Seksualiteitsproblemen bij ziekte

Presentatie over: "Seksualiteitsproblemen bij ziekte"— Transcript van de presentatie:

1 Seksualiteitsproblemen bij ziekte
Mintsje Tanis-Nauta Arts-seksuoloog NVVS MCL Leeuwarden VMWN 5 maart 14 Zwolle

2 Wat gaan we vanochtend doen
Wat is seks, hoe werkt dat Wat kan er mis gaan Bij nefrologie patienten Het bio/psycho/relationele model Wat kan de seksuoloog bieden PAUZE WAT KAN JIJ ALS MAATSCHAPPELIJK WERKER BIEDEN Praten over seksuele problemen Oefenen

3 orgasme max opwinding F opwinding P E Verlangen + T startersbox tijd

4 De seksuele respons en problemen
Verlangen Opwinding Orgasme Pijn bij vrijen Geen gemeenschap kunnen hebben…vaginisme Verschil in verlangen

5 Verlangen Aangejaagd door testosteron Verschillen
Man vrijt uit lust, vrouw vanwege intimiteit Man orgasme gericht Vrouw aanraken, contact

6 Opwinding Man erectie Vrouw vochtig worden
Bloedtoevoer naar sponsachtig weefsel Veel zenuwuiteinden

7

8 Erectie problemen Vaat –zenuw beschadiging Is er wel zin ?
Kan er een orgasme zijn ? Medicatie gebruik

9 Orgasme Afhankelijk van het leerproces Ge – en verboden
Verandert met het ouder worden Beinvloed door medicatie, ziekte Evt retrograad, in de blaas ejaculeren Vrouw: contracties bekkenbodem, baarmoeder Man : emissie en expulsie, ervaren van orgasme

10 Pijn bij het vrijen Viscieuze cirkel

11 + Toenadering van de penis Naar: ter Kuilen in “sexuologie” Pijn of
gedachten aan pijn Vestibulair erytheem ↑ Angst ↑ Mechanische wrijving ↑ Opwinding ↓ + spierspanning ↑ Lubricatie ↓ + Bekkenbodemspierspanning ↑

12

13 Vaginistische reactie
Spieren van de bekkenbodem knijpen onbewust samen Waardoor???? Deels negatieve ervaringen, opvoeding Soms maagdenvlies probleem

14 IBS cystitis Pijn stuitje Initieel vaginisme Koude voeten
HYPERTONIE AANLEIDING OF GEVOLG VVS IBS cystitis Koude voeten Pijn stuitje Initieel vaginisme

15 PSYCHOLOGISCH BIOLOGISCH RELATIONEEL

16 Nefrologie Chronische nierinsufficientie
Plasklachten en urine incontinentie LUTS Urinestoma Aangeboren genitale afwijkingen

17 Oorzaken chron. nierinsufficientie
DM Hypertensie Nierfilter ontsteking Arteriosclerose Chronische uwi Familiaire cystenieren

18 Dialyse patient Vermoeid Jeuk misselijk Verstoorde hormoonbalans
Laag testosteron Hoog prolactine in hypofyse V, O, O stoornissen Immunosuppressieve behandeling: UWI en SOA > Medicatie gebruik

19

20 www Seksueledisfuncties.nl Seksboeken.nl Nvvs.info Geenzininseks.nl
Vrijfijn.nl Sense.info

21 SD frequenties % dialyse
70 % Wordt 40% na transplantatie

22 Psycho Ziek zijn Vermoeidheid Lusteloosheid angst

23 Relationeel Wat doet het ziekzijn op de partnerrelatie
Zijn de consequenties bespreekbaar? Hoe was de seksuele relatie voorheen en nu? Wensen en verwachtingen ?

24 De seksuoloog I Seksuologische Anamnese Voorgeschiedenis
Psychologische factoren Relationele factoren

25 De seksuoloog II Wat kan er in lichamelijk opzicht beter?
Waar zitten psychologische knelpunten Hoe verloopt de relatie , communicatie Wat kunnen , konden ze voorheen wel ?

