Spanje, een wereldrijk College 5.

Presentatie over: "Spanje, een wereldrijk College 5."— Transcript van de presentatie:

1 Spanje, een wereldrijk College 5

2 Oorsprong Maatregelen Kathol. Koningen: Consolidatie positie Kroon
Inquisitie Verbanning Joden Verbanning mudéjares (1501 / 1525) Hervormingen binnen Kerk

3 De Nieuwe Wereld 1492: ontdekking Las Indias
1494: verdrag van Tordesillas Américo Vespucio  naam continent

4 De Gouden Eeuw 16e eeuw: Renaissance 17e eeuw: Barok

5 Juana I, la Loca Dochter Kathol. Koningen Gehuwd met Filips de Schone
Koningin van Spanje Tragisch lot

6

7 Renaissance Carpe diem Individu staat centraal Gevoelens
Belangstelling voor klassieke Oudheid Taal (Latijn), filosofie (Plato), …..

8 Het Castiliaans Antonio de Nebrija - humanist Eerste grammatica
Wil Spaans status van Latijn geven

9 Kunst Opdrachtgevers: Koningen Adel Kerk

10 Religieus gebied 1e helft 16e eeuw: Reformatie
Vernieuwing en openheid - Cisneros Werken Erasmus 2e helft 16e eeuw: Contrareformatie Index van verboden boeken Uitroeien excessen

11 Kardinaal Cisneros Dood Fernando el Católico (1516): regent
Tot 1517: komst Carlos I

12 Inquisitie Zie college 3 Felipe II: INQ doordringt samenleving
Verlammende sfeer: iedereen kan worden aangeklaagd

13 Mystieke literatuur Santa Teresa San Juan de la Cruz

14 Santa Teresa 1515-1582 Ondernemende persoonlijkheid Polemische figuur
Hervormster kloosterorde Ongeschoeide Karmelietessen Kloosterstichtingen: 17 in amper 20 jaar

15 Libro de la Vida Oorsprong: twijfels over haar geloof Autobiografie
‘Bevel’ van biechtvader Versie 1562: verloren 1565: de ons bekende versie (hoofdstukken + korte inhoud) Gepubliceerd na haar dood, in 1588

16 Receptie tekst Biechtvader Religieuze autoriteiten
Circuleert in manuscriptvorm Van gewone volk tot Felipe II Hevige voor- en tegenstanders Enorme invloed, vooral in XVIIe eeuw

17 San Juan de la Cruz Uit arme familie Geletterd man
Leerling Santa Teresa

18 Werk Streven naar vereniging met God beschrijven Schitterende poëzie
Vergelijkingen en metaforen Erotisch-mystieke teksten

19 Carlos I (Carlos V) Zoon Juana «la Loca» en Felipe I «el Hermoso»
Kleinzoon Kathol. Koningen Kleinzoon keizer Maximiliaan van Oostenrijk Erft wereldrijk

20 Een wereldrijk Spanje (+ Sicilië, Sardinië, Napels, noorden Afrika en bezit Amerika) Oostenrijk (huidige Duitsland) Franche-Comté Lage Landen

21 Zijn rijk: 1515 - 1556 Geboren in Gent in 1500
1516: in Spanje - Vlaamse hofhouding Opstand steden (Toledo b.v.): Guerra de las Comunidades

22 Klachten Spanjaarden afwezigheid koning posten voor Vlamingen
goud + zilver voor eigen plannen

23 1521-1523: Guerra de las Germanías in Valencia en Mallorca
stadsarbeiders en landbouwers vs adel en rijke bourgeoisie  autoritair en centralistisch regime (vooral in Castilië)

24 Huwt Isabel van Portugal
Opvolger: zoon Felipe II

25 3 redenen conflict Spanje – Frankrijk
1) Francois I [ ] wil keizer worden van Heilige Roomse Rijk 2) Frankrijk wil Milaan 3) Frankrijk: angst van macht Spanje en geallieerden

26 Het Heilige Verbond Vecht tegen Frankrijk, Turkse rijk en lutherse Duitse prinsen Nederlaag Frankrijk: Pavia (1525) Francois I: naar Madrid – 1 jaar later vrij

27 alliantie Frankrijk + Florence, Milaan, Venetië, Engeland en Paus Clemente VII
(= Liga Santa tegen Carlos I) 1527 (Saco de Roma) + gevangenname Paus Vrede van Cambray (1529): kroning Carlos V in Bologne. 

