EL GRECO EN VELAZQUEZ College 6.

Presentatie over: "EL GRECO EN VELAZQUEZ College 6."— Transcript van de presentatie:

1 EL GRECO EN VELAZQUEZ College 6

2 Schilderkunst Middeleeuwen
Vooral religieuze thematiek Versiering kerken Privé-devotie

3 Renaissance Italië Rol kunstenaar Wetensch. onderzoek
'Uomo universalis' Leonardo da Vinci  

4 Crisis van religieuze ideeën
Breuk met Renaissance Michelangelo: getormenteerde figuren Diagonale composities Beweging Expressie Spel licht/duister

5 Einde Renaissance Maniërisme Overgangsstroming naar Barok
Rust, harmonie, symmetrie verdwijnen Gekunstelde stroming

6 Maniërisme Einde Renaissance Verkortingen (overdreven + onnatuurlijk)
Ingewikkelde houdingen Onrust en asymmetrie Extatische gelaatsuitdrukkingen Verhoudingen menselijk lichaam (opgerekt)

7 Barokkunst Nieuwe stijl, Rome, begin 17e eeuw
Concilie van Trente ( ) Duidelijke compositie < interesse in Oudheid + late Renaissance

8 In rest Europa Rubens ! Spanje: religieuze kunst !
< katholieke Contrareformatie > protestantse landen

9 Historische context Barok = stijl + levenswijze Kerk
Schilder- en beeldhouwkunst 17e eeuw: katholieke waarheid verkondigen

10 Term ‘onregelmatige parel’ Barokkunst: zintuigen + gevoeligheid
> klassieke kunst: rede overheerst

11 De Contrareformatie Kerkelijke kunst  effect ! Theatrale effecten

12 Vernieuwingen barok Kleur belangrijker dan tekening
(Renaissance: lijn primeert) Clair-obscur: spel van licht en schaduw (Renaissance: zuiver licht)

13 Clair-obscur Hevig licht-donker contrast  sterke dieptewerking  

14 Principes barokkunst Gevoel van diepte: Asymmetrische compositie
Beweging: verkorte vormen, diagonalen, golven

15 2 grote namen El Greco - maniërisme Diego Velázquez - barok

16 EL GRECO Visie en passie

17 Doménicos Theotokópoulos Kreta  Toledo Kondigt barok aan

18 Begin: volgt Grieks-Byzantijnse traditie
Italië: leert bij Titiaan Nog jong  Spanje Artistieke rijpheid 

19 Mogelijk zelfportret

20 Gepassioneerd visionair
Invloed van christelijke doctrine Spanje Passie en terughoudendheid Religieuze drang en neo-platonisme Invloed van mysticisme Contrareformatie

21 Kenmerken Uitgerokken figuren, naar boven Intense en ongewone kleuren
Passie voor onderwerp Energie  erg individuele stijl

22 In Spanje Wil aan hof Felipe II komen
Koning vraagt werk voor Escorial: El martirio de San Mauricio  “kunstwerk, maar geen devoot werk” Toledo: werken op aanvraag

23 Te Toledo Persoonlijke manier van schilderen Maniërist
Grote expressieve kracht

24 Spanje van Contrareformatie
Religieuze thema’s Portrettist Landschappen

25 Zicht van Toledo

26

27 De tranen van San Pedro

28

29 Christus die het kruis omarmt

30 Doop van Christus

31 Volgende slide: Christus verdrijft de kooplui uit de tempel

32

33 El caballero de la mano en el pecho

34

35 Don Antonio de Covarrubias
Zoon architect Alonso de Covarrubias Geboren Toledo, rond 1514 Heel geletterd man Humanist Pers. in Begrafenis van de Graaf van Orgaz Vriend ?