26 De seksuoloog III Stop met het (bijna) onmogelijke wensen
Ga terug naar de intimiteit Zonder dat er gepresteerd moet worden Masters & Johnson Sensate Focus oefeningen Blijven begeleiden, positief blijven, steunen Aandacht voor de medische kanten….

27 Zoals gebrek aan hormonen, droge vagina, geen zin Hulpmiddelen
Glijmiddel, bandje, erectie pomp, injecties, erectiepil, Livial, vibrator……. Het seksuele repertoire

28 De seksuoloog IV Communiceren Benoemen Erkennen dat er een probleem is

29 IV Behandeling 1. Informatie en advies
2. Educatief lichamelijk onderzoek 3. Sekstherapie 4. Fysiotherapie 5. Seksuologische hulpmiddelen 6. Medicatie 7. Operatie

30 Intimiteit en seksualiteit
REST

31 Sekstherapie Gericht op verandering,aanpassing Wat kan nog wel ?
Aandacht ( weer) leren richten Communicatie Assertiviteit, betrokkenheid Intimiteit

32 Praten over seksualiteit
Kwaliteit van leven Negeren van seksuele problemen leidt tot chronische problemen Ontbreken van intimiteit en seksualiteit leidt tot eenzaamheid en isolatie Door de professional met de patient Belangrijke factor in de zorgrelatie

33 Belemmeringen “Als de patient niks erover zegt , zijn er blijkbaar geen vragen over” Meeste patienten vinden dat de professional het onderwerp aan moet kaarten Vaker : verpleegkundige dan dokter

34 Moeilijk voor de prof Niet in opgeleid
Zo ja, dan vaker kennis-overdracht en geen praktische vaardigheden geoefend Angst geen oplossing te hebben Geen beleid tav seksualiteit als zorggebied Ga je buiten je boekje? Angst voor de reactie van de patient Angst ongewenst binnendringen in privé -leven

35 Moeilijk voor de patient
Je praat niet met anderen over je seksualiteit Schaamte over het onderwerp Je valt je partner af als je het bespreekt Onzeker; ben ik niet vreemd Ben ik wel te helpen De partner verbiedt het

36 Taalgebruik Hoe vind je de juiste woorden? Geldt voor patient en prof
Eigen normen en waarden mbt taalgebruik Hoe sluit je bij elkaar aan

37 Taalstijlen Verhullende taal Vage taal Medische taal schuttingtaal
Kinderlijke taal Lieve taal

38 Professionele taal Uitleggen dat het normaal is dat iemand zich ongemakkelijk voelt Duidelijke taal is nodig om te verhelderen Toestemming vragen Zelf de woorden gebruik waarbij je je op je gemak voelt Je beiden goed voelen bij het taalgebruik Erkennen dat het voor jezelf ook niet gemakkelijk is

39 Waarom ? Maak je seksualiteit zelf bespreekbaar als prof
Gewoon gaan praten over… Wil de patient het liefst Adequaat en respectvol Integreren in de anamnese Integreren in de behandeling ( revalidatie)

40 De eerste stap Wat werkt NIET: Directe benadering
Om de hete brij heendraaien Wachten op het juiste moment Vinden dat anderen er net zo gemakkelijk over moeten kunnen praten…

41 Wat werkt wel denken jullie?

42 Wat werkt

43 Signaleren van seksuele problemen
Tijd en rust hebben Opening vinden Mag ik u iets vragen… Mij is opgevallen dat, klopt dat…. Wilt u daar met mij of een ander over praten….

44 Wat kan jij bieden Luisteren Durven praten over een seksueel probleem
Het benoemen Oefenen

45 Casuistiek op papier Drietallen HV, patient, observator
OEFENEN Casuistiek op papier Drietallen HV, patient, observator