Metabool syndroom en antipsychotica

Presentatie over: "Metabool syndroom en antipsychotica"— Transcript van de presentatie:

1 Metabool syndroom en antipsychotica
Dr. J.H.A.M. Tuerlings psychiater 25 november 2015

2 Metabool syndroom en antipsychotica
Inleiding antipsychotica Bijwerkingen antipsychotica Pathofysiologie Metabool syndroom bij antipsychotica Screening bij antipsychotica

3 Inleiding antipsychotica (AP)
Indicaties: Psychose Schizofrenie Manie Depressie Agitatie Levensverwachting!

4 Inleiding antipsychotica
Chloorpromazine/Largactil Antagonisme dopamine D2 receptor! Anti noradrenerg Anti cholinerg Anti serotonerg Anti histaminerg

5 Inleiding antipsychotica=neuroleptica
Haloperidol Sulpiride Zuclopentixol Sertindol Perfenazine Tiapride Pimozide Droperidol Pipamperon Risperidone Olanzapine Quetiapine Clozapine Aripiprazol

6 Inleiding antipsychotica
Indeling antipsychotica Oud of klassiek: haloperidol, perfenazine Modern of atypisch: olanzapine, risperidone Verwarrend en klopt niet Enige atypisch AP is clozapine

7 Inleiding antipsychotica
Toediening AP: Oraal tablet dagelijks: haloperidol/risperidone Oraal tablet wekelijks: penfluridol/semap Intramusculair depot: haloperidol decanoaat Intraveneus oplossing: haloperidol

8 Bijwerkingen AP Anti hist/noradr/serot/cholinerg!
Extra pyramidaal syndroom Tardieve dyskinisie Verlengde QT tijd ECG, ritmestoornis Overgewicht Dyslipideamie Glucose intolerantie, diabetes mellitus Maligne neuroleptica syndroom

9 Bijwerkingen b.v. haloperidol
Sedatief effect matig Droge mond, obstipatie, urine retentie (a CH) EPS (a DO) Tardieve dyskinesie (a DO) Verlengde QT tijd Verhoogd prolactine Nauwelijks metabool syndroom

10 Bijwerkingen b.v. Olanzapine
Sedatief effect fors Droge mond, obstipatie, urine retentie (a CH) Verhoogd prolactine Forse kans op toename gewicht Metabool syndroom DM Verlengde QT tijd, zelden

11 Bijwerkingen b.v. clozapine
Koorts Sedatief effect fors Forse kans op toename gewicht Metabool syndroom DM Neutropenie, agranulocytose Darmobstructie Allergische ontstekingsreactie longen/hart Verlengde QT tijd en EPS, zelden

12 Pathofysiologie metabool syndroom bij AP
Ongezonde leef gewoonte Roken Gewicht Lipiden Glucose metabolisme Niet naar de dokter gaan!

13 Pathofysiologie metabool syndroom bij AP
Roken Roken meer en vaker! Therapeutisch effect Stoppen kan wel

14 Pathofysiologie metabool syndroom bij AP
Gewicht Verminderd verzadigingsgevoel bij AP Toename gewicht bij AP veranderd neuronaal en hormonaal activiteit Clozapine>olanzapine>quetiapine>haloperidol

15 Pathofysiologie metabool syndroom bij AP
Lipiden Dyslipidaemie Vaker bij overgewicht Vaker bij AP

16 Pathofysiologie metabool syndroom bij AP
Glucose metabolisme Schozofrenie frequenter dysregulatie en DM2 AP vaker bij DM2 Clozapine,olanzapine, quetiapine

17 Pathofysiologie metabool syndroom bij AP
Niet naar de dokter gaan

18 Metabool syndroom bij AP
Nauwelijks bij haloperidol, aripiprazol Risperidone Paliperidone Quetiapine Olanzapine Clozapine

19 Metabool syndroom bij AP
Wie screent?

20 Metabool syndroom bij AP
Wat controleren Gewicht en buik omvang Tensie Lidipen spectrum Glu Frequentie, voor en na, jaarlijks

21 Screening bij AP Richtlijnen Psychiatrie Interne geneeskunde
Huisartsen Multidisciplinair

22 Screening bij schizofrenie en AP
Alleen metabool syndroom of… Algemeen functioneren Psychiatrisch beeld Andere bijwerking van AP

23 Literatuur metabool syndroom en AP Lancet Psychiatry 2105,2452/64 Henderson DC, ea. Richtlijn schizofrenie, NVvP Handboek Psychiatrie, Hengeveld 2012

24 Einde Vragen?