik af en toe even heerlijk verder genieten van wat was, kijkend naar een modeltreintje dat een spoorbrug nadert waarop vier jongetjes uitbundig staan te zwaaien. http://www.schooltv.nl/beeldbank/mmbase/images/3609130 Tekst: A.Dwarsligger Column 2016 Na Kerstmis valt er weer zo'n pak met reclamefolders in onze brievenbus. Het feestelijk gedrukte exemplaar van de Aldi met fraaie arrangementen van knallende champagnekurken, spetterend vuurwerk en smakelijk geëtaleerde oliebollen probeert ons te verleiden al het heerlijks toch maar vooral aan te schaffen. De laatste dag van het jaar moet immers uitbundig gevierd worden om een dikke punt achter de ellende van 2015 te zetten. De herinneringen aan aanslagen, verdriet van ontheemde mensen, onbetrouwbare politici, faillissementen, economische neergang verdwijnen het beste in een roes van verrukkelijke champagne en 70 miljoen euro vuurwerk. In de folder even verder bladerend naar 2 januari kan ik mijn schaterlach bijna niet binnen houden. Ja hoor, daar staat een bonte verzameling aan fitnessattributen. De verzamelde kilo’s moeten er af, de dagen worden langer, de lente lonkt, op vakantie moet er weer een strak buikje getoond kunnen worden, dus aan de bak. Aan het einde van het jaar sluit de cirkel. De Zwarte Pietdiscussie is tijdelijk verstomd. Wellicht is er nu even tijd om in de historie te duiken en de oorsprong van deze donkere vriend te achterhalen. De kale kerstboom staat droevig te wachten op het moment van versnippering. De laatste resten uitbundig leven zijn opgeruimd. De winkels stallen hun niet verkochte wintercollectie in de uitverkoop. V&D, La Place en het Macintosh-concern zijn failliet. Een doorstart gloort aan de horizon. Ons is een nieuwe discussie bespaard gebleven. Marianne Thieme kwam gelukkig nog niet op het idee om de Kerstman in de ban te doen. Deze goedgemutste kerel gooit toch immers de zweep over zijn rendieren. Wij hebben allemaal goede voornemens gemaakt, kijken met nieuw elan nieuwe uitdagingen tegemoet en daarvoor krijgen we in 2016 zo maar een dag extra.

19 Wereldberoemd! Ons mede-lid Hans Joosten – verwoed amateur mosterdmaker ( ) stuurde ons dit plaatje van zijn medewerkster van het verkoopkantoor op Bali….. Mosterd uit Boekelo – wereldberoemd! vervolg Ik hoop van harte op de wedergeboorte van een goed stadscentrum met een gezond aanbod aan winkels, maar daarvoor moeten wij wel achter de computer vandaan komen, het centrum bezoeken om daar te kopen. Een product van alle kanten bekijken, vasthouden, voelen, passen, zien rijden, ruiken, ‘t heeft iets bijzonders. En dat kopje koffie na het winkelen …….. het kan een belevenis zijn!

20 onze sponsoren