28 Tegen Turken: Sultan Solimán «el Magnífico» [ ] was Oostenrijk en Hongarije binnengevallen en Turkse piraten (Barbarroja) vielen kusten Italië en Spanje aan vanuit noorden Afrika

29 Bevrijdt 20.000 christenen (expeditie tegen Tunis)
Felipe II, met Juan de Austria, zal Turken verslaan: Gevecht van Lepanto (1571) = einde dominantie Turken in Middelandse Zee Wil vrede met Duitse prinsen  

30 Vrede van Nüremberg: lutheranen mogen vrij hun godsdienst uitoefenen

31 Erfenis 1555: troonsafstand
 Felipe II erft gebieden Italië (Napels, Sicilië, Milaan, Sardinië), Nederlanden, Franche-Comté, Rousillon en gebieden Amerika

32

33 Portaal Universiteit van Salamanca (1533)

34 Felipe II Geen krijgsman zoals zijn vader Bijzonder gelovig
4 maal gehuwd Kunstminnaar Sprak vier talen

35

36 Zijn ideeën en principes
“Alles voor het katholieke geloof en voor het vaderland” Centralisatie Kan niet delegeren

37 El Escorial

38 San Lorenzo de El Escorial
Om overwinnning te vieren Klooster – graf, gewijd aan San Lorenzo

39

40 Buitenlandse politiek
Problemen met Frankrijk,de Nederlanden, Turkije, Engeland en Portugal Paus Paulus IV: verbond met Hendrik II (Frankrijk) en Turken om Spanjaarden in Italië te bestrijden

41 Isabel de Valois huwt Felipe II (3e vrouw)
Tussenkomst Spanje  protestantisme in Frankrijk wordt uitgeroeid Koning Hendrik IV wordt katholiek 

42 De Tachtigjarige Oorlog
Guerra de Flandes 1566 Beeldenstorm (enorme schade aan kerkelijke kunst; vooral Vlaanderen en Brabant)

43 De Lage Landen Nederlanden: geen succes  hertog van Alba (geweld)
Noorden = calvinistisch Zuiden = katholiek geen succes  hertog van Alba (geweld) Nooit onderwerping van rebellen

44 De hertog van Alba Fernando Álvarez de Toledo, IIIe hertog van Alba
Spanje van Carlos V en Felipe II

45 Verder verloop Zachte aanpak Luis de Requesens Mislukt
Muiterijen (Spaanse furie te Antwerpen) Don Juan de Austria, mislukt ook Alejandro Farnesio

46 1579 Splitsing zuidelijke en noordelijke provincies
Oorlog met wisselend succes Enorm dure onderneming  3e staatsbankroet

47 1598: zuidelijke Provinciën accepteren voorstel Filips II voor zelfbestuur
1648: Onafhankelijkheid van noordelijke Zeven Provinciën Lage Landen voor dochter Isabel Clara Eugenia

48 Turkije Sultan Soliman valt Malta en Oostenrijk aan
Opvolger Selim II verovert Tunis (1569) en Cyprus (1579) Vraag paus Pius V: verbond tussen hem, Venetië en Spanje tegen Turken

49 Engeland Aanval Engeland:  Onoverwinnelijke Armada (1588)
Isabel I vervolgt katholieken beschermt piraten (Francis Drake) executie Mary Stuart wreken  Onoverwinnelijke Armada (1588) Verlies overwicht in Atlantische Oceaan

50 Portugal Portugese troon voor Felipe II (Port. moeder)
 gebieden in Afrika, Azië en Brazilië

51

52

53 Wereldrijk in verval 3 maal bankroet door godsdienstoorlogen

54 Universiteiten XVIe eeuw: vele universiteiten 2 belangrijke:
Salamanca (7.832 studenten en 150 profesoren in 1557) Alcalá de Henares (2.800 studenten) Specialiteit: theologie, burgerlijk en eclesiastisch recht

55 Barok Nog Habsburgers / De ‘validos’ Felipe III Felipe IV Carlos II

56 Felipe III (1598– 621) hertog van Lerma corruptie

57 Felipe IV ( ) conde-duque de Olivares bestrijding corruptie

58 Carlos II ( ): honger pest inflatie

59 Tijdsgeest Pessimisme ‘desengaño’ - ontnuchtering Teloorgang aardse
Cfr. El buscón van Quevedo

60 Kunst Enorme bloei ! Volgend college: schilderkunst El Greco
Diego de Velázquez

61

62 De Zwarte Legende Vooral vanaf 1600 Afwijzing van al wat Spaans was
Negatieve eigenschappen Spanjaard = trots, onverdraagzaam, gewelddadig

63 Bartolomé de las Casas 1474-1566 ‘el apóstol de los Indios’
Niet tegen verovering Wel: mensen verdedigen Hebben een ziel

64 Historia de las Indias Verzamelt info over levenswijze
Veel nuttige gegevens

65 ‘Brevísima relación de la destrucción de las Indias’
1552 Protest Uitbuiting door Spaanse kolonisten Wreedheden Groot succes

66 In Lage Landen Anti-Spaanse propaganda
Idee dat Inquisitie zou ingevoerd worden

67 Ontspanning Theater ! Lope de Vega Calderón de la Barca