36

37 Entierro del conde de Orgaz
Begrafenis van de graaf van Orgaz Te Toledo – Kerk van Santo Tomé Graaf = weldoener Mirakel bij begrafenis: 2 heiligen

38

39 Licht dat artificieel lijkt
Lichaam Orgaz + heiligen meer belicht + gezichten pers. Geen natuurlijk licht  blik trekken naar bepaalde scènes

40 Uitgerokken figuren  schoonheid van de vormen stilering
in vraag stellen van regels late Renaiss.

41 Gedeeltelijke figuren
Ondenkbaar in Renaissance Maniërisme: breekt met normen  effect Zie figuren zijkant doek

42 Verwrongen figuren Komt van Michelangelo Anatomische studie lichamen Felle kleuren

43 Detailvergrotingen Wijzend kind Dode graaf van Orgaz Gelaat Hand

44

45

46

47

48 Religieuze schilderijen
Kruisaflegging Franciscus van Assisi en de bedelaar

49

50

51 DIEGO VELAZQUEZ Hofschilder

52 1599-1660 Werkt met intellectuelen Naar Madrid: 1623
Felipe IV en Conde-duque de Olivares Portretten koninklijke familie 1624: hofschilder Goede vriend koning Naar Italië: 1629 en 1649

53 Twee zelfportretten

54

55 De waterverkoper van Sevilla
Aesopus Dwerg Sebastián de Morra

56

57

58

59 Juan de Pareja Slaaf en zijn assistent Pareja was een moor
Gelijkenis portret en persoon zelf Kledij: luxe versiering, verboden Waarom ? Verbazen

60

61 Religieuze scènes Geen geïdealiseerde figuren

62

63 Stillevens In de mode Gewone objecten in natuurlijke plaats
Nederige werklui worden weergegeven (niet de gewoonte)

64 Bijbelse thema’s Stillevens met religieuze scènes in achtergrond
Keukenmeisjes: met rug naar didactische scènes

65

66

67 Klassieke mythologische thema’s
Geen sterk geïdealiseerde beelden meer Bacchus

68

69 Portretten Onconventioneel Ex-slaaf Juan de Pareja

70 Portretten van dwergen, narren, beeldhouwers, schrijvers, …
Waardigheid en individuele waarde (gewoonlijk voor belangrijke mensen) Hofschilder, maar weinig edelen in werk

71 De weefsters Las hilanderas

72

73 Las Meninas 1656 Intrigerend schilderij
Bewonderd door Manet, Goya, enz. Boodschap: onorthodox werk Perspectiefstudie Cfr. Don Quijote

74

75 Infante Margarita in 1656, 5 jaar
Historische figuren Schilder ! In spiegel: koning en koningin Personen in schilderij kijken naar Infante zoals wij

76 Commentaar Ongebruikelijke plaats van koninklijk paar
Plaats van Velázquez

77

78 Koningen: nauwelijks zichtbaar
Dwergen + hond: onderaan Princes Margarita + hofdames belangrijker dan koningen + ook dwerg en hond op voorgrond Omkering van piramide

79 Detail

80 Koning en koningin “When the viewer stands in the position that the king and queen occupy in order to be reflected in the mirror, the oft mentioned conceit is that the common viewer then, indeed, becomes royal - worthy of veneration and respect. Is that what Velazquez is saying? Yes, that and more: If you and I (The King and Queen) are at the top of the vanishing point, then - taking into consideration the position of the other figures in the painting and their supposed social importance - the conceit does not hold and the social pyramid collapses. This, I believe, is the meaning Velazquez intended to convey”

81 Plaats schilder Domineert schilderij
ME: niemand ondertekent schilderij Pas in Renaissance Velázquez: gaat verder Zichzelf voorstellen in werk Echte positie van artiest in maatschappij

82 Geen gevolgen ? Moet intenties verbergen (cfr. Cervantes: metafoor)
Felipe IV + Olivares: milit. en econ. ramp Koning verwacht geen subversieve motieven

83

84 De overgave van Breda (1635)

85

86 Portret Felipe Próspero
"Given the chair in the rigid semiotics of courtly etiquette in Spain, something is being conveyed beyond the fact that spoiled dogs climb into furniture in which courtiers would not dare to sit. Some metaphysical joke? Or the suggestion that dogs hold some rank in nature higher than slaves or even courtiers: All I know is that a dog in a chair is not innocent naturalism.“ Arthur C. Danto, prof. Filosofie (Columbia)

87

88

89

90

91 Portret van Felipe IV Zwakke koning Kunstminnaar
Zijn ‘valido’: conde-duque de Olivares

92

93

94 Conde-duque de Olivares
Valido Volgende slide

95

96 Volgend college: CERVANTES EN ZIJN TIJD